Sau nhiều lần kiến nghị, UBND tỉnh Phú Yên đã có quyết định điều chỉnh phân loại một số đường thuộc ba phường phía nam TP Tuy Hòa. Theo quyết định trên, người dân ở ba phường này đã được giảm thuế nhà đất so với mức được áp dụng trước đây.

Đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (phường Phú Lâm) được xếp đường loại 4 của đô thị loại 3. Các căn hộ trên đường này trước đây chịu thuế theo vị trí loại 1 sẽ được điều chỉnh thành loại 4 - Ảnh: L.KHA

 

Trước năm 2006, thị trấn Phú Lâm (sau này được chia thành ba phường Phú Lâm, Phú Thạnh, Phú Đông – TP Tuy Hòa) là huyện lỵ của huyện Tuy Hòa. Khi đó, hộ dân cư trên địa bàn thị trấn Phú Lâm được áp thuế nhà đất theo quy định gấp 2 lần thuế sử dụng đất nông nghiệp. Tuy nhiên, đến năm 2006, thị trấn Phú Lâm được sáp nhập vào TP Tuy Hòa, trở thành phường Phú Lâm, việc lập bộ thuế nhà đất khu vực này được áp dụng theo đô thị loại 4. Năm 2007, phường Phú Lâm được chia làm 3 phường Phú Lâm, Phú Thạnh, Phú Đông và được xác định là đô thị loại 3. Điều đáng nói là trước đó, hầu hết các tuyến đường ở phường Phú Lâm đều có tên. Theo quy định của Bộ Tài chính và Quyết định 463/QĐ-UBND của UBND tỉnh Phú Yên, các đường có tên riêng (đường loại 4) thuộc đô thị loại 3 thì nhà mặt tiền được xác định là vị trí 1, có thuế suất thuế nhà đất bằng 21 lần so với thuế sử dụng đất nông nghiệp. Sau khi tách thành 3 phường Phú Lâm, Phú Thạnh, Phú Đông thì khu vực này vẫn được lập bộ thuế nhà đất theo cách tính thuế trước đó.

Một trong những tiêu chí để xây dựng Luật Thuế nhà đất là khả năng sinh lợi từ đất. Tuy nhiên, tại 3 phường trên, ngoài một, hai đường chính như Nguyễn Tất Thành (QL1A cũ) và đường Nguyễn Văn Linh, còn lại tất cả các đường khác, khả năng sinh lợi từ đất gần như bằng không. Việc tất cả các tuyến đường lớn nhỏ của 3 phường này đều được đặt tên riêng là theo chủ trương của Huyện ủy Tuy Hòa trước đây. Chưa kể, người dân sống trên các đường này vẫn chưa được hưởng các dịch vụ công cộng như một đô thị loại 4 (chưa kể đô thị loại 3 hiện tại) như dịch vụ đổ rác, đường nhựa, cống thoát nước… Đường Xô Viết Nghệ Tĩnh rộng chưa tới 3m đường đất, một bên ruộng, sình lầy, một bên tường rào trường học, cả tuyến đường chỉ lưa thưa vài nhà dân nhưng vẫn là đường loại 4, và nhà “mặt tiền” đường này được tính vị trí 1.

Chính những nguyên nhân trên nên có rất ít trong số 8.561 hộ dân thuộc 3 phường này thực hiện nghĩa vụ thuế nhà đất. Theo số liệu từ Chi cục Thuế TP Tuy Hòa, nếu áp mức thuế như trên, số thu hằng năm tại 3 phường này gần 1,3 tỉ đồng. Trong khi đó, số nợ thuế nhà đất đến năm 2006 là 1,4 tỉ đồng và đến năm nay là 2,3 tỉ đồng. Thực tế này không chỉ gây khó khăn cho ngành Thuế, mà còn gây bức xúc trong dân.

