An ninh lương thực đang trở thành nỗi lo chung của toàn thế giới khi những diễn biến về biến đổi khí hậu, chính sách thương mại của các quốc gia ngày càng gây khó khăn cho việc cung cấp lương thực. Việt Nam là một trong năm quốc gia được dự báo sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu, điều này đồng nghĩa với việc đảm bảo an ninh lương thực ngày càng cấp bách. Cùng với cả nước, tỉnh Phú Yên đưa ra định hướng phát triển nông nghiệp trong 5 năm tới, đó là tiếp tục ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến vào sản xuất để thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời nâng cao năng suất.
Nông dân huyện Sơn Hòa thu hoạch lúa vụ hè thu 2011 - Ảnh: H.NAM
MỤC TIÊU NÂNG CAO SẢN LƯỢNG LƯƠNG THỰC
Theo Sở NN-PTNT Phú Yên, năm 2011 toàn tỉnh có 56.913ha gieo trồng lúa, năng suất bình quân đạt khoảng 60,1 tạ/ha/vụ, sản lượng đạt gần 342.000 tấn, trong đó vụ đông xuân đạt 175.140 tấn, vụ hè thu đạt 153.695 tấn và vụ mùa ước đạt hơn 13.000 tấn. Như vậy, với sản lượng lương thực ổn định gần 350.000 tấn/năm, đảm bảo lương thực cho hơn 860.000 người. Các huyện có số diện tích gieo trồng cao như Tây Hòa 6.516ha, Phú Hòa 5.518ha, Đông Hòa 4.600ha….
Trung tâm Giống và kỹ thuật cây trồng Phú Yên vừa tổ chức hội thảo đầu bờ giới thiệu mô hình sản xuất lúa chất lượng cao tại Trại giống Nông nghiệp Hòa An (huyện Phú Hòa), với các giống: D20-2 (dòng 20-1), ML213, ML49, DV108, DH815-6 và ML202... Đối với mô hình lúa chất lượng cao đưa vào sản xuất là giống OM2514 trên diện tích 4ha tại HTX Nông nghiệp Nam An Nghiệp (huyện Tuy An) và HTX Nông nghiệp Hòa Tân Đông (huyện Đông Hòa) được đối chứng với giống TH6 và giống OM2695-2. Kết quả, giống OM2514 sản xuất tại xã Hòa Đồng thu hoạch ước đạt năng suất hơn 66 tạ/ha/vụ, tại Nam An Nghiệp cho năng suất 68 tạ/ha/vụ.
Các địa phương trong tỉnh đã đưa ra mục tiêu phát triển ngành Nông nghiệp theo hướng tăng năng suất, góp phần vào việc tăng sản lượng lương thực toàn tỉnh. Các chương trình, dự án đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật xuống đồng ruộng đã được triển khai tại các huyện Tuy An, Đông Hòa và TP Tuy Hòa, như chương trình ba giảm, ba tăng (ba giảm gồm: giảm lượng giống gieo sạ, giảm lượng thuốc trừ sâu bệnh, giảm lượng phân đạm; ba tăng, gồm: tăng năng suất, tăng chất lượng, tăng hiệu quả kinh tế); bốn nhà cùng ra đồng (gồm nhà khoa học, doanh nghiệp, nhà nước và nông dân); sản xuất giống nông hộ; dự án “Bảo tồn, ứng dụng và phát triển đa dạng sinh học châu Á” (gọi tắt là chương trình BUCAP) và mới đây nhất là chương trình một phải, năm giảm (một phải là phải dùng giống lúa xác nhận; năm giảm là: giảm lượng nước vừa đủ, giảm thất thoát sau thu hoạch, giảm lượng giống gieo sạ, giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, giảm phân bón) do Bộ NN-PTNT triển khai. Theo ông Biện Minh Tâm, Giám đốc Sở NN-PTNT Phú Yên, nông dân Phú Yên đã đến lúc phải thay đổi mạnh mẽ việc sử dụng giống lúa, vì vậy khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư vào lai tạo giống để tăng sản lượng và chất lượng lương thực.
GIẢI PHÁP GIỮ VỮNG AN NINH LƯƠNG THỰC
Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang có nhiều thay đổi, vấn đề an ninh lương thực đang đặt ra nhiều thách thức, đó là những hiểm họa do biến đổi khí hậu, lũ lụt, hạn hán... Vì vậy, Phú Yên đặt ra giải pháp phát triển nông nghiệp để tăng giá trị trên một đơn vị diện tích là yêu cầu đặt ra hiện nay.
Xét trên bình diện chung về an ninh lương thực, tỉnh Phú Yên có đủ điều kiện để đảm bảo an ninh lương thực, với sản lượng lúa hàng năm đạt trên 340.000 tấn, đảm bảo bình quân 386kg/người/năm. Tuy nhiên, lo ngại trong thời gian đến tình hình mất đất nông nghiệp do lũ lụt tàn phá, bên cạnh đó sự thiếu hụt diện tích đất trồng lúa do đất nông nghiệp bị lấy để phục vụ những mục đích khác và sự suy thoái nghèo kiệt đất trồng lúa, ô nhiễm môi trường là những nhân tố đang hàng ngày, hàng giờ đe dọa an ninh lương thực…
Theo phân tích của các nhà khoa học, một số điểm yếu cần khắc phục hiện nay của ngành Nông nghiệp Phú Yên là vẫn còn nhiều nông dân trồng lúa không theo khuyến cáo của nhà khoa học, nên năng suất, chất lượng đạt thấp. Vì vậy tỉnh Phú Yên cần chủ động giải quyết những vấn đề khó khăn đặt ra liên quan đến an ninh lương thực; chủ động ứng phó với những biến động trong bối cảnh mới của nền kinh tế toàn cầu. Vừa qua, tại xã An Ninh Tây (huyện Tuy An), có 20 học viên là chủ nhiệm, phó chủ nhiệm hợp tác xã cùng nông dân tham gia lớp học tạo chọn các giống lúa chịu mặn, chịu phèn thích ứng với biến đổi khí hậu. Theo Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Phú Yên, đây là lớp học do SEARICE (tổ chức nâng cao năng lực cộng đồng vùng châu Á có trụ sở tại Philippines) hỗ trợ, lần đầu tiên tổ chức tại Việt Nam. Từ khi tham gia lớp huấn luyện, các học viên nắm được kỹ thuật chọn, tạo giống chịu mặn, chịu phèn, sử dụng cơ cấu giống, bố trí thời vụ thích hợp và đặc biệt là biết được các đặc tính giống lúa thích ứng với vùng đất này. Điều đáng nói là lớp học giúp thay đổi thói quen của người nông dân phục vụ cho lợi ích cộng đồng. Trong thời gian đến, ngành Nông nghiệp nên đầu tư mở các lớp tập huấn về thích ứng biến đổi khí hậu để nông dân sản xuất lúa an toàn trước những đe dọa biến đổi khí hậu hiện nay.
MẠNH HOÀI NAM
