Mặc dù lãi suất huy động được điều chỉnh lên 12%/năm, tăng 1%/năm so với tháng 10, song những biến động trên thị trường tiền tệ, nhất là tỉ giá và giá vàng đã khiến cho kế hoạch huy động vốn của các ngân hàng trên địa bàn Phú Yên không thành hiện thực.
Khách hàng làm thủ tục vay vốn tại một ngân hàng ở Phú Yên – Ảnh: Q.THUẦN
TĂNG LÃI SUẤT
Thống kê của chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại Phú Yên cho thấy, nguồn vốn huy động tại địa phương của các ngân hàng trên địa bàn đạt gần 5.000 tỉ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2009. Nguồn vốn này đáp ứng 60% nhu cầu vay vốn của thị trường.
Khảo sát nhanh tại các ngân hàng trên địa bàn Phú Yên cho thấy, tình hình huy động vốn bằng đồng Việt Nam (VND) và ngoại tệ (chủ yếu USD) vẫn gặp khó khăn, mặc dù lãi suất đầu vào được đội lên kịch trần 12%/năm. Hiện lãi suất huy động VND tại chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương (Vietcombank), Sài Gòn Thương Tín (Sacombank), Đông Á (DongA Bank), Công thương (Vietinbank)... dao động ở mức 11,5-12%/năm, tùy kỳ hạn. Không chỉ áp dụng lãi suất cao cho tiền gửi dài hạn, một số ngân hàng còn áp dụng chính sách thưởng lãi suất đối với khách hàng gửi số tiền lớn cho các kỳ hạn tuần. Ông Phan Ngọc Hiếu, Giám đốc DongA Bank tại Phú Yên cho biết, dù lãi suất huy động được đẩy lên cao nhưng tình hình huy động vốn vẫn gặp nhiều khó khăn.
Không chỉ riêng tại DongA Bank, tình hình huy động vốn của nhiều ngân hàng trên địa bàn Phú Yên cũng không như kỳ vọng, thậm chí một số khách hàng có lượng tiền gửi lớn còn “mặc cả” với ngân hàng để được hưởng lãi suất cao hơn công bố. Sự khó khăn trong huy động thể hiện rõ ở chính sách huy động của các ngân hàng đang áp dụng. Tại hầu hết các ngân hàng, mức lãi suất tiết kiệm đối với tiền đồng 12%/năm được áp dụng cho kỳ hạn 1 - 36 tháng và rất linh hoạt cho khách hàng. Có nghĩa, khách hàng gửi kỳ hạn dài ngày, nhưng nếu có nhu cầu rút vốn trước hạn, ngân hàng sẽ tính lãi suất đúng theo thời gian thực gửi. Người gửi tiền không bị thiệt vì rút vốn trước hạn phải tính theo lãi suất không kỳ hạn như trước đây.
Phó Giám đốc Vietinbank Phú Yên Trần Kim Hiếu cho hay, chi phí đầu vào tăng, nhưng nguồn tiền nhàn rỗi vào ngân hàng không gia tăng tương ứng. Điều này cho thấy thị trường đang có những diễn biến khác, không phải như trước đây khi lãi suất ngân hàng tăng, khách hàng có tiền nhàn rỗi sẽ đem tiền vào gửi ngân hàng.
HỆ LỤY
Ngay sau khi Ngân hàng Nhà nước tăng các loại lãi suất chỉ đạo, cộng với việc các ngân hàng thương mại thỏa thuận tăng lãi suất đầu vào hồi đầu tháng 11, lãi suất cho vay trên thị trường lập tức tăng. Lãnh đạo các ngân hàng cho biết, lãi suất cho vay bằng VND của nhiều khoản vay hiện được áp dụng ở mức 14 - 15%/năm cho khách hàng doanh nghiệp và 16 - 27%/năm đối với khách hàng cá nhân. Điều này cho thấy, chính sự mặc cả của người gửi tiết kiệm và sự cạnh tranh trong huy động vốn giữa các ngân hàng đã đẩy lãi suất cho vay lên cao. Lãi suất cho vay cao, khiến các thành phần kinh tế ngại “gõ cửa” ngân hàng, dù nhu cầu vốn những tháng cuối năm phục vụ sản xuất kinh doanh rất lớn. Ông Lê Văn Hùng, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ thương mại Hùng Tin (TP Tuy Hòa) cho biết: Lãi suất ngân hàng 14-15%, cộng với các khoản chi phí khác đã đội chi phí sản xuất lên trên 20%, trong khi lợi nhuận từ sản xuất kinh doanh chỉ khoảng 18% trên tổng nguồn vốn đầu tư. Nếu phụ thuộc lớn vào vốn vay ngân hàng thì doanh nghiệp chỉ có đường lỗ, may mắn lắm thì hòa vốn. Vì vậy việc doanh nghiệp ngại “gõ cửa” ngân hàng cũng dễ hiểu. “Với mức lãi suất này, khách hàng cần phải tính toán kỹ trước khi quyết định vay vốn, vì trong ngắn hạn lãi suất trên thị trường chưa thể giảm mạnh” – ông Nguyễn Ngọc Khố, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước tại Phú Yên nhận định.
Không chỉ khách hàng ngại “gõ cửa” ngân hàng, mà ngay cả các ngân hàng cũng thận trọng hơn trong giải ngân vốn, chỉ cung ứng vốn cho các dự án thực sự hiệu quả. Nhiều khách hàng là doanh nghiệp và cá nhân phản ánh, dù các ngân hàng công bố các chương trình đầu tư vốn ưu đãi nhằm kích thích các thành phần kinh tế phát triển sản xuất kinh doanh, nhưng khi tiếp cận mới biết có nhiều điều khoản ràng buộc mà bản thân doanh nghiệp không thể hội đủ, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Theo quy luật, thời điểm cuối năm các ngân hàng thường phải dự trữ nguồn vốn đáp ứng nhu cầu rút tiền của doanh nghiệp và người dân trong dịp gần Tết Nguyên đán. Và đầu tuần này, trước diễn biến bất thường của thị trường, nhiều ngân hàng phải chấp nhận vay vốn ở thị trường hai (thị trường liên ngân hàng) với mức lãi suất lên trên 20%/năm để cân đối nguồn vốn kinh doanh của mình. Những khoản vay này đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến lợi nhuận của mỗi ngân hàng. Chắc chắn rằng không có một ngân hàng nào muốn trở thành người đi vay trong những dịp lãi suất tăng vọt, trong khi điều này rất thường xảy ra vào thời điểm cuối năm.
QUANG THUẦN
