Hiệu quả của mô hình tổ, đội sản xuất thủy sản trên biển ở Phú Yên triển khai trong thời gian qua đã phát huy sức mạnh tập thể của ngư dân, nhất là trên các vùng biển xa bờ. Mô hình này đã hạn chế rủi ro, đảm bảo an toàn cho người và phương tiện. Tuy nhiên, mô hình tổ, đội tàu thuyền sản xuất thủy sản trên biển ở Phú Yên trong những năm qua còn gặp nhiều khó khăn để phát triển trong thời gian tới…
Bộ đội biên phòng Phú Yên tham gia cứu hộ, cứu nạn trên biển - Ảnh: A.NGỌC
VỪA SẢN XUẤT, VỪA BẢO VỆ VÙNG BIỂN
Trong quá trình đánh bắt trên biển, ngư dân thường xuyên đối mặt với nhiều rủi ro, nguy hiểm như máy móc, thiết bị tàu thuyền bị hỏng, gặp tai nạn trên biển… nên việc hình thành các tổ, đội giúp đỡ nhau trong sản xuất trên biển là rất cấp thiết. Các tổ, đội này vừa đảm bảo sản xuất hiệu quả, vừa kết hợp giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ chủ quyền vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc.
Để giúp ngư dân yên tâm bám biển, năm 2004 Tỉnh ủy Phú Yên ban hành Chỉ thị 33 và UBND tỉnh có kế hoạch triển khai phong trào quần chúng tham gia bảo vệ chủ quyền, vùng biển và an ninh trật tự thôn, khu phố ven biển. Ngoài ra, năm 2003 Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng Phú Yên cũng đã triển khai kế hoạch xây dựng tổ tàu thuyền tham gia bảo vệ an ninh trật tự trên biển, còn gọi là “Tổ tàu thuyền an toàn”. Bộ đội Biên phòng Phú Yên đã vận động bà con thành lập các tổ đội tàu công suất lớn đánh bắt trên biển nhằm mang lại hiệu quả cao, đồng thời phát huy vai trò của các tổ tàu thuyền an toàn trong bảo vệ chủ quyền vùng biển đảo Việt Nam. Tính đến nay, đã thành lập 103 tổ tàu thuyền an toàn với hơn 910 phương tiện và hơn 6.890 lao động tham gia. Những ngư dân tham gia tổ tàu thuyền an toàn đã cung cấp cho các đồn biên phòng nhiều nguồn tin giá trị, giúp lực lượng biên phòng điều tra và xử lý hàng trăm vụ việc, nhất là sử dụng thuốc nổ và các phương tiện khai thác có tính chất hủy hoại nguồn lợi thủy sản. Ngoài ra, các tổ tàu thuyền an toàn đã trợ giúp lẫn nhau khi bị ảnh hưởng bởi sóng to, gió lớn, bão tố trên biển. Hàng trăm tàu thuyền bị nạn khi đang hành nghề do hỏng máy, hỏng chân vịt… được các thành viên trong tổ cứu nạn đưa vào bờ an toàn. Ông Lê Văn Hay (Tổ trưởng Tổ tàu thuyền an toàn số 1) ở thôn Phú Thọ 3, xã Hòa Hiệp Trung (huyện Đông Hòa) cho biết: “Nhiệm vụ chính của những tổ tàu thuyền an toàn là giúp đỡ nhau đánh bắt trên biển mang lại hiệu quả cao. Ngư dân tham gia tổ không ngại hiểm nguy tham gia cứu hộ cứu nạn đối với những tàu thuyền khi gặp rủi ro do sóng to gió lớn. Khi lên bờ họ còn tham gia cùng địa phương giữ gìn trật tự an ninh thôn xóm…”.
Theo ông Biện Minh Tâm, Giám đốc Sở NN-PTNT, ngư dân tham gia tổ liên kết chặt chẽ trong tìm kiếm ngư trường, chia sẻ thông tin, liên lạc kịp thời với bộ đội biên phòng. Mạnh dạn bám biển, kể cả vùng biển xa để đánh bắt hiệu quả, đồng thời tích cực tham gia bảo vệ an ninh chủ quyền vùng biển và hải đảo của Việt Nam…
CÒN KHÓ KHĂN
Dù đã đạt được nhiều kết quả bước đầu, nhưng mô hình tổ, đội tàu thuyền sản xuất thủy sản trên biển ở Phú Yên trong những năm qua còn gặp nhiều khó khăn. Theo Sở NN-PTNT Phú Yên, một số tồn tại, hạn chế hiện nay mà các tổ, đội sản xuất trên biển đang mắc phải, đó là chưa tổ chức được hậu cần dịch vụ nghề cá trên biển để tăng hiệu suất khai thác, nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí chuyến biển. Một số tổ đội được thành lập nhưng hoạt động chưa đúng theo quy ước, cam kết chung, không thường xuyên tổ chức sinh hoạt nên mối liên hệ giữa các thành viên chưa chặt chẽ, chưa tạo nên một sức mạnh động viên, hỗ trợ nhau trong sản xuất. Hiệu quả hoạt động của các tổ, đội sản xuất trên biển chỉ dừng lại ở mức độ đảm bảo an toàn cho người và tàu thuyền hoạt động trên biển. Hơn nữa, mô hình HTX, tổ hợp tác thủy sản trước đây bị thất bại đã để lại một dấu ấn không tốt trong cách nghĩ của ngư dân. Dù Nhà nước đã đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ cho các HTX nghề cá, tuy nhiên việc triển khai ở cấp cơ sở còn nhiều khó khăn, hiệu quả thấp, không khuyến khích ngư dân tham gia thành lập các tổ, đội theo hình thức HTX kiểu mới. Chính quyền và các cơ quan quản lý nghề cá ở cơ sở chưa thật sự quan tâm đúng mức tới công tác tuyên truyền, lãnh đạo, chỉ đạo và tạo điều kiện thuận lợi để phát triển tổ, đội sản xuất trên biển nên hiệu quả hoạt động chưa cao.
Ông Lương Công Tuấn, Phó chủ tịch UBND TX Sông Cầu, kiến nghị: Để mô hình tổ, đội tàu thuyền khai thác trên biển hoạt động có hiệu quả, Nhà nước cần ban hành quy chế hoạt động theo hướng phối hợp, hỗ trợ trong quá trình sản xuất của ngư dân. Thường xuyên tổ chức tuyên truyền, động viên và hỗ trợ, bảo vệ ngư dân khai thác thủy sản. Có chính sách khuyến khích hỗ trợ ngư dân tham gia hoạt động tổ, đội tàu thuyền sản xuất trên biển, xây dựng cơ sở hạ tầng dịch vụ hậu cần nghề cá. Về phía ngư dân cần tăng cường trao đổi thông tin với các cơ quan chức năng trên đất liền bảo đảm liên lạc kịp thời, chính xác nhằm góp phần cung cấp thông tin về ngư trường đánh bắt và thực hiện tốt công tác tìm kiếm cứu hộ cứu nạn trên biển…
ANH NGỌC
