Hiện nay, vẫn còn một số HTX hoạt động chưa hiệu quả, hoặc đã ngưng hoạt động và chờ giải thể. Đó là những HTX nhỏ lẻ, bộ máy quản lý điều hành yếu kém, không tổ chức được đại hội xã viên hằng năm, không tập hợp được số lượng lớn các xã viên hoặc xã viên do bất mãn, chán chường đã rời khỏi HTX nên gặp khó khăn về quỹ hoạt động, không có nguồn thu, không đảm bảo nguồn nhân lực và tìm kiếm đầu ra thị trường...
Xã viên HTX Hòa Xuân Đông (huyện Đông Hòa) tham gia nghề đan đát để nâng cao thu nhập. - Ảnh: X.HUY
Số này tập trung chủ yếu ở vùng đặc biệt khó khăn, miền núi, vùng sâu, vùng xa trên địa bàn tỉnh. Đã thế, các HTX trên lại hoạt động riêng lẻ, thiếu liên doanh, liên kết nên khó có thể tồn tại trong kinh tế thị trường. Do đó, một trong những giải pháp tốt nhất hiện nay là hợp nhất, sáp nhập các HTX nhỏ, lẻ lại với nhau thành những HTX mới nhằm củng cố bộ máy tổ chức và duy trì quá trình hoạt động của HTX.
Thực tiễn cho thấy ở các nước phát triển, các HTX nhỏ, lẻ đã tập hợp với nhau thành lập liên đoàn các HTX nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ có mô hình và định hướng phát triển toàn diện để tạo sức mạnh liên kết và nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX. Việc hợp nhất, sáp nhập HTX giúp mở rộng quy mô HTX như tăng tổng số xã viên tham gia, tăng vốn góp của từng thành viên dẫn đến quy mô vốn góp của HTX lớn, dễ triển khai các dịch vụ theo nhu cầu chung của xã viên. Mặt khác, việc hợp nhất sáp nhập HTX quy mô nhỏ thành HTX quy mô lớn ở cấp độ xã, liên xã và huyện trên cơ sở hoàn toàn tự nguyện sẽ góp phần gia tăng năng lực triển khai hoạt động kinh tế, đa dạng hóa dịch vụ và sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh việc khuyến khích sáp, nhập hợp nhất, cần hình thành các liên hiệp HTX quy mô huyện, tỉnh và khu vực nhằm liên kết, hỗ trợ HTX thành viên trong quy hoạch sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật, đầu tư chế biến, dự trữ, cung ứng vật tư, thiết bị và tiêu thụ sản phẩm.
Hiện nay, có hai cách để hợp nhất, sáp nhập: nhiều HTX nhỏ lập thành một HTX lớn hoặc các HTX nhỏ tham gia thành lập liên hiệp HTX. Việc hợp nhất, sáp nhập có thể tiến hành bằng cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của các HTX sang hợp tác xã hợp nhất, đồng thời chấm dứt tồn tại của các HTX bị hợp nhất. Ban quản trị các hợp tác xã được hợp nhất, sáp nhập phải cùng nhau thành lập hội đồng hợp nhất để dự kiến tên, trụ sở của hợp tác xã hợp nhất; thủ tục và điều kiện hợp nhất; phương án xử lý tài sản, vốn, các khoản nợ, xã viên, lao động và những vấn đề tồn đọng của các HTX bị hợp nhất sang HTX hợp nhất; dự thảo phương án sản xuất, kinh doanh và điều lệ của HTX hợp nhất; tổ chức đại hội xã viên của HTX hợp nhất để quyết định việc hợp nhất và thông qua thủ tục đăng ký, giải quyết khoản nợ, các lợi ích kinh tế của HTX.
Điều quan trọng nhất hiện nay là UBND tỉnh, các cấp ngành liên quan đẩy mạnh việc tuyên truyền, vận động các HTX hợp nhất, sáp nhập lại với nhau, đồng thời kiên quyết hơn đối với những HTX hoạt động yếu kém, nợ nhiều, đã ngưng hoạt động nhưng chưa tiến hành giải thể, trả lại vốn góp cho xã viên… nhằm tạo điều kiện cho sáp nhập, hợp nhất HTX diễn ra thuận lợi.
BẢO PHƯỚC
(Liên minh HTX Phú Yên)
