Các công ty TNHH một thành viên ở Phú Yên đang nắm giữ nguồn vốn nhà nước hơn 811,4 tỉ đồng. Các doanh nghiệp này tạo ra giá trị sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ chiếm 15% GDP, hơn 35% kim ngạch xuất khẩu và 15% tổng thu nội địa của tỉnh.

Cảng Vũng Rô do Công ty TNHH một thành viên Cảng Vũng Rô khai thác đang quá tải cần được mở rộng để nâng cao hiệu quả kinh tế - Ảnh: N.T

 

Thực hiện Nghị quyết Trung ương 9 (khóa IX) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước, đến nay Phú Yên đã cơ bản hoàn thành việc sắp xếp, đổi mới 27 doanh nghiệp nhà nước do tỉnh quản lý. Theo đó, có tám doanh nghiệp được chuyển đổi thành công ty TNHH một thành viên; bảy doanh nghiệp cổ phần hóa, trong đó có hai doanh nghiệp nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ; một doanh nghiệp chuyển về tổng công ty nhà nước Trung ương; năm doanh nghiệp được bán lại cho tập thể người lao động và sáu doanh nghiệp thực hiện giải thể, phá sản.

Mới đây, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Phú Yên tiến hành giám sát tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp có 100% vốn nhà nước trên địa bàn tỉnh tại sáu công ty TNHH một thành viên, gồm: Vật tư tổng hợp Phú Yên, Cấp thoát nước Phú Yên, Cảng Vũng Rô, Xổ số kiến thiết Phú Yên, Quản lý- xây dựng đường bộ Phú Yên, Phát triển nhà- công trình đô thị. Kết quả cho thấy, các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước trên địa bàn Phú Yên đã thể hiện vai trò công cụ của nhà nước trong việc điều tiết thị trường, ổn định giá cả nhiều sản phẩm, hàng hóa thiết yếu; đầu tư hạ tầng dịch vụ công ích, tham gia vào các lĩnh vực mà doanh nghiệp dân doanh không muốn đầu tư vì lợi nhuận không cao, thu hồi vốn chậm song hầu hết các doanh nghiệp đều hoạt động có hiệu quả, kinh doanh có lãi. Các chỉ tiêu về doanh thu, lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận so với vốn sở hữu đều tăng trưởng khá hằng năm, năm sau cao hơn năm trước. Trong ba năm qua, tốc độ tăng doanh thu của các doanh nghiệp có 100% vốn nhà nước đạt bình quân 27%/năm, lợi nhuận trước thuế tăng 16%/năm, vốn nhà nước tại doanh nghiệp được bảo tồn và tăng 15%. Hiệu quả rõ nhất thuộc về Công ty Vật tư tổng hợp Phú Yên với tỉ suất lợi nhuận lên đến 60% so với vốn điều lệ, doanh thu tăng 40%/năm. Mức độ tăng doanh thu giữa các doanh nghiệp có khác nhau, trong khi Công ty Xổ số kiến thiết Phú Yên tăng 32%/năm, Công ty Cấp thoát nước Phú Yên tăng 28%, có doanh nghiệp còn gặp những khó khăn về vốn, thiết bị lạc hậu, bộ máy quản lý chưa phù hợp nên doanh thu thấp như Công ty Quản lý- xây dựng đường bộ Phú Yên chỉ tăng bình quân 0,4%/năm.

Sản xuất kinh doanh có hiệu quả, các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước đã thực hiện tốt nghĩa vụ thuế, đúng thời gian quy định. Trong ba năm (2006 - 2008), các doanh nghiệp này đã nộp ngân sách nhà nước hơn 771,3 tỉ đồng, riêng Công ty TNHH một thành viên Vật tư tổng hợp Phú Yên đã đóng góp cho ngân sách trên 370,5 tỉ đồng. Tuy nhiên do hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp khác nhau mà việc trích lập quỹ, nhất là bổ sung vốn phát triển sản xuất cũng khác nhau. Trong khi Công ty Cảng Vũng Rô, Công ty Xổ số kiến thiết Phú Yên tăng trưởng nguồn vốn chủ sở hữu bình quân từ 28% đến 30%/năm, thì Công ty Quản lý và xây dựng đường bộ Phú Yên chỉ đạt 0,3%/năm. Đây cũng là doanh nghiệp có nguồn vốn chủ sở hữu thấp nhất, đến cuối năm 2008 chỉ có hơn 4,9 tỉ đồng.

 Các doanh nghiệp có 100% vốn nhà nước còn đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội. Hiện tại các doanh nghiệp đang giải quyết việc làm ổn định cho 8.522 lao động, với thu nhập bình quân 3,2 triệu đồng/người/tháng. Các chế độ đối với người lao động đều được các doanh nghiệp thực hiện đầy đủ theo quy định pháp luật, đời sống vật chất và tinh thần của người lao động được doanh nghiệp không ngừng chăm lo để họ yên tâm công tác, phục vụ lâu dài cho doanh nghiệp. Ngoài ra, tham gia công tác xã hội từ thiện cũng là nét nổi bật của nhiều doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, tiêu biểu nhất là Công ty Vật tư tổng hợp Phú Yên. Từ năm 2006 đến nay, công ty này ủng hộ 2,6 tỉ đồng, xây dựng hàng chục ngôi nhà tình nghĩa tặng cho người nghèo.

Nhìn chung, doanh nghiệp 100% vốn nhà nước đang sản xuất kinh doanh có hiệu quả, song vẫn đang đối mặt với những khó khăn, thách thức. Do vậy, để tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty TNHH một thành viên có cơ hội phát triển mạnh hơn nữa, các cấp, các ngành của tỉnh cần quan tâm giải quyết những tồn tại vướng mắc của các doanh nghiệp. Ông Hoàng Thanh Lâm, Phó Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Cảng Vũng Rô cho biết: Cảng Vũng Rô có công suất thiết kế hàng hóa qua cảng 250.000 tấn/năm, thế nhưng những năm gần đây luôn hoạt động quá tải. Cụ thể, năm 2008 đạt 272.000 tấn và năm nay có khả năng đạt 380.000 - 400.000 tấn. Do vậy, chúng tôi đang xin phép UBND cho đầu tư nâng cấp cảng lên 800.000 - 1.000.000 tấn/năm để vừa đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa qua cảng đang tăng nhanh, qua đó phát huy hiệu quả hơn nữa đối với cảng Vũng Rô cũng như hoạt động của doanh nghiệp. Đối với Công ty TNHH một thành viên Cấp thoát nước Phú Yên, ông Nguyễn Phú, Giám đốc công ty đề nghị UBND tỉnh Phú Yên cho phép điều chỉnh giá nước theo lộ trình, có tính khấu hao xây dựng cơ bản theo tiến độ khai thác để có vốn tái đầu tư phát triển hệ thống cấp nước cho người dân những vùng thiếu nước sạch. Công ty TNHH một thành viên Xổ số kiến thiết Phú Yên cũng mong muốn các ngành của tỉnh tạo điều kiện cho công ty mở rộng các hoạt động dịch vụ, du lịch và in ấn theo hướng đa ngành nghề. Về phía Công ty TNHH một thành viên Phát triển nhà- công trình đô thị, cần bộ đơn giá dịch vụ đô thị trong việc thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải được tính đủ chi phí “đầu vào” để giúp doanh nghiệp bảo đảm điều kiện hoạt động, trong đó công nhân làm việc ngoài giờ, trong môi trường độc hại được trả lương thỏa đáng.

NGUYÊN TRƯỜNG - LÊ TRÂM