HTX không chịu sự quản lý của chính quyền địa phương nhưng lại phụ thuộc vào chính quyền địa phương, đặc biệt là trong việc giải quyết những bất cập liên quan đến HTX.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên Trần Thị Hà đi kiểm tra tình hình thực tế ở Hợp tác xã Nông nghiệp An Cư (huyện Tuy An). - Ảnh: M.NGUYỆT

 

Theo Luật HTX năm 2003, HTX là một trong những thành phần kinh tế nhà nước nhưng lại là những đơn vị hoạt động kinh tế độc lập, không chịu sự chủ quản của cơ quan nhà nước cũng như bất kỳ sự can thiệp của chính quyền địa phương. Tuy nhiên thực tế cho thấy, các HTX muốn ổn định và phát triển lâu dài phải có quan hệ chặt chẽ với chính quyền địa phương. Ông Võ Kim Quy, Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Hòa Kiến 1 (TP Tuy Hòa) cho biết: “Mỗi HTX muốn phát triển ổn định về lâu dài phải có quan hệ bền chặt với chính quyền địa phương trong những vấn đề về thuế, đất đai và nhiều hoạt động kinh tế - xã hội khác. Hiện nay, rất nhiều HTX ở Phú Yên đang gặp nhiều khó khăn nên hơn ai hết, chúng tôi rất cần sự quan tâm, hỗ trợ giúp đỡ của chính quyền địa phương”. Được biết, HTX thuộc các huyện Tuy An, Đồng Xuân, Sông Cầu, Sơn Hòa, Sông Hinh, do đặc thù ở vùng bán sơn địa, miền núi – vùng biển nên hoạt động gặp rất nhiều khó khăn. Trong thời gian qua, nhờ sự quan tâm, chỉ đạo giúp đỡ của chính quyền địa phương, một số HTX đã vượt qua nguy cơ giải thể, bước đầu hoạt động có hiệu quả như Xuân Phương (Sông Cầu), Nam An Nghiệp (Tuy An), Phú Xuân, Sơn Xuân Nam (Đồng Xuân). Đặc biệt, HTX An Ninh Tây (Tuy An) đã có những bước phát triển mạnh mẽ, mở ra nhiều dịch vụ mới hoạt động hiệu quả.

Chính quyền địa phương mà cụ thể là huyện ủy, UBND các huyện, TP còn thường xuyên tham gia vào công tác thanh kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng như xử lý các sai phạm ở nội bộ HTX. Điều này không chỉ làm trong sạch bộ máy lãnh đạo của HTX mà còn kịp thời ổn định tình hình tại địa phương. Cụ thể như huyện Đông Hòa, qua đơn thư tố cáo của xã viên, UBND huyện đã thanh tra, xử lý sai phạm của Ban quản lý HTX Nông nghiệp Hòa Hiệp Nam về thu chi sai nguyên tắc trong hoạt động kinh doanh điện. Đồng thời cho HTX này tạm ứng 100 triệu đồng trả nợ để Điện lực Phú Yên kịp thời đóng điện phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho nhân dân. Hay như ở Sơn Hòa, huyện ủy, UBND huyện này đã tập trung giải quyết việc HTX Nông nghiệp thị trấn Củng Sơn bị xã viên chiếm dụng tiền thủy lợi phí không thanh toán dẫn đến việc HTX mất khả năng thanh toán tiền điện cho điện lực để được cung cấp điện phục vụ sản xuất, dẫn đến nguy cơ đồng ruộng bị bỏ hoang vì thiếu nước. Huyện ủy, UBND huyện Sơn Hòa đã can thiệp cho HTX tạm ứng 200 triệu đồng để thanh toán, đồng thời chỉ đạo Đảng ủy thị trấn Củng Sơn và các đoàn thể phối hợp cùng HTX vận động thu hồi nợ đọng một cách quyết liệt để HTX có vốn hoạt động.

Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn không ít chính quyền địa phương tỏ ra hết sức thờ ơ đối với phát triển kinh tế hợp tác. Nhiều HTX chưa nhận được sự quan tâm, hỗ trợ tích cực từ phía chính quyền địa phương. Nhiều địa phương vẫn lúng túng và thiếu thống nhất trong việc bố trí các phòng ban chuyên môn theo dõi, quản lý về lĩnh vực kinh tế hợp tác. Vì vậy, chưa tổng hợp, đánh giá được hết tình hình hoạt động của HTX ngay tại địa phương. Phần lớn, mỗi địa phương chỉ đánh giá được một số HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, số HTX còn lại hoạt động trong các lĩnh vực khác thì không theo dõi tổng hợp được.

Ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX Phú Yên cho biết: “Để kinh tế tập thể ngày một phát triển, chính quyền địa phương cần quan tâm hơn nữa về hoạt động của HTX ngay tại địa phương. Phải theo dõi sâu sát nhằm phát hiện và giải quyết những vấn đề mới nảy sinh trong HTX nhằm đảm bảo lợi ích chính đáng của ban chủ nhiệm và bà con xã viên”.

Tại buổi gặp mặt giữa lãnh đạo UBND tỉnh và chủ nhiệm các HTX tại Phú Yên, đồng chí Trần Thị Hà, Phó chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển kinh tế hợp tác đã yêu cầu nâng cao hơn nữa vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương đối với sự phát triển kinh tế tập thể: “Hiện nay, một số sở, ngành, chính quyền địa phương vẫn chưa thực sự nhận thức đúng đắn, rõ ràng về vai trò của kinh tế tập thể trong thời đại mới. Bên cạnh việc nhiều cơ quan, đơn vị đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao và tâm huyết đối với nhiều vấn đề kinh tế tập thể thì một số cơ quan quản lý nhà nước các cấp vẫn chưa thực hiện hết trách nhiệm của mình đối với kinh tế tập thể, nhất là việc giải quyết các vấn đề bức xúc nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các HTX chưa thực hiện đầy đủ. Chính vì vậy, UBND các huyện, TP phải có văn bản trả lời gửi cho HTX và Liên minh HTX tỉnh về các kiến nghị, đề xuất, phản ánh của chủ nhiệm HTX có liên quan đến phạm vi trách nhiệm quản lý nhà nước của mình và nêu rõ thời gian giải quyết cụ thể. Còn mỗi HTX sau khi nhận được văn bản trả lời cụ thể của sở, ngành, UBND huyện, TP có liên quan nếu thấy chưa thỏa mãn hoặc còn vấn đề gì cần kiến nghị, đề xuất bổ sung thì tiếp tục có văn bản gửi UBND các huyện, TP có liên quan. Nhận được văn bản trên, UBND các huyện, TP  phải thực sự cầu thị tiếp tục có văn bản trả lời kịp thời hoặc cử cán bộ xuống giúp HTX giải quyết cụ thể”.

XUÂN HUY