Trong một chuyến công tác về xã miền núi Hòa Hội (huyện Phú Hòa), dọc theo con đường đất dẫn đến Lỗ Rong, thôn Nhất Sơn, chúng tôi thực sự ngạc nhiên vì những đổi thay nhanh chóng. Nơi đây, năm 2005 vẫn còn những ngôi nhà tranh vách đất, nhưng hôm nay đã được thay bằng những ngôi nhà đúc, nhà ngói khang trang bên cạnh là những cánh đồng xanh màu bắp lai và mía... Anh An cán bộ văn phòng Đảng ủy xã Hòa Hội cho tôi biết, người ta gọi nơi đây là: “Xóm nhà dưa hấu” và có hộ xây dựng nhà với số tiền lên tới 200 triệu đồng. Anh Đạo và anh Hà là những người đầu tiên đưa loại giống cây trồng này về vùng đất miền núi Hòa Hội...
Anh Nguyễn Hà đang chăm sóc bắp lai 171, loại cây cùng với dưa hấu xuất khẩu mang lại cho gia đình anh và hàng chục hộ dân Hòa Hội mức thu nhập cao - Ảnh: T.LÊ
Qua bao năm bôn ba ở Sơn Hà, Sơn Nguyên (huyện Sơn Hòa) và cả ở tỉnh Gia Lai, cái nghèo khó vẫn bám đuổi theo gia đình hai anh Nguyễn Hà và Nguyễn Đạo. Vào năm 1985, hai anh quyết định cùng nhau đưa gia đình về xã miền núi Hòa Hội khai hoang, bắt đầu cuộc sống mới. 10 năm trồng trọt, từ lúa, mía đến đậu xanh, mè… nhưng đời sống của hai gia đình này cũng như những hộ khác ở vùng đất đồi núi này chẳng khá hơn bao nhiêu.
Năm 2003, vợ chồng hai anh Nguyễn Hà và Nguyễn Đạo cùng về thăm quê ở tỉnh Quảng Ngãi. Họ không khỏi ngạc nhiên vì trên vùng đất khô cằn ngày nào đã có nhiều đổi thay, những ngôi nhà ngói mới đã thay những túp lều tranh cũ kỹ. Qua tìm hiểu, các anh biết quê hương có được sự đổi thay đó là nhờ trồng cây dưa hấu xuất khẩu… Vậy là, cây dưa hấu phủ bạt xuất khẩu được các anh mang về Hòa Hội. Để thử nghiệm, vụ đầu tiên (2004), các anh chỉ trồng khoảng 500m2, nhưng cho thu nhập được 11 triệu đồng. Từ đó, anh Đạo và anh Hà đã mạnh dạn đầu tư, mở rộng diện tích lên 1 ha bằng cách thuê thêm đất để trồng dưa hấu. Mặt khác, các anh được hội nông dân xã giới thiệu tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật chăm sóc các loại cây trồng theo mô hình luân canh, hai anh đã tìm ra công thức: dưa hấu – bắp lai – mía mang lại hiệu quả kinh tế cao. Vụ 2005-2006, không chỉ hai anh Hà và Đạo thu nhập cao, mà có 20 hộ tham gia theo mô hình của các anh có lãi ròng từ 60 đến trên 100 triệu/ha/năm. Nói về kinh nghiệm sản xuất, anh Nguyễn Hà cho biết: “Hai loại dưa hất rất “ưa” đất đồi Hòa Hội là dưa An Tiêm 95 và dưa An Tiêm 103. Còn loại bắp lai 171 rất đạt, trái dài, hạt đóng dày, đặc biệt là khi gặp gió lớn đổ ngã sau đó có thể tự đứng dậy được, trái gặp mưa không bị mộng. Cây mía thích nghi với vùng đất Hòa Hội hiện nay là giống mía Pháp (xanh), cây to, năng suất cao, không lên mầm, lên sặc và giỏi chịu nắng chịu hạn…”.
Theo mô hình của anh Hà, anh Đạo, bà con Hòa Hội đang sản xuất có hiệu quả. Tuy nhiên, khó khăn của người dân hiện nay là thiếu vốn vì đầu tư trồng dưa hấu xuất khẩu đòi hỏi phải có vốn ban đầu lớn. Vì thế, theo chúng tôi, các ngành chức năng ở Phú Hòa tạo điều kiện cho nông dân bằng nguồn vốn vay lãi suất thấp, hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ nguồn giống để mô hình này được nhân rộng nhanh hơn, góp phần giúp cho bà con Hòa Hội sớm thoát khỏi cảnh đói nghèo.
TUẤN LÊ
