Thực hiện Chương trình 5 triệu ha rừng, từ năm 1999 đến nay tỉnh Phú Yên đã trồng được 44.385ha rừng tập trung và trồng từ 1 đến 1,2 triệu cây phân tán, tương đương khoảng 500ha mỗi năm.
Người dân huyện Phú Hòa thu hoạch rừng trồng năm 2011. - Ảnh: P.NAM
CHẤT LƯỢNG RỪNG CHƯA CAO
Theo Sở NN-PTNT, tính đến thời điểm này tổng diện tích rừng sản xuất toàn tỉnh là 36.742ha, trong đó trồng rừng nguyên liệu 33.700ha. Đạt được kết quả trên là nhờ sự nỗ lực đầu tư của các tổ chức kinh tế ngoài Nhà nước và các hộ gia đình, cá nhân. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã đầu tư khoanh nuôi tái sinh rừng tự nhiên và trồng bổ sung cây lâm nghiệp được gần 11.000ha. Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở NN-PTNT, chất lượng rừng chưa cao; độ che phủ mới chỉ đạt 34,9%, khả năng phòng hộ thấp. Nguyên nhân chính là do đất lâm nghiệp giao cho các doanh nghiệp để trồng rừng hơn 20.000ha, nhưng tiến độ thực hiện chậm, qua 3 năm thực hiện dự án đến nay mới trồng khoảng 3.000ha.
Dự án Flitch, tiếng Việt là “Dự án phát triển lâm nghiệp để cải thiện đời sống vùng Tây Nguyên”. Đây là dự án do Bộ NN-PTNT quản lý, được triển khai tại 6 tỉnh (5 tỉnh Tây Nguyên và Phú Yên) với diện tích hơn 1 triệu hecta, có vốn đầu tư gần 1 trăm triệu USD (phần lớn từ nguồn vốn vay của ngân hàng ADB). Dự án bao gồm 4 hợp phần: Đầu tư phát triển và quản lý tài nguyên rừng bền vững; cải thiện sinh kế của người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số trong vùng; xây dựng năng lực và công tác quản lý dự án. Dự kiến kết thúc vào tháng 12/2014.
Theo đánh giá của các ngành chức năng và địa phương, phần lớn các dự án trồng rừng của các doanh nghiệp chưa thật sự đem lại lợi ích cho người dân sống tại vùng có rừng; hơn nữa, không ít doanh nghiệp còn lợi dụng việc trồng rừng khai thác triệt rừng tự nhiên để lấy gỗ. Cụ thể theo thiết kế, các dự án trồng rừng khi phát dọn thực bì phải bảo vệ những cây có đường kính từ 10cm trở lên, dọc các con suối phải chừa lại mỗi bên 10m, hoặc dọc theo khe lớn, suối sâu có nước phải chừa lại mỗi bên 20m để phòng hộ chắn lũ quét cục bộ vào mùa mưa… Nhưng khi triển khai trồng rừng, các doanh nghiệp đều không thực hiện đúng quy định, thậm chí một số doanh nghiệp tự ý phát dọn rừng tràn lan lấy gỗ mà không kịp trồng hết diện tích đã phát dọn. Hậu quả làm xói lở đất, gây lũ lụt nghiêm trọng bị dư luận lên án.
Trước thực trạng trên, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp với các địa phương tiến hành kiểm tra, rà soát lại các dự án trồng rừng. Kết quả bước đầu, tại huyện miền núi Đồng Xuân, ngành nông nghiệp đã kiến nghị thu hồi hơn 1.000ha rừng, trong đó có 368ha của Công ty TNHH Bình Nam. Lý do là nơi trồng rừng có độ dốc cao, gần khu dân cư, dễ bị trôi rửa lấp đất canh tác và trồng rừng không hiệu quả; khu vực rừng có nhiều khe suối độ dốc lớn và thực bì dày… Hiện tại việc kiểm tra, rà soát, thu hồi đất do trồng rừng không đúng quy định đang được các ngành chức năng và địa phương tiếp tục triển khai.
NÂNG ĐỘ CHE PHỦ RỪNG LÊN 39%
UBND tỉnh Phú Yên vừa đưa ra chương trình quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng từ nay đến năm 2020, với mục tiêu trước mắt phấn đấu đến năm 2015 nâng độ che phủ rừng lên 39%. Để đạt mục tiêu trên, tỉnh đã đề ra giải pháp trồng 28.390ha rừng và khoanh nuôi phục hồi gần 6.000ha, nguồn kinh phí đầu tư mỗi năm gần 195 tỉ đồng, trong đó hơn 67% nguồn vốn dành cho trồng và khoanh nuôi phục hồi rừng. Từ nay đến năm 2015, đầu tư kinh phí nâng cấp 550km đường ranh phòng cháy chữa cháy rừng, đồng thời nâng cấp, làm mới gần 280km đường lâm nghiệp. Mặt khác, tỉnh còn tập trung nâng cấp 12 vườn ươm với công suất khoảng 16 triệu cây giống/năm và khuyến khích hơn 2.700 chủ trang trại đầu tư sản xuất cây giống, phát triển mô hình nông lâm kết hợp.
Đối với 72 xã có rừng, thành lập Ban phát triển rừng và phấn đấu 100% hộ gia đình ở những xã này tham gia các dự án lâm nghiệp được tập huấn kỹ thuật chăm sóc, bảo vệ và phát triển rừng… Đối với dự án Flitch, tỉnh đã lập quy hoạch phát triển tổng thể tại 11 xã, giúp 1.660 hộ cải tạo vườn nhà theo hướng phát triển lâm nghiệp hàng hóa, đồng thời chọn mô hình sản xuất nông lâm kết hợp với diện tích hơn 400ha để rút kinh nghiệm nhân rộng…
BÌNH MINH
