Hoạt động giám sát đầu tư cộng đồng (GSĐTCĐ) được Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Sơn Hòa triển khai đến tất cả 14 xã, thị trấn trong toàn huyện. Qua đó, đã góp phần ngăn chặn, xử lý kịp thời các hoạt động đầu tư sai luật, gây thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước.

Người dân tham gia giám sát việc làm đường tại khu phố Trung Hòa (thị trấn Củng Sơn). - Ảnh: P.NAM

PHÁT HUY TỐT HƠN DÂN CHỦ CƠ SỞ

Ông Bùi Văn Chót, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Sơn Hòa cho biết: “Tình trạng thất thoát, lãng phí, tiêu cực trong đầu tư xây dựng là vấn đề bức xúc của toàn xã hội. Một trong những giải pháp ngăn chặn vấn nạn này là thực hiện việc giám sát của cộng đồng, nhằm góp phần nâng cao trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức xã hội. GSĐTCĐ tuy là việc làm mới, song các ban thanh tra nhân dân (TTND) trên địa bàn huyện thời gian qua đã phát huy khá tốt vai trò của mình và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận”. Ban TTND là tổ chức của Mặt trận, đồng thời các thành viên tham gia hoạt động GSĐTCĐ đều mang tính chất tự nguyện.

Đến nay, 100% xã, thị trấn ở huyện Sơn Hòa đã thành lập được ban GSĐTCĐ, chủ yếu là thực hiện giám sát hoạt động xây dựng các công trình công cộng như: đường bê tông nông thôn, trường học, điện thắp sáng… xây dựng trên địa bàn, tham gia giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân. GSĐTCĐ nhằm góp phần bảo đảm hoạt động đầu tư đúng với quy hoạch đã được duyệt, phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Mặt khác, GSĐTCĐ cũng sẽ góp phần phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hoạt động đầu tư không đúng quy hoạch, sai quy định, xâm hại lợi ích của cộng đồng. Ông Nguyễn Văn Lý, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Sơn Nguyên nói: “Triển khai GSĐTCĐ từ năm 2008, hoạt động của ban GSĐTCĐ xã trong những năm qua rất hiệu quả. Nhờ đó các công trình thi công ở địa phương luôn đảm bảo chất lượng. Đặc biệt là giám sát việc thi công hai công trình nước sạch ở thôn Nguyên An và Nguyên Cam, thấy công trình thi công không chất lượng, Ban đã lập tức đề nghị bên thi công phải làm cho đúng tiêu chuẩn, tốt hơn”.

Tại một số địa phương, chính nhờ sự phát hiện và báo cáo kịp thời của một số thành viên ban GSĐTCĐ nên đã tránh sai sót trong thi công, đem lợi về cho người dân. Ông Chót cũng cho biết, mấy năm trước nhờ các ông Huỳnh Ngọc Bé, Lê Kim Đính (khu phố Đông Hòa, thị trấn Củng Sơn) giám sát đường bê tông nông thôn nên chất lượng đường tốt; hay như ông Giảng ở khu phố Trung Hòa, phát hiện công nhân ăn cắp xăng dầu khi đang thi công, cũng kịp thời báo cáo, trả lại; hay như công trình trường cấp 2 xã Suối Bạc, nếu không có người dân hiểu biết và phát hiện sớm thì chủ thi công đã cho thay gỗ nhóm 3 thành gỗ nhóm 6 kém chất lượng…

CÒN THIẾU ĐỒNG BỘ

Ở nhiều xã của huyện Sơn Hòa, quy chế GSĐTCĐ đang được phát huy hiệu quả với sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cấp chính quyền, chủ đầu tư, đơn vị thi công… Có nơi còn thành lập các tổ đại diện giám sát, theo dõi việc thi công các công trình xây dựng đường nông thôn, trường học, trạm y tế như các xã Sơn Nguyên, Suối Bạc, Ea Chà Rang, thị trấn Củng Sơn,… Nhờ thế, những sai sót về kỹ thuật, an toàn cũng như vệ sinh môi trường đã được ban giám sát kịp thời phát hiện. Điều đó không chỉ mang lại hiệu quả tích cực trong phòng, chống lãng phí, mà còn tạo lòng tin của người dân với cấp ủy, chính quyền địa phương.

Ông Nguyễn Văn Lý, Trưởng ban TTND xã Sơn Nguyên cho biết: “Chúng tôi rất hoan nghênh việc triển khai hoạt động GSĐTCĐ tại xã. Vì làm như vậy người dân có quyền kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật của chủ đầu tư và nhà thầu. Đồng thời, chúng tôi cũng có cơ hội kiểm tra hiệu quả đầu tư, tránh gây thất thoát, lãng phí, có quyền theo dõi kết quả nghiệm thu công trình và yên tâm khi nhận bàn giao để sử dụng sau này”. Tại Sơn Nguyên, khi giám sát công trình điện thắp sáng, thu tiền điện của người dân, các thành viên trong Ban GSĐTCĐ đã phát hiện và thu hồi hơn 20 triệu đồng trả lại cho Nhà nước…

Tuy nhiên, vấn đề GSĐTCĐ theo đánh giá của Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Sơn Hòa thời gian qua còn thiếu đồng bộ, mang tính hình thức. Thành phần tham gia trong ban GSĐTCĐ phần lớn là người cao tuổi, cán bộ về hưu, gặp khó khăn về sức khỏe và chuyên môn, ảnh hưởng đến hoạt động giám sát. Mặt khác, việc giám sát chủ yếu mới tập trung vào các dự án nhỏ lẻ, các tuyến giao thông nông thôn… Đối với các công trình lớn hơn thì việc tiếp xúc, triển khai giám sát với các chủ dự án, chủ đầu tư còn gặp khó khăn.

Để thực hiện hoạt động GSĐTCĐ có chất lượng, góp phần mạnh mẽ giảm thất thoát, lãng phí, tiêu cực, nâng cao hiệu quả đầu tư, thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tạo cơ sở pháp lý, tạo điều kiện để tổ chức thực hiện có bài bản hoạt động này. Đồng thời, có hỗ trợ và quy định rõ hơn về nguồn kinh phí hỗ trợ cho những người tham gia giám sát.

KIM CHI