Thực hiện các giải pháp chống suy giảm kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, Chính phủ quyết định kéo dài thời gian thực hiện việc hỗ trợ lãi suất các khoản vay vốn theo Quyết định 497/2009 để mua máy móc, thiết bị, vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp và vật liệu xây dựng làm nhà ở nông thôn đến hết năm 2010. Thế nhưng, việc hướng dẫn thực hiện vẫn còn nhiều vướng mắc.  

Nông dân vẫn còn băn khoăn khi chọn mua loại máy móc để được hỗ trợ lãi suất – Ảnh: Q.THUẦN

Việc tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất vốn vay trong năm 2010 là giải pháp kích cầu tăng thêm nguồn lực cho kinh tế “tam nông” (nông nghiệp – nông thôn – nông dân). Tuy nhiên, cần có văn bản hướng dẫn cụ thể, thống nhất, để triển khai đồng bộ chính sách hỗ trợ lãi suất có hiệu quả. Bởi trong năm 2009, chính sách hỗ trợ lãi suất mua máy móc, thiết bị, vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp và vật liệu xây dựng làm nhà ở nông thôn theo Quyết định 497 của Thủ tướng Chính phủ trong quá trình thực hiện còn nhiều vướng mắc, số vốn giải ngân trên địa bàn Phú Yên rất ít so với việc hỗ trợ lãi suất theo các Quyết định 131/QĐ-TTg vay vốn lưu động ngắn hạn, Quyết định 443/QĐ-TTg vay vốn trung và dài hạn. Đơn cử như, trên địa bàn Phú Yên, đến cuối năm 2009, tổng dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất đạt 2.842 tỉ đồng, thế nhưng dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất theo Quyết định 497 chỉ đạt 24 tỉ đồng và chỉ có chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp – Phát triển nông thôn (Agribank) tại Phú Yên cho vay. Một cán bộ tín dụng của Agribank Phú Yên băn khoăn: “Các loại hàng hóa được hỗ trợ lãi suất vốn vay phải được sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam”. Đây là vấn đề làm cho cán bộ ngân hàng chưa thực sự yên tâm khi thẩm định, xét duyệt hồ sơ vay vốn. Trên thực tế, nhiều loại máy móc, thiết bị ngoài thành phần động cơ chính còn có những linh kiện, phụ kiện sản xuất ở nước ngoài và nhập khẩu vào Việt Nam để lắp ráp. Do vậy, phải có danh mục máy móc, thiết bị lắp ráp trong nước có tỉ lệ “nội địa hóa” về linh kiện, phụ kiện bao nhiêu phần trăm thì khách hàng được vay vốn hỗ trợ lãi suất để mua sắm phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Ông Lê Kim Thãi, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Phú Hòa ý kiến: “Các doanh nghiệp sản xuất và cung cấp máy móc, thiết bị, vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp cần thông báo công khai, rộng rãi danh sách, địa chỉ các cơ sở bán hàng và hệ thống đại lý bán hàng của doanh nghiệp mình để tổ chức, cá nhân có nhu cầu mua được biết để liên hệ; doanh nghiệp phải cam kết chịu trách nhiệm về xuất xứ hàng hóa được sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam. Căn cứ vào chứng từ báo giá hàng hóa của doanh nghiệp, ngân hàng sẽ “mạnh tay” hơn trong việc cho vay vốn được hỗ trợ lãi suất”. Còn ông Nguyễn Hữu Kha ở huyện Đông Hòa thì thắc mắc: Gia đình ông đăng ký hộ khẩu tại xã Hòa Tân Đông, nhưng thường xuyên cư ngụ ở xã Hòa Vinh trong căn nhà cấp 4 trên đất sản xuất hoa màu và vườn cây ăn trái của gia đình, nay có nhu cầu sửa chữa nhà ở trên đất sản xuất thì có được chính quyền của một trong hai xã xác nhận khi vay vốn hỗ trợ lãi suất? Trường hợp này cần quy định rõ chính quyền địa phương nơi nào có trách nhiệm thực hiện việc xác nhận. Bởi, trên thực tế, địa chỉ cư trú hợp pháp không có nghĩa là cùng với nơi đăng ký hộ khẩu.  

Một vấn đề mới phát sinh nữa là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa ban hành cơ chế cho vay theo lãi suất thỏa thuận. Hiện tại, nhiều tổ chức tín dụng đã “đẩy” lãi suất cho vay thỏa thuận trên 16%/năm và xu hướng có thể cao hơn. Trong khi đó, việc hỗ trợ lãi suất được thực hiện theo cơ chế cho vay thông thường hiện nay với lãi suất tối đa chỉ 12%/năm. Vấn đề đặt ra là, với mức chênh lệch lãi suất giữa hai cơ chế cho vay khá lớn, nếu không có chế tài của cơ quan quản lý Nhà nước, liệu các tổ chức tín dụng có “mặn mà” với việc cho vay hỗ trợ lãi suất?

QUANG THUẦN