Ma Đao là buôn xa nhất của xã Cà Lúi (Sơn Hoà), cách trung tâm đã gần 5km. Trong những năm trước đây, nhất là vào mùa mưa lũ, các suối lớn nước ngập tràn bờ, làm cho buôn Ma Đao trở thành “ốc đảo”. Nhờ chương trình 135 của Chính phủ đầu tư xây dựng giao thông, tạo điều kiện thuận lợi không chỉ cho việc đi lại của nhân dân mà còn cho cả phát triển kinh tế, xã hội.
Tuyến kênh mương chính của hệ thống thủy lợi Krông Bông đang được xây dựng - Ảnh: Lê Kha
Hàng năm, buôn Ma Đao gieo trồng lúa, sắn, bắp… hơn 70 ha trên những lưng đất canh tác nằm dọc bên sông Cà Lúi và xứ đồng Krông Bông. Về chăn nuôi, ông Ma Pren, trưởng buôn cho biết: “Toàn buôn có khoảng 50 hộ nuôi bò với tổng đàn 350 con, trong đó có một số gia đình nuôi từ 15-20 con như Oi Đam, Ma K.rư và Ma Duy. Đời sống của bà con khá lên nhờ nuôi bò”. Với truyền thống đoàn kết trong cộng đồng dân cư, những già làng có uy tín như Ma Mách, Oi Đam luôn thể hiện sự mẫu mực để thế hệ trẻ noi theo. Các già chấp hành tốt hương ước buôn làng, thường xuyên khuyên nhủ con cháu và bà con trong buôn không nghe những kẻ bịa đặt nói xấu bài trừ các hủ tục, mê tín dị đoan… “Gốc có vững thì cây mới thẳng chớ!” – Già làng Oi Đam nói với tôi như vậy. Hiện nay buôn Ma Đao có 29 hộ được công nhận là gia đình văn hóa và mới đây buôn này cũng được công nhận buôn văn hóa. Buôn Ma Đao còn bảo lưu và phát huy bản sắc văn hóa lâu đời của dân tộc ta. Các gia đình Mó An, Oi Tren và Ma Nhoanh mỗi nhà có một bộ cồng chiêng 5 lá. Các bộ cồng chiêng này được bà con gìn giữ từ những năm kháng chiến cho đến bây giờ. Những ngày lễ, tết, vui mừng thắng trận, chúc thọ ông bà, hoặc trai gái trong buôn “ưng cái bụng” thành chồng vợ… tiếng cồng chiêng từ Ma Đao vang vọng đến núi Chư Krông. Cả buôn làng tưng bừng, nồng say với ché rượu cần.
Những năm tháng chiến tranh, Ma Đao là vùng căn cứ cách mạng, nơi diễn tập của lực lượng vũ trang huyện miền Tây, tỉnh Phú Yên. Đồng bào đồng cam cộng khổ, gắn bó thủy chung với cách mạng. Ngày nay, nhờ sự giúp đỡ của Nhà nước như cho vay vốn, hỗ trợ các loại giống cây trồng, vật nuôi, nhiều chương trình dự án đầu tư cùng với sự nội lực vươn lên của nhân dân, buôn Ma Đao từng bước được đổi thay. Có điện lưới quốc gia, có trường học. Không vui mừng sao được! Buôn Ma Đao hiện nay đang xây dựng công trình thủy lợi ở cánh đồng Krông Bông, với số vốn đầu tư 1,575 tỷ đồng của chương trình 135, xây dựng hai tổ máy bơm bằng điện có công suất 270m3/giây, kênh mương, dài 2.000m, sẽ tưới tiêu 50ha lúa nước 2 vụ/năm. Khi công trình thủy lợi này hoàn thành, mai này buôn Ma Đao và cả buôn Ma Lúa lân cận sẽ ổn định về lương thực, không còn nơm nớp lo thiếu ăn trong những ngày giáp hạt. Ông Ma Mách năm nay 76 tuổi tâm sự: “Bà con mình sướng bụng lắm, được Chính phủ quan tâm đưa nước sông Cà Lúi về tưới tiêu ở cánh đồng Krông Bông để sản xuất lúa nước, mát đất mà lòng mình cũng mát”.
TRẦN LÊ KHA
