Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới được Chính phủ ban hành bao gồm 19 tiêu chí và được chia thành 5 nhóm: về quy hoạch, về hạ tầng kinh tế - xã hội, về kinh tế và tổ chức sản xuất, về văn hóa - xã hội - môi trường và về hệ thống chính trị.
Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 16/4/2009. Bộ tiêu chí là căn cứ để xây dựng nội dung Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới; chỉ đạo thí điểm xây dựng mô hình nông thôn mới trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; đồng thời là cơ sở để kiểm tra, đánh giá công nhận xã, huyện, tỉnh đạt nông thôn mới.
Bộ tiêu chí đưa ra chỉ tiêu chung cả nước và các chỉ tiêu cụ thể theo từng vùng: Trung du miền núi phía Bắc (TDMNPB), đồng bằng sông Hồng (ĐBSH), Bắc Trung Bộ (BTB), Duyên hải Nam Trung Bộ (DHNTB), Tây Nguyên (TN), Đông Nam Bộ (ĐNB) và Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) phù hợp với đặc điểm, điều kiện kinh tế - xã hội cụ thể của mỗi vùng. 19 tiêu chí để xây dựng mô hình nông thôn mới bao gồm: Quy hoạch và thực hiện quy hoạch, giao thông, thủy lợi, điện, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, chợ nông thôn, bưu điện, nhà ở dân cư, thu nhập bình quân đầu người/năm, tỉ lệ hộ nghèo, cơ cấu lao động, hình thức tổ chức sản xuất, giáo dục, y tế, văn hóa, môi trường, hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh và an ninh, trật tự xã hội.
Mỗi tiêu chí đều được quy định mức chỉ tiêu cụ thể đối với từng xã để được công nhận đạt xã nông thôn mới. Cụ thể, về tiêu chí giao thông, 1 xã thuộc ĐBSH và ĐNB phải đạt 100% đường trục thôn, xóm được cứng hóa đạt chuẩn theo cấp kỹ thuật của Bộ GTVT, tiêu chí này đối với xã vùng BTB, DHNTB và TN là 70% còn đối với xã vùng TDMNPB và ĐBSCL chỉ là 50%. Về hộ nghèo, xã vùng ĐBSH và ĐNB phải đạt tiêu chuẩn tỉ lệ hộ nghèo <3%, BTB và DHNTB <5%, TN và ĐBSCL <7% và TDMNPB <10%.
Bộ tiêu chí cũng quy định, tất cả các xã nông thôn mới đều phải có hệ thống thủy lợi cơ bản đáp ứng yêu cầu sản xuất và dân sinh; có nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn; có điểm phục vụ bưu chính viễn thông, có Internet đến thôn; có tổ hợp tác hoặc hợp tác xã hoạt động có hiệu quả và không có nhà tạm, dột nát...
Để được công nhận là huyện nông thôn mới, phải có 75% số xã trong huyện đạt nông thôn mới. Nếu tỉnh có 80% số huyện nông thôn mới thì sẽ đạt tỉnh nông thôn mới.
Trước đó, tại cuộc họp với đại diện lãnh đạo các bộ về việc xây dựng Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh, dựa vào những tiêu chí này để xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại, nâng cao dân trí và đời sống nông thôn, đẩy mạnh cơ cấu sản xuất... để người nông dân có cuộc sống ngày một tốt đẹp hơn.
Nguồn: Báo điện tử Chính phủ