Nắng nóng kéo dài, khiến mực nước tại các công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh xuống thấp hơn mức thiết kế đang là nguy cơ lớn đe dọa đến sản xuất hè thu của Phú Yên. Trước tình hình này, nhiều phương án chống hạn đã được triển khai ngay từ đầu vụ.

Tu sửa kênh mương hệ thống thủy nông Đồng Cam chuẩn bị phục vụ sản xuất vụ hè thu 2010 - Ảnh: N.TRƯỞNG

Ngày 15/5, tại công trình đầu mối thủy nông Đồng Cam, Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam đã tiến hành mở nước trên hệ thống thủy nông Đồng Cam - công trình thủy lợi lớn nhất tỉnh phục vụ nước tưới cho vụ sản xuất hè thu 2010, dự kiến bắt đầu từ 20/5. Vụ hè thu 2010, Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam có kế hoạch tưới khoảng 34.000 ha cây trồng các loại. Riêng hệ thống thủy nông Đồng Cam tưới cho khoảng 15.000 ha lúa, trong đó kênh Nam tưới 8.000 ha và kênh Bắc gần 7.000 ha. Diện tích còn lại được tưới bởi các công trình thủy lợi hồ Đồng Tròn, Hóc Răm, Phú Xuân và các trạm bơm.

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại nhất hiện nay là mực nước tại các công trình thuỷ lợi trên địa bàn tỉnh đều ở mức thấp. Riêng hệ thống thủy nông Đồng Cam, có thời điểm mực nước dưới tràn gần 0,5m, thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây. Nếu ngày 22/5 tới không có mưa Tiểu Mãn, hoặc lượng mưa thấp sẽ ảnh hưởng lớn đến việc điều tiết nước sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Trước tình hình này, ngay sau khi kết thúc thu hoạch lúa Đông Xuân 2010, Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam đã tiến hành tu sửa 15 hạng mục trên cả hệ thống kênh chính Nam và kênh chính Bắc của hệ thống thủy nông Đồng Cam với chiều dài gần 21,5 km. Ông Trần Tiến Anh, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam cho biết: Ngoài 10 máy bơm dầu đã có sẵn, công ty vừa đầu tư thêm 5 máy bơm dầu D15 và đang có kế hoạch trang bị một số mô tơ điện công suất lớn để thành lập các trạm bơm dã chiến. Nếu mực nước xuống thấp, không thể đưa nước vào kênh chính Bắc, công ty sẽ cho vận hành trạm bơm Hòa Định (huyện Phú Hòa), bơm nước trực tiếp từ sông Ba đưa vào kênh chính Bắc. Ở phía Nam, công ty sẽ có phương án lập trạm bơm dã chiến tại khu vực cầu Đá Cối, xã Hòa Tân Đông (huyện Đông Hòa) bơm nước từ sông Bánh Lái và điều tiết nước từ ga Gò Mầm để chia sẻ các xứ đồng cuối nguồn nước. Tuy nhiên, điều công ty lo ngại nhất nếu nước sông Ba và Bánh Lái xuống thấp, thì ngay cả việc bơm trực tiếp từ sông cũng sẽ khó khăn do không đủ nguồn nước.

Gánh nước tưới bông vải ở xã An Hiệp (huyện Tuy An) - Ảnh: L.BIẾT

Ngoài triển khai các phương án chống hạn, các địa phương có nhiều diện tích không chủ động được nguồn nước tưới đã vận động người dân chuyển đổi diện tích lúa sang trồng các cây trồng cạn để giảm nước tưới. Dự kiến khoảng hơn 1.500 ha tại các huyện Tuy An, Tây Hòa, Phú Hòa sẽ được chuyển sang trồng bắp hoặc các cây họ đậu. Bà Phạm Thị Thùy Lê, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy An cho biết: Đối với vùng Nam Tuy An, nằm ở cuối nguồn nước của tuyến kênh Phú Vang (thuộc hệ thống thủy nông Đồng Cam), huyện đang có chủ trương vận động người dân chuyển sang trồng các loại cây họ đậu và trồng bông vải. Hiện nay các xã An Hòa, An Hiệp, An Mỹ, An Chấn nông dân cũng đã chủ động chuyển sang trồng dưa và đậu xanh. Trong khi đó, ông Nguyễn Hữu Pháp, Trưởng phòng Nông nghiệp - Phát triển nông thôn Tây Hòa cho biết: Hiện nay các hợp tác xã đã kiện toàn lại các đội thủy lợi, làm nhiệm vụ điều tiết nước. Việc điều tiết nước sẽ có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và điều tiết theo lịch, cố gắng gieo sạ đúng lịch thời vụ, giảm thiểu thiệt hại do nắng hạn. Đồng chí Phạm Đình Cự, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: “Nếu không đủ nước tưới cho vụ sản xuất hè thu, chắc chắn sẽ gây nhiều thiệt hại, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống người dân. Do vậy, tỉnh sẽ làm việc cụ thể các đơn vị liên quan để đảm bảo đủ nguồn nước phục vụ tưới cho vụ hè thu”.

LÊ BIẾT