Nắng nóng kéo dài, cộng với gió nam thổi mạnh đã làm cho một số cánh đồng lúa hè thu ở hai huyện Tuy An và Đồng Xuân bị khô hạn. Trong khi đó, nhiều kênh mương ở các địa phương này xuống cấp, tổ thủy nông thiếu trách nhiệm khiến ruộng càng thêm “khát”.
Lúa hè thu đồng Hóc Ké, Xuân Phước khô hạn - Ảnh: L.TRÂM
DẪN NƯỚC VÀO RUỘNG THEO… “PHÂN PHỐI”
Hai cánh đồng Đụn, đồng Mếu của xã An Chấn (huyện Tuy An) đang đối mặt với tình trạng khô hạn. Bà Nguyễn Thị Ngọ, ở thôn Phú Thạnh (xã An Chấn) đi chợ về luôn tiện ghé qua thăm đồng, nhìn thửa ruộng khô nước, buồn rầu nói: “Ruộng nhà tôi khô nước ba ngày rồi. Không chỉ mới đây, tình trạng khô nước diễn ra liên tục suốt cả vụ. Từ đầu vụ đến nay, nếu ruộng có nước đầy đủ thì lúa đã trổ rồi. Do khô hạn nên lúa chỉ mới ôm đòng”. Dù sao ruộng bà Ngọ cũng còn may mắn vì nằm cạnh mương, nên khi nước được “phân phối” về thì lúa được tưới. Chứ như bà Trương Thị Thúy Hảo, người có hai sào ruộng ở đồng Mếu, phải than: “Ruộng tôi không chỉ mới khô đợt này mà ngay sau khi sạ một tháng đã không có nước tưới, bị khô nứt nẻ. Chiều nào tôi cũng thăm đồng lấy nước để bón phân, nhưng chờ cả tuần nước mới về”.
Đối với các chân ruộng nằm xa mương chính (mương cái), thời gian nước đến chân ruộng lâu hơn, gặp những ngày nắng gắt lúa phát triển chậm. Nhiều người thấy lúa khô nóng ruột, tranh thủ chiều tối tổ thủy nông về nhà thì vội tranh thủ ra đồng cản nước dẫn vào ruộng… cứu lúa. Thế nhưng, nước vào chưa kịp thấm đất thì đã khô trở lại. Ông Nguyễn Minh Đức, Chủ nhiệm Hợp tác xã Sản xuất - Kinh doanh dịch vụ nông nghiệp An Chấn cho biết: Một tuần nước từ trạm bơm Phú Vang phân phối về xã vào ba ngày thứ tư, năm, sáu, trong khi đó tuyến kênh KC1 từ Phú Vang về An Chấn rất dài, lại qua nhiều cánh đồng, đi đến đâu dân cản nước đến đó nên nước dẫn đến nơi còn rất ít. Để giải quyết tình trạng lúa “khát”, theo ông Đức, nước trong kênh mương KC1 phải chảy 24/24 giờ may ra mới đủ nước cứu lúa. Theo ông, với tình trạng thiếu nước tưới hiện nay, năng suất lúa ở HTX khó đạt như kế hoạch.
Nông dân An Chấn cho hay, nhiều năm nay, trên các cánh đồng của xã, suốt vụ lúa nước được “phân phối” về từng đợt, do vậy những thửa ruộng nằm khu vực cao thường bị khô, nước không về kịp cây lúa héo úa. Khi có nước, nông dân phải bón một lượng phân tăng gấp đôi may ra lúa mới đủ sức xanh trở lại. Một khó khăn khác mà nông dân đang đối mặt, đó là tình trạng chuột cắn phá, gây thiệt hại năng suất.
TÌM CÁCH “GIẢI KHÁT” CHO LÚA
Cánh đồng Hóc Ké ở xã Xuân Phước (huyện Đồng Xuân) đang có 10ha lúa thiếu nước. Đây là cánh đồng nông dân thôn Phước Nhuận, xã Xuân Quang 3 xâm canh. Ông Trần Khắc Kiệm canh tác 1.200m2 ruộng ở đồng Hóc Ké dù lúa đã trên 55 ngày tuổi, giai đoạn bón phân đợt cuối thúc đòng, thế nhưng vẫn không có nước để bón phân. Ông Kiệm cho biết: “Nghe nước về, tôi đội thúng phân ra ruộng thì thấy nước mới đến thửa ruộng bên cạnh, đành chờ vậy!”.
Hiện tại cánh đồng Hóc Ké có nhiều thửa ruộng từ khi sạ đến lúc cấy dặm đều khô nước phải chừa lại những khoảng đất trống. Có thửa vì khô nước lúa không phát triển được, cỏ “phủ” trên lúa. Bà Huỳnh Thị Mỹ Vương, ở đội 8, thôn Phước Nhuận bức xúc: “Vì thiếu nước triền miên nên phân NPK bón chưa kịp hòa tan đã khô nước. Lúa gần 2 tháng cao chưa được gang tay.
Theo người dân, nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu nước ở cánh đồng Hóc Ké là do tuyến kênh mương N28 của hồ chứa nước Phú Xuân bị đổ sập, thu hẹp dòng chảy. Bên cạnh đó, tổ thủy nông của địa phương làm việc thiếu nhiệt tình, để một lượng lớn nước từ kênh mương chảy xuống suối gây lãng phí. Lý giải vấn đề này, ông Trịnh Kỳ Phương, Chủ nhiệm Hợp tác xã Sản xuất - Kinh doanh nông nghiệp Phước Nhuận nói: “Đây là cánh đồng xâm canh, khâu dẫn nước chúng tôi phải hợp đồng với Hợp tác xã Sản xuất - Kinh doanh nông nghiệp Phước Hòa thực hiện dịch vụ thủy nông. Tuy nhiên, phía Hợp tác xã Phước Hòa không thực hiện theo đúng hợp đồng. Cụ thể là không chỉ đạo tổ thủy nông nạo vét mương nội đồng nên việc dẫn nước khó khăn. Đã nhiều lần kiến nghị nhưng vẫn không khắc phục”.
Trao đổi với chúng tôi, đại diện Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam cho biết, sở dĩ cánh đồng xã An Chấn thường xuyên thiếu nước là do tuyến kênh từ trạm bơm Phú Vang đến xã An Chấn dài hơn 2.000m, lại đi qua khu vực đồi núi nên khó khăn trong khâu dẫn nước. Hơn nữa trong hai ngày 27, 28/7 vừa qua, điện ở trạm bơm bị cúp nên càng làm cho tình trạng thiếu nước thêm trầm trọng. Để khắc phục tình trạng này, công ty đang chỉ đạo nhân viên tổ thủy nông vận hành máy cả ngày lẫn đêm nhằm đảm bảo đủ lượng nước dẫn về ruộng. Riêng cánh đồng Hóc Ké thì công ty đang tiến hành đi thực địa, làm việc với lãnh đạo các hợp tác xã cùng tìm hướng giải quyết khắc phục.
TỔ PHÓNG VIÊN KINH TẾ
