Phú Yên hiện có gần 800 tàu đánh bắt xa bờ, chủ yếu là tàu câu cá ngừ đại dương. Với sản lượng đánh bắt từ đầu năm đến nay khoảng 5.200 tấn, nghề câu cá ngừ đã mang lại một nguồn thu nhập lớn cho ngư dân. Mặc dù gặp nhiều khó khăn do chi phí sản xuất tăng cao và tình hình biển Ðông diễn biến phức tạp, nhưng ngư dân Phú Yên vẫn quyết tâm bám biển…
Ngư dân TP Tuy Hòa chuẩn bị cho chuyến đánh bắt xa bờ - Ảnh: A.NGỌC
CÒN NHIỀU KHÓ KHĂN
Phú Yên là tỉnh tiên phong trong nghề khai thác cá ngừ đại dương, ngày càng thu hút nhiều ngư dân khai thác xa bờ. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, hoạt động đánh bắt cá ngừ đại dương của bà con đang gặp những khó khăn, trở ngại. Không chỉ phải đối mặt với những thử thách giữa biển khơi do thời tiết thất thường, việc lo phí tổn cho chuyến biển khi giá cả ngày càng tăng cao, nhất là giá xăng dầu càng làm cho ngư dân thêm khó khăn. Phí tổn cho một chuyến biển hiện nay tăng 30% so với năm trước, nhưng lượng cá đánh bắt đang có chiều hướng giảm lúc cuối vụ, làm cho nhiều ngư dân không còn đủ sức ra biển. Trong khi đó, trên các ngư trường truyền thống thuộc chủ quyền Việt Nam mà lâu nay ngư dân ta vẫn thường khai thác đã xảy ra tình trạng tàu cá nước ngoài xâm phạm để đánh bắt, có khi còn uy hiếp, xua đuổi khiến cho việc làm ăn của ngư dân bị thiệt hại, tổn thất không nhỏ.
Mỗi chuyến ra khơi ẩn chứa những rủi ro, lo toan đối với ngư dân. Thông thường, mỗi chuyến câu cá ngừ đại dương kéo dài chừng một tháng, phí tổn khoảng 140-150 triệu đồng. Trong khi đó, giá cá ngừ đại dương ngày càng giảm. Đầu mùa, giá cá ngừ có lúc lên đến 170.000 đồng/kg, còn giá thu mua hiện nay chỉ 135.000-140.000 đồng/kg, nên mỗi chuyến biển ngư dân phải đánh bắt ít nhất 1,2 tấn cá trở lên thì mới có lãi. Gần đây, nhiều tàu câu cá ngừ đại dương cặp bến chỉ đánh bắt được khoảng 700-1.000kg, tính ra mỗi chuyến họ lỗ khoảng 40-50 triệu đồng. Ông Nguyễn Khắc Tân ở phường Phú Đông (TP Tuy Hòa), chủ tàu PY91469TS cho biết: “Hai chuyến biển liên tiếp vừa rồi đánh bắt không đạt, nên chúng tôi lỗ trên 60 triệu đồng. Nghề biển bao giờ cũng nhọc nhằn nhưng không thể rời bỏ. Ra khơi là chuyện phải tiếp tục, nhưng lượng cá ngày càng giảm, ngư dân đi xa hơn thì bị tàu nước ngoài cản trở, khiến chúng tôi ngày càng lâm vào tình trạng khó càng thêm khó”.
Sau chuyến đi biển dài ngày, nếu không trang trải đủ phí tổn, ngư dân lâm vào cảnh nợ nần, vì trước khi ra khơi họ phải vay mượn khắp nơi. Lão ngư Ma Chín (73 tuổi) ở khu phố 6, phường Phú Đông (TP Tuy Hòa), nhẩm tính: “Nếu ra khơi mà gặp vấn đề gì đó không thể đánh bắt được, buộc phải vào bờ thì chỉ cần hai chuyến phí tổn như vậy là “đi đứt” cái nhà. Năm trước còn đang là một ông chủ nắm trong tay tiền tỉ, năm sau làm ăn thất bát buộc phải bán nhà, bán tàu… đi bạn lại cho người khác, chuyện này đối với ngư dân vùng biển vẫn xảy ra như cơm bữa. Chưa kể đến những tàu bị nước ngoài bắt, không những thiệt hại về tài sản mà còn có thể nguy hiểm đến tính mạng…”.
NGƯ DÂN VẪN BÁM BIỂN
Khó khăn là vậy nhưng nhiều ngư dân Phú Yên hiện nay vẫn quyết định bám biển. Ông Đặng Văn Theo ở khu phố 6, phường Phú Đông (TP Tuy Hòa), cho biết: “Năm vừa rồi, tàu đánh bắt cá ngừ đại dương của tôi bị tàu hải quân Indonesia bắt, thu giữ, tính cả tàu và ngư lưới cụ là trên 800 triệu đồng… Sống làm nghề trên biển, nay ở nhà không biết làm gì nên gia đình tôi quyết định đóng một chiếc tàu mới. Chiếc tàu này tôi lắp máy với công suất 260CV và đầu tư ngư lưới cụ trị giá hơn 1 tỉ đồng, khoảng mười ngày nữa sẽ hạ thủy và tiếp tục nghề câu cá ngừ đại dương. Nhưng có được khoản tiền đó, ngoài phần tiền dành dụm của gia đình, tôi phải vay mượn thêm từ bà con họ hàng. Nguồn vốn từ ngân hàng rất khó tiếp cận vì thủ tục rườm rà, lãi suất khá cao. Với tình hình đánh bắt ngày càng khó khăn như hiện nay, nếu vay nóng bên ngoài với lãi suất như hiện nay khoảng 6-10%/tháng thì không ai đủ can đảm để đóng tàu mới. Những người không có may mắn được người thân cho mượn tiền thì chỉ có đường ngậm ngùi nhìn biển hoặc đi bạn (làm thuê) chứ khó làm chủ tàu được”.
Từng là một người lính ở Trường Sa, ông Võ Đốc (ở phường 6, TP Tuy Hòa) thuộc lòng vùng biển Đông của Tổ quốc như lòng bàn tay mình. Chắt chiu từ những năm tháng đi bạn, đến nay ông đã mua được chiếc tàu đi đánh cá ngừ đại dương. Ông Đốc cho biết: “Phần lớn các gia đình ở đây cha truyền con nối với nghề đi biển. Làm ăn phải có những rủi ro, nhưng bù lại biển cũng đem đến những vụ mùa bội thu. Bỏ biển, chúng tôi không biết làm gì nên những người bị thua lỗ vẫn mong muốn có cơ hội quay trở lại với biển. Nhiều khi chỉ trúng một mùa cá thì trả được nợ và đời sống gia đình khá giả hơn. Ngư dân chúng tôi hy vọng Nhà nước có chính sách hỗ trợ, bảo vệ ngư dân đang làm ăn trên mọi vùng biển của Việt Nam nhiều hơn nữa, có cơ chế hỗ trợ, khuyến khích ngư dân ra khơi…”.
ANH NGỌC
