Nghề làm muối hầm ở thôn Phước Diêm, xã Xuân Bình (TX Sông Cầu) đang gặp không ít khó khăn do muối rớt giá kỷ lục so với vài năm trở lại đây. Nếu được tăng thêm vốn vay ưu đãi để mua muối hột tích trữ trong thời điểm giá hạ thì chủ lò và thợ muối sẽ có thu nhập ổn định.

Thợ muối chụm lửa, chuẩn bị cho ra mẻ muối – Ảnh: P.NAM

 

Khu bến đò thuộc thôn Phước Diêm có 6 lò muối với khoảng 30 lao động, thu nhập bình quân 70.000 đồng/người/ngày. Thời điểm này, việc thu hoạch muối hạt đang vào cao điểm, giá cả giao động trên dưới 50.000 đồng/tạ, giảm từ 60.000 - 70.000 đồng/tạ so với năm 2009. Anh Võ Ngọc Tuân, người có gần 20 năm làm muối hầm, cho biết: “Bình quân một lò muối cho 1,5 tấn muối hầm/ngày. Với giá 1.400 đồng/kg như hiện nay, sau khi trừ chi phí, chủ lò chỉ kiếm được 80.000 - 100.000 đồng mỗi ngày. Giá thấp, việc tiêu thụ cũng gặp rất nhiều khó khăn. Để có lãi thì một tấn muối hầm sau khi bán ra phải mua được 3 tấn muối hạt”.

Để có một mẻ muối hầm không hề đơn giản. Công việc đầu tiên là đưa muối vào lò chiết ra từng thẩu nhỏ, sau đó đốt lò và duy trì lửa ổn định theo thời gian và kinh nghiệm. Để có một mẻ muối tốt, đạt chất lượng phải mất hơn 10 giờ đồng hồ và thường được bắt đầu từ 12 giờ đêm đến 10 giờ ngày hôm sau. Muối hầm thường được đưa đi các tỉnh Bình Định, Quảng Ngãi, Thừa Thiên - Huế, TP Đà Nẵng, một số ít được tiêu thụ ở TP Tuy Hòa. Theo những người chuyên làm nghề này thì muối hầm ở Sông Cầu được đánh giá là có chất lượng khá tốt vì có hương vị thơm, độ mặn dịu và sạch.

Qua tìm hiểu các chủ lò muối ở đây, chúng tôi được biết, nghề làm muối hầm rất vất vả, lại ảnh hưởng đến sức khỏe vì nóng, khói và tro bụi. Cả ngày phải hít hơi mặn xông lên từ muối, rất khó chịu, nếu không quen sẽ bị sặc. Anh Nguyễn Tiến Hưng, một thợ muối lâu năm, cho hay: “Mấy năm trước giá muối cao nên ngày công cũng khá. Nay thì tệ quá, làm quần quật từ đêm tới sáng cũng chỉ được 70.000 đồng tiền công. Để kiếm thêm thu nhập, anh em phải đi bốc vác muối hạt hay làm thuê các công việc khác”. Còn anh Nguyễn Ngọc Hùng, cũng ở thôn Phước Diêm, bày tỏ: “Nhà tôi có bốn người, sống nhờ vào 4 sào muối. Năm nay được mùa nhưng giá thấp, sau khi trừ các khoản chi phí chỉ còn khoảng 3 triệu đồng nên tôi phải đi bốc muối thuê để kiếm thêm thu nhập”.

Hầu hết người làm muối hầm ở thôn Phước Diêm, xã Xuân Bình nói riêng, TX Sông Cầu nói chung đang gặp phải rất nhiều khó khăn vì thiếu vốn để đầu tư tích trữ muối trong thời điểm đại hạ giá. Anh Võ Ngọc Tuân nói: “Hiện nay, mỗi hộ chỉ được vay tối đa 30 triệu đồng/vụ. Số tiền này chỉ đủ mua nhiên liệu, trả tiền nhân công và mua muối hạt duy trì sản xuất hàng ngày, lấy công làm lãi. Để sản xuất có lãi thì mỗi hộ phải được vay từ 50 - 100 triệu đồng mua muối hạt và nhiên liệu dự trữ sản xuất trái vụ, vì đây thường là thời điểm giá muối tăng cao”. Anh Tuân cho biết thêm, nếu được tạo điều kiện vay vốn thì không chỉ các chủ lò có lãi mà ngày công của người làm muối cũng tăng theo.

Nghề làm muối hầm ở thôn Phước Diêm, xã Xuân Bình đã có từ lâu. Vụ mùa bắt đầu từ tháng giêng đến tháng 5 âm lịch là kết thúc. Thời gian còn lại, người làm muối phải đi làm thuê để kiếm sống. Giá thấp, tiêu thụ khó khăn, chủ lò và người làm công chỉ còn cách sản xuất cầm chừng để đắp đổi cuộc sống. Cư dân làm nghề này mong muốn có một định hướng phát triển làng nghề truyền thống đúng nghĩa, đồng thời được tạo điều kiện vay thêm vốn để đầu tư vào sản xuất, có thu nhập ổn định.

PHƯƠNG NAM