Sức đề kháng của vật nuôi là điều kiện quan trọng quyết định sự bùng phát của bệnh trong hệ thống nuôi trồng thủy sản. Việc duy trì và nâng cao sức đề kháng là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu trong nuôi trồng thủy sản...
Để tăng sức đề kháng của vật nuôi thủy sản, cần quan tâm tới công tác lai tạo và chọn giống để có thể cung cấp cho người nuôi thủy sản những con giống không chỉ sinh trưởng nhanh mà còn có khả năng kháng bệnh cao để chống lại sự tấn công của những tác nhân gây bệnh, đặc biệt các bệnh nguy hiểm. Cần kiểm soát hiện tượng cận huyết trong các trại sản xuất giống cá nước ngọt hiện nay và các trại sản xuất giống cá biển, thông qua đó để kiểm soát sự suy thoái của chất lượng giống nói chung.
Người nuôi cần lựa chọn để mua được những đàn giống không chỉ không mang mầm bệnh mà còn có sức đề kháng cao. Cần đảm bảo đầy đủ một số thành phần dinh dưỡng trong khẩu phần thức ăn có liên quan tới sức đề kháng của vật nuôi như các vitamin, khoáng, các axít béo không no, đặc biệt trong các trại giống và hình thức nuôi thâm canh. Một loại thức ăn tạo tốc độ sinh trưởng cao không phải khi nào cũng có thể tạo ra đàn vật nuôi có sức đề kháng cao với bệnh. Đồng thời xác định mật độ nuôi cho phù hợp với khả năng đầu tư và trình độ kinh nghiệm của người nuôi. Nếu nuôi với mật độ cao hơn khả năng quản lý và trang thiết bị đầu tư sẽ có nhiều nguy cơ gây sốc do dinh dưỡng, do môi trường làm suy giảm hệ thống miễn dịch của vật nuôi, tăng khả năng mẫn cảm với tác nhân gây bệnh. Để tránh hiện tượng gây sốc cho đàn giống khi đánh bắt, vận chuyển và khi thả vào môi trường nuôi mới cần có kỹ thuật đánh bắt, vận chuyển và thuần dưỡng đàn giống trước khi thả nuôi. Quản lý môi trường của hệ thống nuôi trồng thủy sản thích hợp và ổn định, tránh những nguy cơ gây sốc do biến động các chỉ số thủy lý, thủy hóa, thủy sinh… là những biện pháp hữu hiệu để tăng cường phản ứng miễn dịch ở động vật nuôi.
Hạn chế dùng kháng sinh và hóa chất trong nuôi trồng thủy sản, ngoài tác dụng diệt trùng, các loại thuốc này có thể tác động xấu tới môi trường nuôi và làm suy giảm hệ thống miễn dịch của động vật thủy sản. Việc dùng kháng sinh và hóa chất tùy tiện trong các trại giống có thể làm giảm chất lượng của các đàn giống, làm cho chúng mẫn cảm hơn với tác nhân gây bệnh khi đưa ra nuôi thương phẩm thâm canh. Vùng nuôi trồng thủy sản, cần tránh dùng hay chịu ảnh hưởng của các loại thuốc bảo vệ thực vật. Dư lượng của các thuốc này có thể gây độc trực tiếp cho cá, tôm hoặc làm suy giảm sức đề kháng của chúng với tác nhân gây bệnh.
Thực tế ở một số nước tiên tiến cho thấy, việc dùng vắc xin để tăng cường hệ thống miễn dịch của cá nuôi là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất. Người nuôi thủy sản cũng cần mạnh dạn sử dụng các sản phẩm của công nghệ vắc xin vào nuôi trồng thủy sản. Trong nuôi động vật không xương sống như giáp xác, động vật thân mềm, có thể sử dụng các chất có thể làm tăng hệ thống miễn dịch tự nhiên của vật nuôi để chống lại tác nhân gây bệnh, tăng khả năng chịu sốc.
Nâng cao sức đề kháng của vật nuôi thủy sản và cải thiện khả năng chống chịu sốc của vật nuôi là một định hướng phòng bệnh quan trọng. Để thực hiện được định hướng này, trách nhiệm không chỉ thuộc về những người nông dân tham gia nuôi trồng thủy sản, mà còn thuộc về những cơ quan chức năng tham gia quản lý, phụ thuộc vào sự đầu tư đúng mức, đúng hướng của Nhà nước và sự quan tâm của các nhà khoa học.
(Theo Trung tâm Giống và KTTS Phú Yên)
