Các nhà đầu tư đang triển khai thủ tục cấp phép khai thác 32 mỏ khoáng sản trúng đấu giá. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện thủ tục cấp phép khai thác, đi vào hoạt động của các mỏ khoáng sản này còn chậm.

Thiếu vật liệu xây dựng

Theo UBND huyện Đồng Xuân, từ năm 2022 đến nay, các điểm mỏ vật liệu xây dựng thông thường (VLXDTT) trên địa bàn đã hết phép nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền tiếp tục cấp phép, dẫn đến thiếu hụt nguồn VLXDTT để phục vụ các công trình, dự án cũng như nhu cầu xây dựng của hộ gia đình, cá nhân tại huyện.

Hiện nay, nhu cầu sử dụng cát, sỏi… để phục vụ xây dựng của người dân và một số công trình của Phú Hòa là rất lớn. Tuy nhiên, trên địa bàn huyện chỉ còn 2 đơn vị khai thác cát phục vụ dân sinh. Ông Nguyễn Ngọc Tường, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Hòa đề nghị UBND tỉnh sớm đôn đốc, cấp phép các mỏ đã trúng đấu giá để đưa vào hoạt động khai thác nhằm phục vụ nhu cầu xây dựng cho các công trình và địa phương.

Ông Trần Xuân Túc, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết: Qua rà soát nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng của các công trình thi công trên địa bàn tỉnh năm 2024 và 2025 (chưa tính nhu cầu VLXDTT cung cấp cho dự án cao tốc Bắc - Nam) thì cần khoảng 8 triệu m3 đất đắp, 2 triệu m3 cát xây dựng và khoảng 2,5 triệu m3 đá xây dựng. Tuy nhiên, so với các mỏ khoáng sản đã được cấp phép, hiện nay cát xây dựng chỉ đáp ứng khoảng 9% nhu cầu, đất san lấp chỉ đáp ứng khoảng 22% nhu cầu hằng năm.

Khai thác đá tại xã Hòa Xuân Đông (TX Đông Hòa). Ảnh: ANH NGỌC

Nhiều thủ tục

Thời gian qua, các tổ chức trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản và các sở, ngành, địa phương liên quan đã nỗ lực đẩy nhanh tiến độ để sớm đưa các điểm mỏ trúng đấu giá vào khai thác. Tuy nhiên, để được cấp giấy phép khai thác, nhà đầu tư phải thực hiện nhiều thủ tục khác nhau, liên quan đến nhiều sở, ngành, do đó mất nhiều thời gian triển khai và còn một số tồn tại, khó khăn, vướng mắc…

Ông Nguyễn Thái Hòa, Phó Giám đốc điều hành Sở TN&MT cho biết: Hiện 2 mỏ đất san lấp ở thôn Đồng Thạnh, xã Hòa Tân Đông (TX Đông Hòa) đã hoàn tất hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khai thác khoáng sản, đã nộp cơ quan có thẩm quyền xem xét. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác phải thực hiện qua nhiều bước, chờ HĐND tỉnh thông qua chủ trương cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác mới triển khai các bước tiếp theo.

Ngoài ra còn có 6 mỏ vướng vị trí đấu nối giao thông và tuyến đường vận chuyển đi vào khu vực mỏ. Cụ thể, đối với mỏ cát sông Đà Rằng (thôn Cẩm Thạch, xã Hòa Định Tây, huyện Phú Hòa), để lập hồ sơ chủ trương đầu tư, nhà đầu tư đã khảo sát các điểm đấu nối và được cấp có thẩm quyền phê duyệt vị trí phù hợp. Tuy nhiên, các vị trí này không thể mở đường đi vào mỏ cát do vướng khu dân cư. Vị trí nhà đầu tư đề xuất lập hồ sơ ít dân cư sinh sống, thuận lợi cho việc vận chuyển cát nhưng không đảm bảo các quy định về đấu nối. Theo Sở GTVT, để thực hiện việc đấu nối vị trí này vào quốc lộ, nhà đầu tư phải lập hồ sơ đề nghị phê duyệt điểm đấu nối trình Sở GTVT tham mưu UBND tỉnh lấy ý kiến Bộ GTVT cho phép mới đủ cơ sở thẩm định hồ sơ chủ trương đầu tư và triển khai các bước tiếp theo.

