Hình thành và phát triển từ rất lâu, làng nghề nước mắm và chế biến cá cơm tại thôn Hòa An, xã Xuân Hòa, TX Sông Cầu đang từng bước phát triển, giải quyết việc làm tại chỗ cho hàng trăm lao động địa phương. Tuy nhiên, hiện nay làng nghề vẫn còn nhiều khó khăn cần được sự quan tâm hơn nữa để tạo động lực
 |
|
Chế biến cá tại một cơ sở sản xuất ở thôn Hòa An (xã |
Với địa hình ba mặt tiếp giáp biển thuận lợi cho việc khai thác hải sản, nghề làm nước mắm và phơi sấy cá cơm tại thôn Hòa An đã hình thành, phát triển rộng khắp trong làng, sản phẩm làm ra ngày càng được ưa chuộng trên thị trường và hiện đang được tiêu thụ trên toàn quốc. Đầu năm 2009, UBND tỉnh Phú Yên đã có quyết định công nhận làng nghề nước mắm và chế biến cá cơm này, khẳng định một bước tiến mới giúp bà con nơi đây mạnh dạn đầu tư và phát triển nghề.
Thôn Hòa An hiện có khoảng 159 hộ tham gia làm nghề muối mắm và phơi sấy cá cơm, thu hút gần 500 lao động của địa phương tham gia. Ông Phạm Đức Nuôi, một người có thâm niên làm nghề cho biết: “Trước đây khi nghề này chưa thịnh, đa phần thanh niên của địa phương đều đi làm thuê ở các thành phố lớn, người tham gia làm nghề chủ yếu là phụ nữ và người lớn tuổi. Từ khi nghề phát triển đã thu hút được nhiều thanh niên nam, nữ của làng trở về tham gia sản xuất”. Anh Nguyễn Thanh Dưỡng, một thanh niên của làng cho biết: “Nghề đi biển thường chỉ làm được một mùa, còn vào mùa mưa dân đi biển thất nghiệp phải bôn ba khắp nơi để kiếm việc làm. Từ ngày làng nghề của địa phương phát triển, chúng tôi có việc làm thường xuyên cho thu nhập ổn định hơn hẳn”. Ở đây, người có điều kiện thì tự mình đứng ra sản xuất và tiêu thụ, người chưa đủ khả năng tự kinh doanh thì tham gia làm cho các cơ sở sản xuất. Hiện thôn Hòa An có 4 cơ sở chế biến lớn, đóng vai trò chủ chốt trong việc gìn giữ và phát triển làng nghề. Ông Dương Văn Tới, một trong những hộ làm nghề có quy mô lớn nhất ở thôn Hòa An cho biết: Cơ sở sản xuất của ông có gần 100 lao động tham gia chế biến, cho ra khoảng 5 tấn thành phẩm mỗi ngày. Để chủ động trong việc thu mua nguyên liệu phục vụ sản xuất, cơ sở của ông đã đầu tư hai chiếc thuyền máy với công suất 90 CV để thu mua nguyên liệu ngay trên biển từ các tỉnh Quảng Ngãi đến Ninh Thuận. Bà Lê Thị Nhân, chủ một cơ sở chế biến cá cơm cho biết: “Nguồn nguyên liệu phục vụ cho sản xuất ngày càng khan hiếm nên để cơ sở hoạt động được liên tục, chúng tôi đã chủ động chế biến thêm các loại cá khác như: cá nục, cá sặc… tùy vào mùa biển”.
Làng nghề ngày một phát triển vững mạnh và đi vào tập trung, nên cuối năm 2009 UBND TX Sông Cầu cho phép đầu tư xây dựng công trình nhà kho và hệ thống thiết bị sấy cá cơm tại làng nghề nước mắm và chế biến cá cơm Hòa An từ nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước và huy động đóng góp từ nhân dân để đáp ứng nhu cầu về kho chứa và phơi sấy cá phục vụ cho việc chế biến vào mùa mưa. Đến nay công trình cơ bản đã hoàn thành đáp ứng được nhu cầu phơi sấy cá cơm và kho chứa cho bà con làng nghề. Tuy nhiên hiện nay số lượng sản phẩm chế biến được mỗi ngày tăng cao, vấn đề bảo quản thành phẩm đặc biệt là các loại cá trụng một nắng sau khi chế biến đang gặp nhiều khó khăn vì chưa có kho lạnh. Ông Dương Văn Tới giải bày: Vì thiếu kho lạnh để bảo quản thành phẩm nên cơ sở tôi phải thuê một kho lạnh ở tận thị xã, mỗi tháng phải chi thêm một khoảng không nhỏ cho chi phí vận chuyển, bốc dỡ hàng. Mặt khác, vì sản phẩm chưa có thương hiệu nên phần lớn phải bán cho các thương lái hay các cơ sở sản xuất khác để tiêu thụ, lợi nhuận thu được bị giảm đáng kể, nên việc xây dựng thương hiệu sản phẩm của làng nghề cũng là một vấn đề cần được quan tâm.
Ông Huỳnh Tấn Anh, Chủ tịch UBND xã Xuân Hòa cho biết: Hiện địa phương đang trình thủ tục xin cấp thương hiệu cho sản phẩm của làng nghề nước mắm và chế biến cá cơm Hòa An. Khi có chủ trương sẽ đầu tư cơ sở vật chất cho làng nghề, địa phương đã lấy ý kiến từ dân làm nghề và thông qua việc xây dựng kho chứa và hệ thống thiết bị sấy cá. Trước tình hình sản lượng sản xuất đang tăng cao như hiện nay thì nhu cầu về việc xây dựng kho lạnh bảo quản hàng là tất yếu nhưng hiện địa phương chưa đủ kinh phí để đầu tư.
TUYẾT HƯƠNG
