Triển khai từ năm 2008, dự án trồng rừng phát triển kinh tế của Công ty TNHH Bình Nam (gọi tắt là Bình Nam) tại huyện Đồng Xuân đã trồng gần 1.700ha/3.185ha được giao, đạt 56% kế hoạch. UBND huyện Đồng Xuân vừa yêu cầu dự án tạm dừng do có nhiều ý kiến cho rằng đây là một trong những nguyên nhân gây ra lũ lụt năm 2009.

 

Một số diện tích rừng trồng kinh tế ở huyện Đồng Xuân phát triển tốt. - Ảnh: P.NAM

 

ĐIỀU CHỈNH DIỆN TÍCH THEO THỰC TẾ

 

Huyện Đồng Xuân có tổng diện tích trồng rừng kinh tế gần 3.900ha, đến thời điểm này mới chỉ trồng mới được hơn 2.100ha (trong số tổng diện tích đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là 3.719ha). Theo nghị quyết của Đảng bộ huyện, đến năm 2015 địa phương sẽ trồng mới từ 8.000-10.000ha rừng, nâng độ che phủ đạt tỉ lệ 40%. Hiện diện tích đất được quy hoạch trồng rừng kinh tế trên địa bàn huyện hơn 35.000ha.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Phú Yên đã thành lập đoàn kiểm tra thực địa, xem xét việc triển khai trồng rừng. Kết quả, Bình Nam được cấp phép trồng rừng hơn 3.150ha tại 3 xã Xuân Lãnh, Xuân Quang 1 và Xuân quang 2. Hiện diện tích rừng đã trồng gần 1.700ha và 770ha chưa triển khai trồng, trong đó, rừng địa bàn xã Xuân Lãnh đề nghị giảm 145/152ha. Theo người dân địa phương, tại tiểu khu 100 (hòn Mái Nhà), rừng có độ dốc cao và gần khu dân cư. Nếu trồng rừng, trong những năm đầu đất sẽ bị trôi, gây ảnh hưởng đến sản xuất khu vực chân ruộng dọc các khe suối và có nhiều đá, nên trồng rừng không hiệu quả. Xã Xuân Quang 2 điều chỉnh giảm 184/462ha, nguyên nhân là do tại tiểu khu 122, diện tích hơn 78ha, thuộc địa bàn thôn Phú Sơn và một số khe suối độ dốc cao, nhiều đá, có rừng Mò O cần được giao khoán cho hộ gia đình bảo vệ, tái sinh.

 

Ông Cao Hữu Lộc, Phó Giám đốc Sở NN- PTNT, cho biết: “Đối với các diện tích đất rừng còn lại không sử dụng, yêu cầu doanh nghiệp điều chỉnh lại dự án, diện tích thuê đất cho phù hợp để trình cấp có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh giấy chứng nhận theo thực tế và trả lại diện tích cho địa phương quản lý, sử dụng đúng mục đích, chậm nhất vào đầu năm 2012”.

 

Theo đoàn kiểm tra, để tiếp tục thực hiện, Bình Nam cần rà soát và được sự thống nhất của địa phương đối với các diện tích tại khu vực tiểu khu 122 (xã Xuân Quang 2) và khu vực núi Mái Nhà, thuộc tiểu khu 100 (xã Xuân Lãnh). Đồng thời, Sở NN-PTNT phối hợp với huyện Đồng Xuân và các ngành liên quan, triển khai rà soát quy hoạch trồng rừng kinh tế trên địa bàn (trong đó có dự án trồng rừng kinh tế làm nguyên liệu giấy của Bình Nam). Điều này nhằm xác định rõ khu vực đã trồng và phần diện tích còn lại, từ đó có kế hoạch tiếp tục đầu tư phù hợp, đảm bảo các yếu tố, tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật.

 

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lê Văn Trúc chỉ đạo: “Cơ quan chức năng cần phối hợp với địa phương và Bình Nam rà soát lại quy trình thiết kế trồng rừng, từ khâu khảo sát đến thi công. Đặc biệt là cần chú ý khâu phát dọn thực bì, nhất là đối với những khu vực có độ dốc cao, khu vực gần khe suối, khu sản xuất của người dân để có biện pháp bổ sung phù hợp, khắc phục kịp thời những sai sót, khuyết điểm đã xảy ra”.

 

GIẢI PHÁP ĐỂ TRỒNG RỪNG BỀN VỮNG

 

Theo đoàn kiểm tra, rà soát thực địa việc triển khai thực hiện trồng rừng kinh tế của Công ty TNHH Bình Nam và các dự án trồng rừng khác, diện tích mà công ty này có thể trồng rừng là hơn 440ha, nâng tổng diện tích thực hiện lên hơn 2.100ha. Trong đó, địa bàn xã Xuân Lãnh 7,2ha, cho phép thực hiện trồng liền vùng, liền khoảnh; xã Xuân Quang 1 hầu hết các diện tích đều đủ điều kiện để trồng tiếp; xã Xuân Quang 2, trừ bỏ phần diện tích 15ha tại tiểu khu 120, các lô trên cao thuộc tiểu khu 122 phát băng hoặc phát trắng, chừa lại vị trí thực bì dày.

Yêu cầu đặt ra đối với các dự án trồng rừng, nhất là đối với rừng kinh tế, là cần tránh ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, gây xói lở, lũ quét ở hạ lưu, từng bước phủ xanh đất trống, đồi núi trọc. Theo Sở NN-PTNT, đối với các diện tích đã thiết kế, hay chưa thiết kế trồng rừng đều phải lập lại hồ sơ để xem xét, kiểm tra, thẩm định lại trước khi triển khai thực hiện. Ở vùng có độ dốc hơn 45^o không nên trồng rừng, vùng có độ dốc từ 30-45^o không khuyến khích trồng rừng kinh tế. Nếu được phép triển khai, chỉ được phát dọn thực bì trồng rừng theo băng, đường đồng mức, tuyệt đối không được phát dọn, đốt thực bì. Đối với vùng có độ dốc 20-30^o, áp dụng phát dọn thực bì theo lô, đám, còn dưới 20^o cho phép áp dụng phát trắng thực bì và xử lý đốt… Nhất thiết phải áp dụng giải pháp chừa cây gỗ có đường kính từ 10cm trở lên; dọc các con suối phải chừa lại mỗi bên từ 10-20m tùy theo suối lớn hay nhỏ để phòng hộ ngăn lũ quét cục bộ. Đối với diện tích rừng trồng gần khu dân cư phải chừa lại 10m làm ranh giới; rừng có thực bì dày, mật độ cây tái sinh mục đích nhiều, mà trong thiết kế trồng rừng chưa trừ bỏ, quá trình thi công phải chừa lại để đảm bảo đối tượng đất trồng rừng theo quy trình thiết kế. Đồng thời, việc rà soát lại còn nhằm để xây dựng kế hoạch khoanh nuôi, bảo vệ và nuôi dưỡng. Nghiêm cấm mọi hành động gây thiệt hại, đảm bảo diện tích rừng chừa lại sinh trưởng và phát triển tốt…

 

Ông Nguyễn Lý Nguyên, Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, cho biết: “Địa phương luôn tạo điều kiện cho các chủ đầu tư thực hiện dự án trồng rừng phát triển kinh tế, nhưng phải tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật. Theo Sở NN-PTNT, để các dự án trồng rừng đạt hiệu quả, hàng năm các doanh nghiệp phải xây dựng phương án phối hợp triển khai thực hiện chi tiết, thống nhất cùng các ban ngành, địa phương thường xuyên phối hợp kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các sai phạm”.

 

PHƯƠNG NAM