Đối với 5 điểm mỏ còn lại, theo văn bản góp ý chủ trương đầu tư của Sở GTVT thì hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư, nhà đầu tư chưa xác định được lý trình của điểm đấu nối với tuyến quốc lộ; chưa đánh giá ảnh hưởng đến ATGT trong quá trình vận chuyển vật liệu qua các khu vực lân cận khi dự án hình thành. Đồng thời, tuyến đường vận chuyển do nhà đầu tư đề xuất thuộc phạm vi quản lý, khai thác, bảo trì của UBND cấp huyện. Do đó, nhà đầu tư làm việc với UBND cấp huyện về khả năng đấu nối giao thông cũng như công tác đảm bảo ATGT, an toàn công trình đường bộ trong thời gian hoạt động của dự án làm cơ sở để xem xét chủ trương đầu tư.

Sớm tháo gỡ vướng mắc

Hiện hầu hết các mỏ khoáng sản trúng đấu giá đều đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân. Theo quy định, dự án khai thác khoáng sản làm VLXDTT, than bùn, khoáng sản tại các khu vực có khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ và khai thác tận thu khoáng sản thì Nhà nước không thu hồi đất, không bồi thường, giải phóng mặt bằng mà chủ đầu tư sau khi được cấp giấy phép hoạt động khoáng sản phải tự thỏa thuận, bồi thường với người sử dụng đất để được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định.

Đến nay, 3 mỏ đất san lấp đã được UBND tỉnh cho phép nhà đầu tư thỏa thuận mua tài sản gắn liền với đất, nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của người đang sử dụng đất để thực hiện dự án.

Tuy nhiên, theo báo cáo, các nhà đầu tư đều chưa thỏa thuận được hết diện tích đất cho phép thỏa thuận do một số vướng mắc như người sử dụng đất yêu cầu trả giá quá cao; nhà đầu tư phải thỏa thuận hết phần diện tích đất theo giấy chứng nhận được cấp; người sử dụng đất yêu cầu nhà đầu tư phải trả lại đất sau khi hoàn thành dự án…

Do đó, việc thỏa thuận gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, kéo dài thời gian. Trong khi đó, một số mỏ khi thẩm định chủ trương đầu tư phát sinh vướng mắc liên quan bãi chứa, khu chế biến, tuyến đường vận chuyển, một phần diện tích mỏ chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất…

Mới đây, đồng chí Hồ Thị Nguyên Thảo, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương rà soát, giải quyết các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ hoàn tất thủ tục, đưa các điểm mỏ khoáng sản trúng đấu giá đi vào hoạt động khai thác. Sở TN&MT thường xuyên theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản hoàn tất thủ tục để sớm được cấp giấy phép khai thác, đẩy nhanh tiến độ tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản các điểm mỏ theo kế hoạch đã được duyệt.

“Sở NN&PTNT khẩn trương hoàn tất thủ tục, tham mưu đề xuất UBND tỉnh trình HĐND tỉnh xem xét, thông qua chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đối với các mỏ có liên quan. Sở GTVT làm việc với các đơn vị, doanh nghiệp thống nhất hướng tuyến và hướng dẫn hoàn tất thủ tục đấu nối giao thông. UBND các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục chỉ đạo rà soát, cập nhật các khu chế biến, bãi tập kết, đường giao thông vận chuyển vật liệu phục vụ cho việc khai thác mỏ khoáng sản để cập nhật vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất…”, đồng chí Hồ Thị Nguyên Thảo chỉ đạo. 

ANH NGỌC