Qua nửa chặng đường của năm 2024, nhưng tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh vẫn thấp so với bình quân chung cả nước. Nếu không tăng tốc thì việc đạt mục tiêu tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 trên 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao sẽ khó hoàn thành.

Tranh thủ thời tiết thuận lợi, nhà đầu tư tập trung thi công công trình kè chống sạt lở bờ sông Ba kết hợp phát triển hạ tầng đô thị đoạn qua thôn Vĩnh Phú, xã Hòa An, huyện Phú Hòa. Ảnh: NHƯ THANH

Tỉ lệ giải ngân mới chỉ đạt 12,2% kế hoạch

Theo báo cáo của UBND tỉnh, tính đến 31/5, tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công (ĐTC) năm 2024 của các chủ đầu tư trên địa bàn tỉnh còn thấp, đạt 12,2% kế hoạch vốn tỉnh giao, thấp so với bình quân chung cả nước (22,3%). Cụ thể như: UBND TX Sông Cầu (19,5%), Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh (16,2%), UBND TX Đông Hòa (14,7%), UBND TP Tuy Hòa (8,7%), Ban Quản lý KKT Phú Yên (0,9%), Sở Y tế (0%)…

Nguyên nhân chính dẫn đến việc giải ngân vốn ĐTC chưa cao là việc lập, thẩm định, phê duyệt dự án tại nhiều địa phương còn chậm, dẫn đến nhiều dự án chưa đủ điều kiện bố trí vốn ngay từ đầu năm để thực hiện đấu thầu, thi công. Theo ông Võ Đình Tiến, Giám đốc Sở KH&ĐT, tình hình kinh tế - chính trị của thế giới có nhiều biến động, ảnh hưởng đến giá vật tư, vật liệu xây dựng và các chi phí khác để thực hiện dự án.

Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại các địa phương có dự án chưa được giải quyết triệt để, dẫn đến không có mặt bằng để triển khai thi công. Nguồn cung vật liệu xây dựng thông thường còn hạn chế, không đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng. Bên cạnh đó, thu ngân sách từ nguồn thu quyền sử dụng đất không đảm bảo, ảnh hưởng đến việc nhập Tabmis cho các dự án để giải ngân vốn, chủ đầu tư và các đơn vị triển khai dự án không chủ động được kế hoạch thực hiện, không đẩy nhanh được tiến độ dự án.

Tại nhiều công trình do Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh làm chủ đầu tư, việc vướng mặt bằng đã ảnh hưởng tiến độ triển khai cũng như quyết toán hoàn thành dự án.

Cụ thể, Dự án xây dựng một số đoạn kè chống xói lở bờ hữu sông Bàn Thạch kết hợp với đường giao thông, đoạn từ cầu Bàn Thạch đi cầu Bến Lớn (TX Đông Hòa) đang vướng mặt bằng. Nhà thầu chỉ có thể tập trung thi công đúc cấu kiện để chờ mặt bằng thi công các hạng mục còn lại. Hay như công trình Trường THPT Trần Bình Trọng, huyện Phú Hòa đã phải tạm dừng thi công nhiều tháng nay vì không có mặt bằng.

Ông Nguyễn Ngọc Hoàng, Giám sát trưởng công trình cho biết: Nhà thầu đã hoàn thành khối nhà bộ môn, khối nhà hành chính quản trị và phục vụ học tập, khối nhà đa năng; còn lại khối phòng học lý thuyết không thể triển khai vì vướng mặt bằng. Nếu có mặt bằng thì chúng tôi đã hoàn thành công trình từ tháng 2 năm nay. Mấy tháng qua, đơn vị thi công phải cử người canh giữ tại công trình để chờ mặt bằng.

Theo ông Đặng Khoa Đãm, Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh, tình trạng vướng giải phóng mặt bằng tại nhiều dự án khiến các nguồn vốn khó được giải ngân. Có dự án gần như hoàn thành 90% nhưng phải kéo dài nhiều năm do không có mặt bằng để triển khai các hạng mục còn lại.

