Sau lũ lụt một tuần, bệnh lở mồm long móng (LMLM) trên đàn bò đã xuất hiện tại hai xã Ea Bia và Ea Trol của huyện Sông Hinh với tỉ lệ tiêm phòng vacxin LMLM đạt thấp nhất tỉnh, dưới 50% tổng đàn.
Đến thời điểm này, địa phương này đã làm cho gần 600 con bò bị nhiễm bệnh LMLM, trong đó trên 300 con đã điều trị khỏi, nhưng cùng với đó là hàng trăm con bò khác tiếp tục mắc mới và dịch bệnh không những không dừng lại mà còn có dấu hiệu lây lan, bất chấp nỗ lực của ngành chức năng trong việc bao vây, khống chế dịch bệnh.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vấn đề này. Song nguyên nhân lớn nhất là sự thiếu ý thức của người chăn nuôi trong công tác tiêm phòng. Những năm qua, tại các huyện, thành phố khác trong tỉnh, tỉ lệ tiêm phòng luôn đạt từ 90% trở lên và hiệu quả thấy rõ là trong vòng 3, 4 năm qua, bệnh LMLM không có cơ hội để phát sinh. Trong khi đó tại huyện Sông Hinh, nhất là những thôn buôn đồng bào dân tộc thiểu số, người dân không chấp hành tiêm phòng, mặc dù vacxin và cả tiền công tiêm phòng đều được Nhà nước bao cấp toàn bộ. Mỗi đợt tiêm phòng, cán bộ thú y huyện, xã, các đoàn thể đến từng gia đình để vận động, giải thích cho dân. Một số gia đình chuyển biến được nhận thức nhưng phần đông là không chấp hành với lý do bò bị nóng, không đẻ được... Hành động không hợp tác chủ yếu là không chịu nhốt bò ở nhà, không làm róng, rá để tiêm phòng cho bò... dẫn đến tỉ lệ tiêm phòng toàn huyện Sông Hinh bao giờ cũng đạt thấp nhất tỉnh. Huyện Sông Hinh cũng đã tiến hành các biện pháp mạnh như không cho buôn bán, vận chuyển gia súc chưa tiêm phòng ra khỏi địa phương, xử phạt vi phạm hành chính. Tuy nhiên, hầu như các biện pháp này cũng chưa mang lại hiệu quả, vì dân không có tiền nộp phạt.
Khi dịch bệnh phát sinh, nhiều hộ vẫn không cho cán bộ thú y tiêm phòng bổ sung vì sợ bò bị nóng, chậm lớn; vẫn thả rông bò sau khi chúng bị bệnh với lý do nếu nhốt bò ở nhà thì chúng không có thức ăn, không hợp tác với cán bộ thú y để chăm sóc bò bệnh dẫn đến tỉ lệ bò bị bệnh tiếp tục gia tăng. Thêm một thực tế nữa là, hầu hết đàn bò ở các huyện miền núi nói chung, Sông Hinh nói riêng, người chăn nuôi chưa có thói quen dự trữ thức ăn cho bò vào mùa mưa. Tập quán chăn thả rông và không có chuồng trại che ấm cho bò vẫn phổ biến. Thiếu thức ăn, thời tiết lạnh đã làm phần lớn đàn bò bị suy yếu và khi bò không được chủng ngừa, dịch bệnh dễ phát sinh.
Làm gì để tạo vùng an toàn dịch bệnh gia súc được bền vững, lâu dài? Theo những người có chuyên môn, trước tiên, các địa phương cần tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân trong việc chấp hành tiêm phòng vacxin LMLM; có chiến lược đầu tư cho chăn nuôi bò theo hướng thâm canh, kết hợp nâng cao chất lượng con giống, đẩy mạnh chương trình trồng cỏ, chế biến dự trữ thức ăn cho trâu bò, chú trọng đầu tư làm chuồng cho trâu bò trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số… Một vấn đề khác cần giải quyết cấp bách là nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ thú y cơ sở nhằm thực hiện tốt công tác vận động và tiêm phòng đạt chất lượng, số lượng, tạo được niềm tin trong nhân dân.
HÀ TỰ
