Việc xây dựng các công trình thủy điện này đã mất nhiều diện tích đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp và rừng tự nhiên nhưng việc trồng rừng phòng hộ đầu nguồn, trồng rừng phục hồi cảnh quan môi trường theo quy định đối với các nhà đầu tư vẫn chưa thực hiện. Trong khi đó, rừng đầu nguồn còn bị mất bởi nạn khai thác trái phép và phá rừng làm nương rẫy…
Rừng tại lâm phần xã Sông Hinh (huyện Sông Hinh) bị tàn phá - Ảnh: N.CƯỜNG
MẤT RỪNG DO THỦY ĐIỆN
Trên địa bàn tỉnh Phú Yên hiện có 5 công trình thủy điện; trong đó có 3 công trình đã đưa vào hoạt động gồm Sông Hinh, Sông Ba Hạ, Krông H’năng. Việc xây dựng các công trình thủy điện làm đất sản xuất nông nghiệp giảm đã ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và đời sống của nhân dân trong vùng dự án, đồng thời làm giảm độ che phủ của rừng, ảnh hưởng đến môi trường sinh thái. Theo báo cáo của ngành chức năng, việc thu hồi đất để thực hiện 5 công trình thủy điện này đã mất gần 4.890ha rừng.
Nghị định 23 ngày 3/3/2006 của Chính phủ về thi hành Luật Bảo vệ và phát triển rừng quy định cơ quan cho phép chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác phải đảm bảo việc đầu tư trồng rừng mới thay thế diện tích rừng sẽ chuyển mục đích sử dụng khác. Tuy nhiên, diện tích rừng mà các chủ đầu tư, doanh nghiệp kinh doanh thủy điện trồng lại là không đáng kể so với số diện tích đã mất; có công trình đã đưa vào hoạt động nhưng chủ đầu tư chưa thực hiện đầy đủ theo quy định đã được phê duyệt trong báo cáo đánh giá tác động tác động môi trương. Cụ thể, Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ chưa tiến hành trồng rừng phòng hộ đầu nguồn, trồng rừng phục hồi cảnh quan môi trương theo quy định là 204ha; Công ty cổ phần Sông Ba chưa thực hiện việc trồng lại 175ha rừng theo quy định; Công ty cổ phần Thủy điện Vĩnh Sơn – Sông Hinh có trồng rừng ở khu vực nhà máy thủy điện Sông Hinh nhưng chưa đưa ra số liệu chứng minh việc trồng rừng phòng hộ đầu nguồn.
Tình trạng phá rừng làm rẫy đang diễn biến phức tạp ở khu vực rừng đầu nguồn - Ảnh: T.MẠNH
TIẾP TỤC BỊ XÂM HẠI
Thời gian qua, diện tích rừng đầu nguồn nói chung và ở đầu nguồn của các công trình thủy điện nói riêng còn bị mất bởi nạn khai thác trái phép và phá rừng làm nương rẫy. Việc ngăn chặn tình hình khai thác rừng trái phép và bảo vệ diện tích rừng đầu nguồn đã được chính quyền địa phương, lực lượng kiểm lâm, các ban quản lý rừng phối hợp thực hiện nhưng vẫn không thể giải quyết triệt để. Theo Sở NN-PTNT, trong 5 tháng đầu năm 2012, lực lượng kiểm lâm đã kiểm tra, ngăn chặn và lập hồ sơ xử lý 77 vụ vi phạm ở khu vực rừng đầu nguồn của các nhà máy thủy điện. Trong đó, tại khu vực xã Sông Hinh, huyện Sông Hinh (thủy điện Sông Hinh) có 15 vụ phá rừng với diện tích bị thiệt hại hơn 3,7ha và 18 vụ khai thác, cất giữ lâm sản trái phép, lực lượng chức năng đã tịch thu gần 41,7m3 gỗ các loại. Tại khu vực xã Phú Mỡ, huyện Đồng Xuân (thủy điện La Hiêng 2) có 18 vụ khai thác, vận chuyển trái phép và lực lượng chức năng đã tịch thu gần 8,4m3 và hơn 310 cây gỗ cỡ nhỏ, phạt tiền hơn 10,5 triệu đồng. Tại khu vực rừng thuộc Ban quản lý Rừng đặc dụng Krông Trai (một phần thủy điện Sông Ba Hạ) đã phát hiện 2 vụ phá rừng với diện tích 0,5ha (đã chuyển cơ quan điều tra xử lý theo quy định), 16 vụ khai thác, vận chuyển, cất giữ lâm sản trái phép, lực lượng chức năng đã tịch thu hơn 16,5m3 gỗ các loại, 6 xe máy, 7 cưa lốc, tổ chức cưỡng chế khôi phục rừng bị phá hơn 29.760m2. Ở khu vực xã Hòa Mỹ Tây, huyện Tây Hòa (thủy điện Đá Đen) đã xảy ra 8 vụ khai thác, vận chuyển gỗ trái phép, lực lượng chức năng tịch thu hơn 1,2m3 gỗ các loại, 1 cưa lốc và phạt tiền hơn 5 triệu đồng. Ngoài ra, lực lượng chức năng đã phối hợp với địa phương có rừng đã trục xuất gần 500 lượt người ra khỏi rừng, phá hủy hơn 75 lán trại dựng trái phép trong rừng.
Theo ông Cao Hữu Lộc, Phó giám đốc Sở NN-PTNT Phú Yên, việc lén lút phá rừng, khai thác lâm sản trái phép với quy mô nhỏ lẻ vẫn còn diễn ra ở nhiều khu vực rừng phòng hộ đầu nguồn. Công tác phối hợp giữa các ban quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng với địa phương chưa thường xuyên và kịp thời, nhất là những ngày nghỉ nên hiệu quả mang lại chưa cao. Để chấn chỉnh tình trạng trên, Sở NN-PTNT Phú Yên đã chỉ đạo lực lượng kiểm lâm, các ban quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương tiếp tục kiểm tra, đẩy mạnh công tác tuyên truyền và tăng cường tuần tra, chốt chặn ở cửa rừng, không cho người dân mang dụng cụ, phương tiện vào rừng khai thác lâm sản trái phép.
TIẾN MẠNH