Để giải quyết tình trạng này, Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương liên quan tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng để đảm bảo khối lượng giải ngân nguồn vốn đã bố trí cho các dự án.

Yêu cầu các sở, ngành, địa phương tăng tốc

Thực trạng 6 tháng đầu năm đã tạo áp lực cho việc giải ngân vốn ĐTC trong 6 tháng cuối năm. Năm 2024, Phú Yên được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn là 4.050,621 tỉ đồng gồm: Vốn ngân sách địa phương là 3.091,669 tỉ đồng, vốn ngân sách trung ương là 958,952 tỉ đồng; HĐND tỉnh giao kế hoạch vốn là 4.067,963 tỉ đồng, trong đó vốn ngân sách địa phương hơn 3.109 tỉ đồng, vốn ngân sách trung ương 958,952 tỉ đồng.

Để đạt tỉ lệ giải ngân trên 95% theo kế hoạch, UBND tỉnh tiếp tục đưa ra các giải pháp, yêu cầu các ngành, địa phương tăng tốc thực hiện. Theo đó, các địa phương, đơn vị cần quyết liệt triển khai thực hiện và chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh và Chủ tịch UBND tỉnh trong việc chỉ đạo thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong các nghị quyết của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh và UBND tỉnh.

Các chủ đầu tư và nhà thầu xây dựng kế hoạch giải ngân theo từng tháng, quý cho từng công trình, dự án; phân công cụ thể lãnh đạo chịu trách nhiệm theo dõi tiến độ thực hiện. Các sở, ngành liên quan tăng cường tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về việc khai thác, cung ứng vật liệu xây dựng; kịp thời công bố chỉ số giá xây dựng, giá vật liệu xây dựng, đơn giá nhân công xây dựng bảo đảm đầy đủ, phù hợp với giá thị trường.

Tại huyện Tuy An, công tác giải ngân vốn ĐTC được tập trung cao độ. Ông Huỳnh Gia Hoàng, Chủ tịch UBND huyện này cho biết: Trên địa bàn huyện đang triển khai rất nhiều dự án lớn của địa phương, tỉnh cũng như trung ương, như Dự án tuyến đường bộ ven biển, Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, đoạn qua địa phận tỉnh...

Chính vì thế, khối lượng công việc giải phóng mặt bằng là rất lớn. “Vấn đề xác định nguồn gốc đất đai phức tạp. Huyện thành lập các tổ tuyên truyền, vận động để Nhân dân nắm bắt chủ trương; tiến hành rà soát, thống kê diện tích và số hộ dân bị thu hồi đất để có phương án đền bù, tạo sự đồng thuận cao trong quá trình thực hiện dự án. Địa phương cũng thường xuyên phối hợp cùng các chủ đầu tư để rà soát tiến độ giải phóng mặt bằng”, ông Hoàng nhấn mạnh.

Theo Giám đốc Sở KH&ĐT Võ Đình Tiến, UBND tỉnh đã yêu cầu các chủ đầu tư chủ động rà soát, đánh giá khả năng giải ngân của từng dự án để có phương án điều chỉnh kế hoạch vốn từ những dự án chậm giải ngân sang dự án giải ngân tốt, có nhu cầu bổ sung vốn nội bộ ngành, địa phương để đảm bảo giải ngân hết số vốn đã được giao; thực hiện thủ tục thanh toán vốn đầu tư trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày có khối lượng được nghiệm thu theo quy định, không để dồn thanh toán vào cuối năm. Tỉnh duy trì có hiệu quả hoạt động của Tổ công tác tháo gỡ khó khăn vướng mắc ĐTC; tăng cường kiểm tra, giám sát; tổ chức các buổi làm việc với các chủ đầu tư, ban quản lý dự án nhằm đôn đốc, kiểm tra tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

NHƯ THANH