Vừa qua, người dân ở khu vực quanh Nhà máy Đường Tuy Hòa, đã phản ánh tình trạng chất thải nhà máy có mùi hôi khó chịu. Ngay sau phản ánh Nhà máy đã kịp thời khắc phục. Rất may đây chỉ mới là bước sản xuất thử nghiệm ban đầu của phân xưởng cồn.

NỖ LỰC KHẮC PHỤC “SỰ CỐ”

Theo báo cáo số 1656/BC-TNMT ngày 9/11/2006 về kết quả kiểm tra phân xưởng sản xuất cồn thuộc Công ty Cổ phần mía đường (CPMĐ) Tuy Hòa, của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN & MT) gởi UBND tỉnh Phú Yên thì việc phản ánh của nhân dân về Phân xưởng cồn gây ô nhiễm môi trường có mùi hôi trong thời gian qua là đúng. Nguyên nhân của hiện tượng này là do công ty đã thay đổi công nghệ xử lý nước thải nhưng không tiến hành đánh giá tác động môi trường (Đ.M.T) nhằm đưa ra các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm hữu hiệu trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt trước khi triển khai xây dựng. Sở yêu cầu công ty tạm dừng hoạt động thử nghiệm đối với phân xưởng sản xuất cồn và chỉ được đi vào hoạt động khi báo cáo Đ.M.T bổ sung đã được phê duyệt. Căn cứ theo Điều 13 và 14 Nghị định 80/2006/NĐCP ngày 9/8/2006 của Chính phủ, Công ty phải lập ngay báo cáo Đ.M.T bổ sung về việc thay đổi công nghệ xử lý nước thải của phân xưởng sản xuất cồn gửi về Sở TN & MT để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Nước từ phân xưởng cồn thải ra hồ đất rộng khoảng 2000m2 gây mùi hôi nồng nặc - Ảnh: Q.Đ

Liên quan đến việc khắc phục sự cố, ngày 8/11/2006, trong buổi làm việc với phóng viên Báo Phú Yên, ông Dương Thông, Giám đốc Công ty CPMĐ Tuy Hòa cam kết: “Chúng tôi sẽ tiến hành kiểm tra và sẽ khắc phục nếu có tình trạng nước thải ra sông có mùi hôi thối như đã phản ánh. Về xử lý mùi hôi thối từ phân xưởng sản xuất cồn, chúng tôi sẽ xử lý triệt để trong vòng một tuần và sẽ không còn có mùi hôi (trong mức độ cho phép)”. Ngay sau khi người dân phản ánh, ngày 9/11/2006, công ty đã thuê chuyên gia tiến hành xử lý mùi hôi dịch hèm.

Đến ngày 13/11/2006, nhiều người dân sống gần khu vực công ty khẳng định là mùi hôi đã giảm hẳn (giảm khoảng 70%). Tuy nhiên, người dân cũng đề nghị cần sớm xử lý triệt để tránh tái diễn mùi hôi.

BÀI HỌC KINH NGHIỆM

Dự án xây dựng Phân xưởng sản xuất cồn của Công ty CPMĐ Tuy Hòa có công suất sản xuất khoảng 20.000 lít cồn/ngày. Với một lượng sản phẩm sản xuất lớn như thế,  thì cũng đồng nghĩa thải ra một lượng chất thải đáng kể, do vậy công ty đã đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học. Đây là công nghệ hiện đại do Công ty TOMSA DESTIL S.L (Tây Ban Nha) cung cấp. Tháng 6/2006, hệ thống này được xây dựng và lắp đặt hoàn chỉnh theo công nghệ xử lý dịch hèm (chất thải sau khi chưng cất từ mật rỉ-PV) bằng phương pháp kỵ khí. Quy trình nuôi cấy vi sinh vật trong bồn phản ứng biogas phức tạp và nghiêm ngặt. Sau khi lắp đặt hoàn chỉnh, ngày 18/9/2006, công ty cho vận hành chạy thử nghiệm dây chuyền lên men, chưng cất cồn tinh luyện để nghiệm thu và thu hồi một lượng nước thải phục vụ cho quá trình nuôi cấy vi sinh trong bồn phản ứng biogas.

Sau đó vài ngày, người dân sống xung quanh khu vực công ty phát hiện có mùi hôi nồng nặc và gắt bốc ra từ phân xưởng sản xuất cồn, khiến nhân dân xung quanh phản ứng. Giải thích về tình trạng này, bà Tôn Nữ Diễm Tú, Trưởng Ban quản lý dự án cồn cho biết: “Từ ngày 18/9 đến 22/9/2006, công ty vận hành chạy thử để nghiệm thu phân xưởng cồn và thu hồi một lượng nước thải khoảng 1.500 – 2.000m3. Tất cả chất thải được chứa ở các bể xi măng bằng bê tông để trữ, vì lượng chất thải này là dịch hèm dùng làm nguồn nguyên liệu cung cấp cho quy trình nuôi cấy vi sinh ban đầu trong hệ thống xử lý chất thải. Quá trình nuôi cấy vi sinh vật ban đầu cần phải thực hiện tuân thủ quy trình, thời gian nuôi cấy dài ít nhất 90 ngày”.

Cũng theo bà Tú giải thích: “Vận hành hệ thống tinh luyện cồn rất phức tạp và tốn kém, nếu mỗi lần vận hành chỉ vừa đủ số lượng cung cấp theo quy trình nuôi cấy vi sinh thì chi phí rất cao nên chúng tôi mới nghĩ đến phương án trữ đủ lượng dịch hèm nhằm giảm bớt chi phí. Vì vậy, hèm trữ lâu ngày trong các bể chứa sẽ có mùi hôi là khó tránh khỏi. Chúng tôi cũng đã có công văn gửi chính quyền địa phương để giải thích mong người dân thông cảm”.

Thế nhưng, để giảm chi phí sản xuất, phương án này là không ổn. Qua sự việc trên, Phó giám đốc Sở TN&MT Nguyễn Kim Phúc đề nghị: Công ty cần sớm rút ra bài học kinh nghiệm về việc vận hành quy trình hệ thống xử lý chất thải đúng công nghệ và đảm bảo môi trường. Đồng thời tổ chức cuộc họp đối thoại với cộng đồng dân cư xung quanh để lắng nghe các ý kiến góp ý và giải thích rõ các vướng mắc của người dân trong việc bảo vệ môi trường của công ty.

TỔ PHÓNG VIÊN ĐIỀU TRA