Từ đầu năm đến nay, sản lượng đánh bắt cá ngừ đại dương của Phú Yên đạt 4.300 tấn, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2008. Thế nhưng, trong khi giá cá ngừ ở các tỉnh lân cận Khánh Hòa và Bình Định trên 100.000 đồng/kg thì cá ngừ của Phú Yên chỉ khoảng 85.000 đồng/kg. Vì sao giá cá ngừ của Phú Yên lại thấp như vậy?

Sơ chế cá ngừ đại dương tại cảng cá phường 6 TP Tuy Hòa – Ảnh: K.SA

 

Ông Nguyễn Thanh Sơn – Chủ doanh nghiệp mua cá ngừ Thanh Sơn cho biết: Có nhiều nguyên nhân khiến cho giá cá ngừ của Phú Yên thấp hơn cá ngừ của Khánh Hòa và Bình Định, trong đó có chất lượng đá ướp chưa tốt, độ lạnh không đảm bảo tiêu chuẩn, nên khi lên bờ cá không giữ nguyên màu sắc, bị vàng vì nước đá nhiều phèn.

Theo Hiệp hội Cá ngừ Phú Yên, phương pháp bảo quản cá của nhiều ngư dân Phú Yên hiện nay chỉ đơn thuần là dùng nước đá để giữ cá. Nước để làm đá chủ yếu là nước đục (có màu trắng đục). Loại nước đá này có khối lượng riêng chỉ từ 890-900 kg/m3; trong nước có ngậm bọt không khí và tạp chất cơ học nên thời gian giữ lạnh thấp, khi tan sẽ để lại chất lắng. Nước đá đục có độ rắn chắc không cao, tính đàn hồi, kém. Theo kinh nghiệm của các ngư dân nếu dùng nước đá đục để bảo quản cá thì thời gian giữ lạnh trên biển chỉ khoảng 20 ngày, tùy theo thể tích và độ kín gió của hầm chứa. Trong khi đó, mỗi chuyến biển thường kéo dài 30 ngày.

Tiến sĩ Chu Tiến Vĩnh - Cục trưởng Cục Bảo vệ và Khai thác nguồn lợi thủy sản cho biết: “Để đảm bảo chất lượng cá ngừ suốt chuyến biển, ngư dân phải áp dụng công thức 1 đá + 1 nước biển để đảm bảo độ lạnh 10C. Sau đó ngâm cá vào nước này chừng 30 phút để nước mặn lạnh thấm vào từng thớ thịt của cá rồi mới đem ướp. Làm như vậy mới giữ được chất lượng cá. Tuy nhiên, ngư dân Phú Yên vẫn chưa áp dụng phương pháp này, vì đá đục nên phải cần 3, 4 đá + 1 nước mới đủ độ lạnh 10C. Như vậy, dung dịch nước đã thành  nước ngọt, ngâm cá vào càng làm cho chất lượng cá kém hơn”.

Thực tế, ngư dân Khánh Hòa và Bình Định đã sử dụng loại nước đá trong suốt để bảo quản cá từ lâu. Nước đá trong suốt có khối lượng riêng cao hơn nước đá đục, từ 910-917 kg/m3, đá có màu trắng trong ít các bọt không khí. Đá trong suốt có độ rắn chắc cao. Chính vì loại bỏ các bọt khí và tạp chất nên độ tan chảy kéo dài hơn nước đá đục và khi tan không để lại chất lắng. Do đó, đối với tàu có công suất lớn, thời gian đi biển dài (khoảng 25-30 ngày) có thể sử dụng nước đá trong suốt bảo quản cá, kéo dài thời gian bám biển, tiết kiệm phí tổn và tăng hiệu quả chuyến biển.

Để sản xuất nước đá trong suốt thì nguồn nước phải được xử lý sạch các cặn bẩn và các tạp chất cơ học; phải lắp đặt thêm dàn thiết bị thổi khí nén để tách bọt khí và các tạp chất. Chi phí lắp đặt hệ thống thiết bị để sản xuất nước đá trong suốt khá cao và trong quá trình vận hành sẽ hao tốn thêm điện năng, nên hiện tại ở Phú Yên chỉ có Doanh nghiệp Vinh Sâm tại điểm công nghiệp Hòa An (huyện Phú Hòa) áp dụng công nghệ này. Tuy nhiên, vì thiếu vốn nên nhiều ngư dân không sử dụng được loại đá lạnh chất lượng cao này.

QUỐC THẮNG