Từ đầu tháng 11 đến nay, giá lúa trên thị trường Phú Yên giảm từ 4.000 đồng xuống còn 3.200 đồng/kg, nếu so với tháng 5, lúa giảm 3.000 đồng/kg. Nhiều nông dân chất đầy lúa trong nhà, không thể bán để trả nợ phân, thuốc, các đại lý thì lắc đầu ngao ngán...

Bà Hứa Thị Hiền Liễu (huyện Đồng Xuân) bên đống lúa tồn không bán được - Ảnh: HOÀI NAM

 

LÚA CHẤT ĐỐNG TRONG NHÀ, NÔNG DÂN  “ÔM” NỢ

Nhìn “kho” lúa chất đụng trần nhà, ông Trần Khả Quang ở xã An Định (huyện Tuy An) nói: “Gia đình tôi nhận khoán gần 1ha đất 5% của xã. Thu hoạch vụ đông xuân, lúa đổ đống trong nhà chưa kịp vô bao thì giá đột ngột giảm từ 6.000 đồng xuống còn 4.500 đồng/kg. Khoảng 2 tháng sau, giá lúa lại giảm xuống còn 4.000 đồng/kg, đến nay chỉ còn 3.200 đồng/kg”. Ông Quang đang “ôm” gần 8 tấn lúa, không biết khi nào mới bán được.

Ông Nguyễn Văn Muộn ở xã Xuân Quang 3 (huyện Đồng Xuân) còn hơn 10 tấn lúa từ vụ đông xuân. Đầu vụ, ông vay ngân hàng mua máy cày cầm tay đi cày thuê. Hai vụ liền, ông Muộn đổ dầu diezel và nổ máy cày xới đất khi giá dầu từ 15.000 -17.000 đồng/lít. Công cày 1.000 m2  (bao gồm cày vỡ, trở và bừa kéo láng) được trả bằng 25kg lúa, nay bán số lúa ấy chỉ đủ ngày công lao động! “Lúa nhà tôi chất đầy phòng khách, chật cứng nhà bếp, kêu người mua ở địa phương thì họ không tới, còn gọi đại lý ở Tuy An thì họ trả quá rẻ, lỗ tiền xăng dầu” - ông Muộn than thở. Còn ông Lê Đức Đồng ở xã Hòa An (Phú Hòa), nói: “Kêu bán lúa thì không ai mua, trong khi tôi còn nợ tiền phân bón, thuốc trừ sâu gần 2 triệu đồng”.

Giá lúa giảm mạnh, nông dân sản xuất càng nhiều thì càng lỗ vì đa số không có tiền mua phân bón ngay từ đầu vụ. Các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp, đại lý cung ứng phân bón cho họ theo kiểu “lấy trước trả sau”. Thời điểm gieo sạ lúa đông xuân, giá phân bón cao ngất ngưởng (phân u rê 480.000 đồng/bao, DAP 1.050.000đồng/bao). Sau khi nông dân chở phân về nhà thì các đại lý bắt đầu tính lãi 10%/tháng. Thời điểm thu hoạch vụ đông xuân, giá lúa giảm, đến nay giá càng xuống thấp. Gọi bán thì các đại lý không mua.

ĐẠI LÝ LỖ NẶNG, HTX GẶP KHÓ KHĂN

Tại đại lý của ông Trình Văn Hiệp ở huyện Đồng Xuân, lúa chất đầy từ trong nhà ra tiệm sửa xe đạp. “Mười năm qua, năm nào tôi cũng mua phân về đổi lúa cho bà con nông dân xung quanh vùng, chưa năm nào lỗ nặng như năm nay” - ông Hiệp than thở. Thời điểm giá lúa ở mức 6.000 đồng/kg, trong nhà ông Hiệp có 40 tấn chưa kịp xuất bán, nay giá còn 3.000 đồng/kg, ông lỗ gần 120 triệu đồng. Tại đại lý của bà Nguyễn Thị Hạnh, lúa tồn trong nhà không còn chỗ chất, bà phải thuê kho của HTX để chứa. Cũng chính vì vậy, nhiều nông dân gọi bán lúa nhưng bà không dám mua.

Qua tìm hiểu, được biết các đại lý Cúc, Thương (Tuy An) hiện còn hơn 400 tấn lúa; 3 đại lý ở Đồng Xuân là Hai Phúc, Hiệp Chư và Minh Hạnh tồn 250 tấn. Như vậy, các đại lý lỗ từ 100 triệu đồng trở lên.

 Không riêng các đại lý mà các HTX kinh doanh dịch vụ cũng đang gặp khó khăn vì giá lúa giảm, nông dân không bán được để thanh toán nợ. Ông Võ Minh Hùng, Chủ nhiệm HTX Đông An Định cho biết: “HTX cung ứng phân bón, thuốc trừ sâu theo kiểu “gối đầu”. Nay lúa không bán được, nhiều hộ nợ chồng chất, HTX khó thu hồi”.

MẠNH HOÀI NAM