Trước thực tế đó, ngày 20/5/2008, UBND TP Tuy Hòa có Tờ trình số 6855/TTr đề nghị UBND tỉnh Phú Yên điều chỉnh phân loại đường đô thị tại 3 phường Phú Lâm, Phú Thạnh, Phú Đông, tạo điều kiện cho người dân nộp thuế nhà đất suôn sẻ, đồng thuận. Phó chi cục trưởng Chi cục Thuế TP Tuy Hòa Hoàng Hữu Tịnh cho biết: Quan điểm của các ngành chức năng liên quan của TP Tuy Hòa là vẫn giữ các phường nói trên là đô thị loại 3, nhưng phải xác định lại loại đường và vị trí phù hợp theo Thông tư số 83/TC-TCT ngày 7/10/1994 của Bộ Tài chính.

Sau khi UBND TP Tuy Hòa có tờ trình, UBND tỉnh Phú Yên đã giao cho liên sở Xây dựng – Tài chính – Tài nguyên và Môi trường - Cục Thuế tham mưu cho UBND tỉnh theo nội dung tờ trình. Đến ngày 24/10/2008, UBND tỉnh có Quyết định 1732/QĐ-UBND phê duyệt điều chỉnh, bổ sung phân loại đường đô thị trên địa bàn các phường Phú Lâm, Phú Thạnh, Phú Đông thuộc TP Tuy Hòa. Quyết định này sửa đổi, bổ sung cho Quyết định 463 của UBND tỉnh. Theo đó, phường Phú Lâm có 9 tuyến đường, phường Phú Thạnh có 5 đường và Phú Đông có 10 đường được điều chỉnh. Thông tin thuế nhà đất sẽ được lập bộ theo chủ trương mới, phù hợp với điều kiện thực tế đã có không ít phản ứng tích cực từ phía người dân.

Ông Hoàng Hữu Tịnh cho biết, thực hiện theo Quyết định 1732, các vị trí nhà trên những tuyến đường điều chỉnh đã giảm xuống rất nhiều. Ví dụ, đường Đoàn Thị Điểm (đường đất rộng 5,5m) theo Quyết định 463 trước đây thì căn cứ để lập bộ thuế nhà đất mặt tiền thuộc vị trí 1 của đường loại 4 có thuế suất 1.964 đồng/m2 (gấp 21 lần thuế sử dụng đất nông nghiệp), hiện tại được xây dựng theo Quyết định 1732 có thuế suất 187 đồng/m2. Với đường Phan Chu Trinh (đường đất rộng 5m) thì mặt tiền được xác định từ vị trí 1 trước đây thành vị trí 4 sẽ được lập bộ thuế nhà đất bằng 7 lần thuế sử dụng đất nông nghiệp (vì trong khu dân cư tập trung). Cách tính thuế theo Quyết định 1732 được tính từ ngày 1/1/2007. Ông Tịnh cũng cho rằng áp dụng theo mức thuế này, số thuế nhà đất thu được sẽ giảm khoảng 1/3 so trước đây (khoảng hơn 400 triệu đồng). Tuy nhiên, điều này không tác động xấu đến tổng thu địa bàn vì chiếm tỉ lệ nhỏ (tổng dự toán của TP Tuy Hòa được UBND tỉnh giao năm 2008 là 103 tỉ đồng). Hơn nữa, chính sách mới tạo được sự đồng tình từ người dân thì sẽ không có khoản nợ đọng thuế lớn như trước.

Hiện tại, Chi cục Thuế TP Tuy Hòa đang chỉ đạo đội thuế trực thu nằm trên địa bàn 3 phường Phú Lâm, Phú Thạnh, Phú Đông phối hợp với hội đồng tư vấn thuế, UBND các phường hướng dẫn cho bộ phận ủy nhiệm thu thuế nhà đất tính và xác định lại số thuế phải nộp cho 2 năm 2007, 2008. Trên cơ sở đó, sẽ lập bộ thuế nhà đất lại cho người dân và quyết toán thuế theo đúng quy định. Ông Tịnh cho biết, đến khoảng cuối năm 2008, việc quyết toán thuế được hoàn thành sẽ thông báo đến từng hộ dân trong phạm vi điều chỉnh. Những trường hợp đã nộp thuế, nếu quyết toán kết dư sẽ được chuyển cho khoản nộp năm sau.

LY KHA