Mỏ vật liệu khan hiếm, giá nhân công tăng cao, bù trượt giá chưa hợp lý… là những áp lực rất lớn mà các doanh nghiệp xây dựng (gọi tắt DN) trên địa bàn tỉnh phải đối mặt trong giai đoạn phục hồi kinh tế hiện nay. Các ngành, địa phương đang triển khai nhiều giải pháp để đồng hành, tạo điều kiện cho các DN vượt qua giai đoạn khó khăn.

Nhiều thách thức

Theo các DN, thị trường bất động sản, xây dựng quý II/2023 trên địa bàn tỉnh có những chuyển biến tích cực so với 2 quý liền kề trước đó. Tuy nhiên, những chuyển biến này vẫn rất nhỏ và chậm, căn bản chưa thay đổi được cục diện chung. Ngành Xây dựng vẫn chìm trong khó khăn và các DN vẫn đang ngụp lặn với những vấn đề cũ. Các công trình ngưng trệ, người lao động không có công ăn việc làm, nhiều DN đứng trước nguy cơ phá sản.

Ông Nguyễn Huỳnh Vĩnh Huy, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Hồng Phúc, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh cho biết: Thời gian qua, số lượng dự án mới hết sức ít ỏi. Hầu hết DN phải sống bằng các hợp đồng cũ, có DN từ đầu năm đến nay gần như không nhận được công trình nào. Một vấn đề nữa là việc bù giá hợp đồng chưa hợp lý, nhất là đơn giá nhân công. Đặc điểm của ngành Xây dựng là sử dụng nhiều lao động thời vụ, con số này chiếm tới 70%. Đơn giá nhân công thực tế đã tăng 30% so với 2 năm trước. Trong khi đó, Nhà nước chưa có cơ chế bù giá, điều chỉnh hợp đồng hợp lý hoặc có những biện pháp hỗ trợ cụ thể, nhất là các gói đầu tư công. Tình trạng chung của các nhà thầu hiện nay là phải cố gắng cầm cự, trông chờ các giải pháp hỗ trợ để vượt qua giai đoạn khó khăn.

Các DN cũng đang phải đối phó với tình trạng thiếu mỏ vật liệu, vướng giải phóng mặt bằng. Theo ông Nguyễn Khoa Khanh, Phó Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh, hiện nhiều công trình đầu tư công rơi vào tình trạng thi công cầm chừng hoặc kéo dài nhiều năm do vướng mặt bằng, gây thiệt hại lớn cho nhà thầu khi phải tốn chi phí khấu hao thiết bị, trả lương cho công nhân hàng tháng. Nhiều công trình đang triển khai tại các địa phương nhưng không có mỏ vật liệu. Nhà thầu phải vận chuyển vật liệu từ nơi khác đến. Đơn vị đã có nhiều văn bản gởi các cơ quan chức năng để giải quyết vấn đề này.

Chung tay tháo gỡ

Theo tổng hợp từ Sở Xây dựng, trên địa bàn tỉnh hiện có 719 đơn vị tham gia hoạt động xây dựng. Nhằm gỡ khó cho DN, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án, Sở Xây dựng và các sở, ngành, địa phương đang triển khai đồng thời nhiều giải pháp.

Ông Nguyễn Thái Thịnh, Trưởng phòng Quản lý xây dựng (Sở Xây dựng) cho biết: Trong quá trình thẩm định hồ sơ dự án, thiết kế xây dựng, Sở Xây dựng đã phát hiện nhiều sai sót trong hồ sơ, giúp các đơn vị tư vấn ngày càng hoàn thiện; chất lượng hồ sơ được nâng cao và mang lại hiệu quả trong đầu tư xây dựng. Mỗi tháng, sở đều công bố giá vật liệu trên địa bàn tỉnh để các đơn vị có cơ sở trong việc lập hồ sơ đấu thầu, điều chỉnh hợp đồng… Sở Xây dựng cũng đã tham mưu UBND tỉnh công bố đơn giá xây dựng công trình (sửa đổi, bổ sung) trên địa bàn tỉnh; khảo sát lại giá nhân công trên địa bàn để làm căn cứ điều chỉnh phù hợp với thực tế địa phương. Đồng thời tham mưu UBND tỉnh ban hành quy định chi phí hỗ trợ chuẩn bị đầu tư, quản lý dự án, giám sát thi công công trình theo cơ chế đặc thù trong tổ chức thực hiện dự án đầu tư xây dựng quy mô nhỏ, kỹ thuật không phức tạp thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia...

Song song với đó, các địa phương cũng đang có các giải pháp để chia sẻ khó khăn với DN. Tại TP Tuy Hòa, nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho DN, địa phương đã tổ chức hội nghị đối thoại giữa lãnh đạo thành phố với DN. Chủ tịch UBND TP Tuy Hòa Cao Đình Huy cho biết: Chúng tôi đã và đang tập trung hỗ trợ DN hoàn thiện hồ sơ, thủ tục nhằm đẩy nhanh giải ngân vốn hoặc quyết toán đối với các hạng mục công trình đã hoàn thành. Từ đó, các DN có thêm nguồn lực để quay vòng vốn thực hiện dự án. Các quy hoạch hạ tầng đô thị cũng được đẩy nhanh tiến độ thực hiện và công khai để DN và người dân nắm bắt. Bên cạnh đó, thành phố tập trung giải phóng mặt bằng, tạo thuận lợi cho nhà thầu trong thi công, rút ngắn tiến độ, góp phần giảm chi phí phát sinh.

Theo ông Nguyễn Văn Đồng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, để góp phần hỗ trợ DN trong hoạt động, sở thường xuyên tổ chức tập huấn các văn bản quy phạm pháp luật mới; làm đầu mối liên kết tập huấn chuyên đề, chuyên ngành cho các DN. Sở cũng nắm bắt, tổng hợp các kiến nghị, vướng mắc của DN để có những hướng dẫn tháo gỡ kịp thời theo thẩm quyền cũng như kiến nghị lên UBND tỉnh, Bộ Xây dựng giải quyết. 

NHƯ THANH