3 năm trở lại đây, thị trường bất động sản tại các đô thị của tỉnh rơi vào trầm lắng bởi giá bất động sản bị đẩy cao và tính pháp lý yếu. Đất bán chậm gây khó cho cả người dân và chính quyền địa phương trong việc tạo nguồn vốn tái đầu tư kinh doanh và hoàn thiện hạ tầng cơ sở.

Chờ vì e ngại

Hiện nay, nhiều người nghĩ rằng đây là thời điểm giá nhà đất xuống đáy sẽ mua được giá tốt, nhưng trên thực tế giá bán ra vẫn cao hơn khả năng tài chính của nhiều người. Chị Nguyễn Thị Hoa ở phường 9 (TP Tuy Hòa) chia sẻ: Giá nhà đất hạ nhiệt, tôi rút hết tài khoản tiết kiệm được 200 triệu đồng tìm mua mảnh đất nhỏ ven đô. Nhưng đất ở có sổ đầy đủ tại phường 9 cũng từ 500-800 triệu đồng/lô, tại các xã Bình Kiến, Hòa Kiến trung bình cũng 400 triệu đồng/lô. Nếu là đất sổ hồng thuộc diện đất ở đô thị, giá phải cộng thêm 100-300 triệu đồng/lô. Với số tiền 200 triệu đồng, tôi chỉ mua được đất nông nghiệp ở nông thôn.

Những vướng mắc pháp lý dẫn tới đất bị thu hồi hay việc khó ra sổ cũng khiến người mua e dè. Anh Phạm Văn Khoa ở phường Hòa Vinh (TX Đông Hòa) từng đặt cọc 2 lô đất gần biển với ý định mở homestay. Nhưng hơn 1 năm chờ người bán chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở không thành công, anh buộc phải bỏ ngang.

Theo anh Khoa, khoảng 5 năm trước, hơn 1.000 lô đất của người dân ở phường Hòa Hiệp Trung, Hòa Hiệp Nam được chính quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp, đất trồng cây lâu năm sang đất ở. Nhiều gia đình có đất rộng muốn bán đi một phần với giá bán hợp lý, cộng với đất có tiềm năng đã thu hút rất nhiều cá nhân đầu tư. Nhưng sau đó, mọi giao dịch đều không thực hiện được vì chuyển mục đích là trái với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được UBND tỉnh phê duyệt.

“Không kinh doanh lưu trú được trên đất nông nghiệp nên tôi chấp nhận rút hơn 100 triệu đồng tiền cọc đã nằm một chỗ không sinh lời cả năm trời. Tôi có người bạn ở phường Hòa Xuân Tây đấu giá thành công 2 lô đất, nhưng sau 3 năm vẫn chưa làm được sổ hồng, nghe nói sai quy hoạch gì đó…”, anh Khoa chia sẻ thêm.

Đặt hy vọng vào cú hích cuối năm

Không bán được đất, nhiều người gặp khó với các khoản vay ngân hàng nhưng vẫn không hạ thêm giá vì hy vọng vào sự khởi sắc của thị trường bất động sản dịp cuối năm. Bà Nguyễn Thị Thanh ở phường 7 (TP Tuy Hòa) nói: Tôi muốn bán căn nhà đang ở tại phường 7 để lấy tiền chia một phần cho các con, một phần mua mảnh đất nhỏ ở xa giá rẻ xây nhà và một phần thanh toán hết khoản nợ ngân hàng. Tuy giá đưa ra chỉ bằng 2/3 so với giá lúc cao điểm, nhưng cũng chỉ thấy người hỏi mà không ai mua. Hàng tháng phải trả lãi ngân hàng thực sự là gánh nặng với người về hưu như tôi, nhưng cũng không thể giảm giá thêm nữa. Tôi chấp nhận gồng gánh một thời gian, biết đâu thị trường nhà đất khởi sắc vào cuối năm nay.

Tại các địa phương, một trong những lý do thu ngân sách 6 tháng đầu năm không đạt bởi không bán được đất. Theo UBND TP Tuy Hòa, thu ngân sách 6 tháng đầu năm chỉ đạt 9,69% so với dự toán được giao, trong đó thu tiền sử dụng đất hơn 50 tỉ đồng, đạt tỉ lệ 2,52%. Bán đất qua đấu giá đang mang lại nguồn thu nhập chính cho ngân sách thành phố, nhưng từ đầu năm đến nay, thành phố đưa ra đấu giá 45 lô đất thì chỉ có 6 lô đấu giá thành công với số tiền hơn 34 tỉ đồng. Hiện thị trường bất động sản trầm lắng nên việc triển khai đấu giá quyền sử dụng đất theo kế hoạch năm 2023 còn chậm. Việc này còn ảnh hưởng đến nhiều hoạt động, tiêu biểu là hoạt động đầu tư xây dựng ở các địa phương.

Theo ông Trà Kim Hội, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP Tuy Hòa, hiện thành phố đang thi công 73 công trình với tổng mức đầu tư gần 2.700 tỉ đồng, trong đó có phần không nhỏ từ nguồn thu tiền sử dụng đất thành phố.

Chủ tịch UBND TP Tuy Hòa Cao Đình Huy cho biết: Nhìn lại 6 tháng đầu năm 2022, thành phố cũng gặp khó khăn với bán đấu giá quyền sử dụng đất, nhưng tới cuối năm vẫn cơ bản hoàn thành theo kế hoạch. Cụ thể, 217/219 lô đất được đấu giá thành công, trong đó ban hành quyết định công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất cho 212 lô, thu ngân sách gần 645 tỉ đồng. Vì vậy, 6 tháng cuối năm 2023, thành phố tiếp tục hoàn tất các thủ tục định giá đất để xác định giá khởi điểm và sớm tổ chức các đợt đấu giá quyền sử dụng đất theo kế hoạch năm 2023. Bên cạnh đó, địa phương sớm hoàn thành các dự án, tạo nguồn bất động sản dồi dào đáp ứng nhu cầu mua bán, đầu tư của người dân, nhà đầu tư. 

MINH DUYÊN