Trong bối cảnh dồn sức khắc phục hậu quả nặng nề của bão lũ cuối năm 2009, lại thêm đối mặt với những khó khăn mới nảy sinh, nhưng GDP của tỉnh trong 6 tháng qua đạt mức tăng 12,5% so cùng kỳ năm trước, cho thấy kinh tế Phú Yên đang lấy lại đà tăng trưởng cao của những năm trước đó.

Sản xuất gỗ là mặt hàng xuất khẩu tăng mạnh do kinh tế thế giới hồi phục - Ảnh: N.TRƯỜNG

 

NỖ LỰC VƯỢT QUA SUY THOÁI

Từ những tháng cuối năm 2008, ảnh hưởng của suy thoái kinh tế thế giới tác động rõ rệt đến nền kinh tế Phú Yên. Thể hiện rõ nhất là các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh hàng xuất khẩu phải cắt giảm hoặc tạm dừng sản xuất do thị trường bị thu hẹp. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh như chế biến thủy sản, nhân hạt điều, sản phẩm gỗ, hàng may mặc… đều giảm, nên kim ngạch xuất khẩu trong năm 2009 chỉ đạt 92 triệu USD, giảm 5,7% so năm trước. Do vậy, trong năm 2009, tốc độ tăng trưởng GDP của Phú Yên chỉ đạt 11,1%, thấp hơn mức tăng trưởng của năm 2008 (là 12,3%).

Thực hiện kế hoạch 2010, trong bối cảnh kinh tế thế giới bước vào thời kỳ “hậu khủng hoảng”, nhưng đối với Phú Yên phải dồn sức khắc phục hậu quả cơn bão lũ số 11, đồng thời còn phải đối mặt với những khó khăn do thời tiết nắng nóng kéo dài, dịch bệnh đối với cây trồng vật nuôi và cả việc thiếu điện phục vụ sản xuất và đời sống. Tuy vậy, bức tranh kinh tế Phú Yên vẫn có những tín hiệu lấy lại đà tăng trưởng cao.

Trong sản xuất nông nghiệp, vụ lúa đông xuân 2009- 2010 đạt thắng lợi trên cả 3 mặt: diện tích, năng suất và sản lượng. So với vụ đông xuân trước, diện tích vụ này được mở rộng lên hơn 26,1 nghìn ha, tăng 396 ha; năng suất bình quân 67,04 tạ/ha, tăng 3,57 tạ/ha và sản lượng đạt 175,2 nghìn tấn tăng 11,8 nghìn tấn. Bên cạnh đó, khai thác hải sản cũng thuận lợi, đã đánh bắt được 26.310 tấn hải sản các loại, đạt 77,4% kế hoạch cả năm và tăng 10,2% so cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, mùa khai thác hải sản xa bờ năm nay ở Phú Yên khá thuận lợi, ngư dân đã đánh bắt được 4.825 tấn cá ngừ đại dương, đạt 97,4% kế hoạch năm 2010 và vượt 10% sản lượng khai thác của cả năm 2009. Đây cũng là năm Phú Yên có sản lượng cá ngừ đại dương đạt cao nhất từ trước đến nay. Do vậy, mặc dù trong sản xuất nông nghiệp vẫn còn có những khó khăn do tình hình dịch bệnh làm giảm đàn gia súc, gia cầm và diện tích nuôi trồng thủy sản nhưng giá trị sản xuất của toàn ngành vẫn tăng 8,6% so cùng kỳ năm trước.

Kinh tế thế giới thời kỳ “hậu khủng hoảng” đã có tác động thúc đẩy sản xuất công nghiệp- TTCN Phú Yên tăng trưởng trở lại. Theo Sở Công Thương, nếu so với cùng kỳ năm trước nhóm hàng phục vụ xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm nay tăng đáng kể, mặc dù trong thời gian này, hoạt động của các nhà máy bị ảnh hưởng của việc thiếu điện nhưng sản lượng chế biến hải sản tăng 21,6%, nhân hạt điều tăng gần 9%, quần áo may mặc sẵn tăng gấp 5 lần, góp phần đưa kim ngạch xuất khẩu đạt 54 triệu USD, tăng 15,4% so cùng kỳ năm trước. Nhờ sản phẩm xuất khẩu tăng cả về lượng và giá trị, nên mặc dù sản xuất của một số sản phẩm tiêu dùng nội địa giảm so cùng kỳ như đường kết tinh, bia các loại, nhưng giá trị sản xuất toàn ngành vẫn đạt gần 2.611,7 tỉ đồng, tăng 14,6%. Như vậy nhìn tổng thể, thì so với mức tăng 13,1% của năm 2009, cho thấy sản xuất công nghiệp- TTCN của Phú Yên trong  6 tháng đầu năm nay đang trên đà hồi phục, trong đó khu vực kinh tế ngoài nhà nước hồi phục nhanh nhất với mức tăng 28,2% và hiện chiếm đến 70,8% giá trị sản xuất của toàn ngành.

