Vào thời điểm cuối năm, nhu cầu vay vốn của các thành phần kinh tế tăng cao, trong khi ngân hàng lại cần vốn để đảm bảo tính thanh khoản. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của cả ngân hàng và doanh nghiệp.
Khách hàng giao dịch tại Chi nhánh Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín Phú Yên - Ảnh: Q.THUẦN
Gần một tháng nay, nhiều doanh nghiệp và khách hàng cá nhân trên địa bàn tỉnh Phú Yên luôn phàn nàn về việc khó tiếp cận vốn của ngân hàng. Lãnh đạo Công ty TNHH xây dựng Vinh Phúc (TP Tuy Hòa) bức xúc: Cuối năm doanh nghiệp cần vay một lượng vốn lớn để thanh toán các khoản nợ vì các công trình nhận thầu chưa quyết toán kịp. Thế nhưng “gõ cửa”, ngân hàng nào cũng từ chối giải ngân vốn. Nài nỉ mãi, có một ngân hàng đồng ý cho vay với hạn mức 500 triệu đồng nhưng với lãi suất 13%/năm, trong khi đó theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất cho vay tối đa 12%. Còn bà Trần Thị Ngọc Hiên ở xã Hòa Vinh (huyện Đông Hòa), cho biết: Gia đình tôi cần khoảng 100 triệu đồng để sửa chữa lại ngôi nhà. Dù có tài sản thế chấp, nhưng chúng tôi vẫn không vay được vốn với lý do ngân hàng đã vượt mức tăng trưởng tín dụng năm 2009.
Theo chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại Phú Yên, thời gian gần đây, các ngân hàng liên tục đẩy lãi suất huy động lên cao, sát với trần lãi suất. Một số ngân hàng còn đưa lãi suất tiền gửi lên mức 10,40%/năm cho các kỳ hạn ngắn hạn. Trong lúc lãi suất kỳ hạn trung và dài hạn lại thấp hơn kỳ hạn ngắn. Điều này cho thấy, trong thời điểm này, các ngân hàng đang rất cần vốn cho việc thanh khoản. Như vậy, việc tiếp cận vốn ngân hàng ở thời điểm này không dễ chút nào. Điều đáng nói là mặc dù lãi suất huy động đã tiến sát với trần lãi suất cho vay, nhưng lượng tiền huy động vào của các ngân hàng vẫn chưa được cải thiện. Áp lực vốn khiến các ngân hàng phải dự phòng từ trước. Trong cơ cấu tiền gửi, tỉ lệ không kỳ hạn và kỳ hạn ngắn luôn áp đảo các kỳ hạn dài. Dấu hiệu căng thẳng thanh khoản vốn ngắn hạn trong dịp Tết Nguyên đán Canh Dần đang lộ dần. Chính vì thế, các ngân hàng thương mại buộc phải dự trữ thanh toán lớn hơn, nên thiếu chủ động nguồn vốn cho vay cũng như dành vốn cho hoạt động kinh doanh khác.
Khách hàng vay vốn tại chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp - Phát triển nông thôn TX Sông Cầu. - Ảnh: Q.T
Không dừng lại ở đó, việc trích dự phòng rủi ro cao, kết hợp với giá vàng “nhảy múa” trong những ngày gần đây đã khiến một lượng tiền không nhỏ từ các ngân hàng “chảy” qua thị trường vàng, do người dân lo ngại giá vàng sẽ lên cao hơn nữa nên rút tiền tiết kiệm ra mua. Thị trường vốn cuối năm đã nóng nay lại càng nóng hơn. Ông Trần Kim Hiếu, Phó Giám đốc Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương (Vietinbank) tại Phú Yên, cho biết: Hiện tổng nguồn vốn huy động trên địa bàn tỉnh của chi nhánh đạt gần 500 tỉ đồng, trong khi tổng dư nợ đạt trên 1.200 tỉ đồng. Để đảm bảo được thanh khoản, ngân hàng phải có một lượng tiền mặt tương đối lớn, riêng các máy rút tiền ATM, mỗi máy phải có thường xuyên vài trăm triệu đồng. Còn đại diện chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp - Phát triển nông thôn (Agribank) tại Phú Yên cho biết, hiện tại, ngân hàng này chỉ ưu tiên giải ngân vốn những khách hàng truyền thống có quan hệ tốt, còn khách hàng mới thì tạm thời từ chối và đợi đến năm 2010. Ông Nguyễn Văn Tự, Giám đốc Công ty TNHH xây dựng Phi Hưng, cho biết: Trong điều kiện ngân hàng hạn chế cho vay, doanh nghiệp chỉ còn biết xoay xở bằng cách vay nóng bên ngoài.
Trên thực tế, mặc dù lãi suất bằng đồng Việt Nam (VND) đang thực dương nhưng không phải vì thế mà việc huy động vốn dễ dàng. Bởi vậy, Ngân hàng Nhà nước đã phát đi thông điệp: “Từ nay đến Tết Nguyên đán, các ngân hàng thương mại phải có biện pháp cân đối tài sản và kiểm soát rủi ro hiệu quả, đồng thời liên tục yêu cầu sử dụng hợp lý tình hình các nguồn vốn huy động, rà soát và bảo đảm các chỉ tiêu an toàn, hạn chế cho vay tiêu dùng và chứng khoán, bất động sản…”, khiến cho hoạt động vay vốn cuối năm 2009, đầu 2010 càng bị siết chặt.
QUANG THUẦN
