Tháng 10/2010, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 63/2010/QĐ-TTg hỗ trợ việc giảm tổn thất sau thu hoạch đối với nông sản và thủy sản. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện quyết định này tại các địa phương vẫn chưa đem lại hiệu quả như mong muốn. Tồn tại này cần được sớm khắc phục.
Cá ngừ đại dương khai thác xa bờ chưa được ngư dân Phú Yên bảo quản tốt nên ảnh hưởng đến chất lượng, tiêu thụ với giá thấp - Ảnh: N.TRƯỜNG
ĐIỀU KIỆN BẢO QUẢN LẠC HẬU
Theo ước tính của Tổng cục Thủy sản, khoảng trên 20% sản lượng khai thác, thậm chí đến 30% bị tổn thất. Như vậy, mỗi năm cả nước mất khoảng trên dưới 400.000 tấn hải sản, tương đương với khoảng gần 8.000 tỉ đồng/năm. Đây quả là sự tổn thất đáng kể của cải vật chất.
Nguyên nhân của tình trạng trên có nhiều, trong đó phải kể tới việc số lượng tàu cá gia tăng mạnh trong 10 năm gần đây, song phần lớn tàu có kích thước nhỏ, rất hạn chế các điều kiện để bảo quản tốt các sản phẩm sau khai thác. Nhiều tàu không thiết kế hầm bảo quản sản phẩm hoặc có chỉ là hầm chứa sản phẩm với những vật liệu đa dạng, thường không đảm bảo cách nhiệt tốt. Việc bảo quản bằng đá lạnh chất lượng vệ sinh thấp, kích cỡ không theo tiêu chuẩn và việc phân loại sản phẩm ngay trên tàu cá cũng khiến các sản phẩm bị dập, giảm chất lượng khi chưa vào đến bờ.
Cùng với đó, quy trình khai thác hải sản thường không ổn định, đặc biệt thời gian từng chuyến biển đối với các loại tàu cá, chi phí sản xuất liên tục tăng trong những năm qua đã buộc các thuyền trưởng nhiều khi phải kéo dài chuyến biển để đảm bảo sản lượng và điều đó đã ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng sản phẩm.
Quyết định 63/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là hết sức kịp thời vì đã đáp ứng nhu cầu cấp thiết về nguồn vốn hỗ trợ cho người sản xuất. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện ở các địa phương lại chưa rốt ráo.
Ví dụ, tính đến cuối năm 2011, qua số liệu tổng hợp nhu cầu của 5/10 huyện, thị trong tỉnh Bình Thuận thì đã có tổng số 938 hộ và 2 HTX đăng ký nhu cầu vay vốn mua máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất với tổng nhu cầu vay vốn khoảng 90 tỉ đồng. Tuy nhiên, đến nay chỉ mới giải ngân được cho 2 hộ với 480 triệu đồng. Một số bất cập được nêu ra như các máy móc thiết bị người dân có nhu cầu mua thường không đảm bảo các điều kiện về giá trị sản xuất trong nước trên 60%; nếu đạt tiêu chí sản xuất trong nước thì không có nhãn hàng hóa theo quy định. Vì thực tế ở các tỉnh lẻ, người dân chỉ biết tìm đến các cửa hàng bán máy móc, thiết bị tại chỗ để mua, do đó việc cung ứng máy móc, thiết bị có giá trị sản xuất trong nước đạt hơn 60% theo điều kiện quy định quả là khó khăn.
Việc giải ngân cho vay đạt tỉ lệ thấp là do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng nguyên nhân chính của tình hình trên là các chủ trương, chính sách hỗ trợ theo Quyết định 63/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ chưa được các địa phương phổ biến, hướng dẫn đầy đủ, kịp thời và đúng đối tượng có nhu cầu thực sự để các hộ đăng ký vay.
Hiện Bộ NN&PTNT đang rà soát những bất cập trong việc thực hiện Quyết định 63 và các văn bản quy phạm có liên quan về vấn đề hỗ trợ cho cá nhân và các tổ chức thực hiện đánh bắt, nuôi trồng thủy sản... tại các địa phương từ đó có những đề xuất để nâng cao chất lượng thu hoạch và bảo quản, nâng cao giá trị thủy sản. Mục tiêu Bộ NN&PTNT đề ra là đến năm 2020 sẽ giảm tổn thất sau thu hoạch hải sản xuống mức dưới 10%.
Để làm được vấn đề này, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám nhấn mạnh, trong năm 2012, các địa phương cần tập trung triển khai ngay các quyết định hỗ trợ của Thủ tướng Chính phủ, phổ biến cho ngư dân biết để tiếp cận nguồn vốn. Rà soát các cơ sở sản xuất máy móc, thiết bị đáp ứng được yêu cầu để lập danh sách, kiến nghị lên cấp có thẩm quyền để hỗ trợ theo quy định.
Theo Chinhphu.vn