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, đòi hỏi các hoạt động dịch vụ càng tăng sức cạnh tranh bằng cách nâng cao chất lượng phục vụ và mở rộng thị trường, nhất là khu vực nông thôn, miền núi, thông qua thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. 6 tháng qua, giá trị bán lẻ hàng hóa và dịch vụ trên địa bàn tỉnh đạt 4.537,9 tỉ đồng, tăng 24,7% so cùng kỳ năm trước, gần gấp 2 lần so với tăng trưởng kinh tế, cho thấy sức mua của nhân dân được cải thiện nhiều, đồng thời cũng minh chứng cho tình hình kinh tế được hồi phục. Điểm đáng lưu ý nữa, trong bối cảnh đó, hoạt động các ngành dịch vụ tăng khá mà tiêu biểu là du lịch, đã đón 160.000 lượt khách, trong đó có 6.800 khách quốc tế đến Phú Yên tăng 44,7%, doanh thu du lịch tăng 1,8 lần so cùng kỳ năm trước.

CÒN NHỮNG YẾU TỐ THIẾU BỀN VỮNG

Tuy có những mặt phát triển đó, nhưng nhìn lại nền kinh tế của tỉnh trong thời gian qua vẫn chưa đảm bảo yếu tố bền vững. Sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp còn “trông chờ” nhiều vào thời tiết và thị trường. Theo kết quả điều tra chăn nuôi tại thời điểm 1/4/2010, đàn bò có 190,7 nghìn con giảm 2,6% so năm trước, trong đó có nguyên nhân do bão lũ làm chết hơn 2.200 con, còn có nguyên do bệnh dịch phát sinh, như bệnh lở mồm long móng xảy ra tại huyện Sông Hinh và thiếu thức ăn sau bão lụt phải giảm đàn. Bệnh dịch cũng diễn biến phức tạp đối với thủy sản nuôi, có hơn 430 ha tôm nuôi bị mất trắng, hơn 13.000 con cá mú bị chết và một số tôm hùm lòng bị chết. Riêng số lồng nuôi tôm hùm giảm mạnh, chỉ bằng 44,5% lượng lồng nuôi cùng kỳ năm trước, nguyên nhân chính là do lượng tôm hùm giống tự nhiên khai thác giảm đến 61,6%, đẩy giá tôm giống đắt gần gấp 3 lần so cùng kỳ năm trước. Công nghiệp khai thác khoáng sản tăng chậm, còn nhiều bất cập trong quản lý, khai thác trái phép gây lãng phí tài nguyên. Trong công nghiệp chế biến, sản lượng đường kết tinh chỉ được 59.418 tấn, bằng 85,6% và sản lượng tinh bột sắn cũng chỉ đạt 23.880 tấn, chỉ bằng 73% so với cùng kỳ năm trước mà nguyên nhân do thiếu nguyên liệu.

Bên cạnh những tồn tại trên, hậu quả nặng nề của bão lũ cuối năm 2009 để lại phải mất nhiều thời gian mới khắc phục được. Trong khi đó, huy động vốn đầu tư toàn xã hội cho phát triển kinh tế- xã hội trong thời gian này gặp nhiều khó khăn như thu hút đầu tư chững lại, các dự án FDI chậm giải ngân; tiến độ thi công các dự án, công trình từ ngân sách nhà nước chậm, giải ngân vốn trái phiếu chính phủ chỉ đạt 11,8% so với kế hoạch. Những điều đó cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc tăng trưởng kinh tế của tỉnh và đặt ra cho các ngành, các cấp sớm có giải pháp khắc phục.

NGUYÊN TRƯỜNG