Dịch vụ tín dụng nội bộ hợp tác xã (HTX) là hoạt động tín dụng quy mô nhỏ của cộng đồng dân cư với mục đích chủ yếu là tương trợ nhau về vốn để phát triển sản xuất, cải thiện đời sống. Tuy nhiên, hiện nay việc triển khai loại hình tín dụng này tại các HTX trên địa bàn Phú Yên gặp rất nhiều khó khăn trong việc huy động vốn, thu hồi nợ vay.
 |
| Xã viên HTX nông nghiệp - kinh doanh dịch vụ Hòa Phong (huyện Tây Hòa) phát triển chăn nuôi từ nguồn vốn tín dụng nội bộ của HTX - Ảnh: Q.THUẦN |
KHÓ HUY ĐỘNG VỐN VÀ THU HỒI NỢ VAY
Trên địa bàn Phú Yên hiện có 58 HTX nông nghiệp- kinh doanh dịch vụ có tham gia kinh doanh dịch vụ tín dụng nội bộ. Thực tế cho thấy, với mức vay bình quân 3-6 triệu đồng/hộ, lãi suất thấp hơn hoặc bằng lãi suất ngân hàng thương mại nên tín dụng nội bộ đã phần nào đáp ứng nhu cầu về vốn cho sản xuất kinh doanh, dịch vụ quy mô nhỏ, góp phần cải thiện đời sống nông dân. Ngoài ra, loại hình tín dụng này được nhiều nông dân ủng hộ do góp phần hạn chế nạn cho vay nặng lãi khá phổ biến ở nông thôn. Tuy nhiên, hiện hầu hết các HTX đều gặp khó khăn trong việc huy động vốn và thu hồi nợ đến hạn; do đó rất ít hộ xã viên được tiếp cận nguồn vốn tín dụng này.
Tại HTX nông nghiệp - kinh doanh dịch vụ phường Phú Lâm (TP Tuy Hòa), nguồn vốn để triển khai dịch vụ tín dụng nội bộ chủ yếu là vốn điều lệ khi thành lập HTX, còn vốn huy động thêm từ xã viên hầu như không có. Vì thế, trong suốt 10 năm qua, HTX này chỉ có thể kinh doanh số vốn khiêm tốn 300 triệu đồng với hơn 100 xã viên được vay, trong khi HTX có trên 2.800 hộ xã viên. Song, số vốn ít ỏi này hiện đang trong tình trạng nợ khó đòi. Ông Huỳnh Minh Lý, Chủ nhiệm HTX nông nghiệp – kinh doanh dịch vụ phường Phú Lâm, cho biết: “Số nợ lãi hiện đã cao hơn nợ gốc. Có trường hợp vay 10 năm nay nhưng không chịu trả nợ, khiến HTX không có vốn để cho những hộ xã viên khác có nhu cầu vay”.
HTX nông nghiệp – kinh doanh dịch vụ xã Hòa Phong (huyện Tây Hòa) là một trong những HTX triển khai dịch vụ tín dụng nội bộ tốt nhất ở Phú Yên hiện nay với tổng dư nợ hơn 4 tỉ đồng, cho 2.000 xã viên vay. Thế nhưng, HTX này cũng đang gặp khó khăn trong việc huy động vốn và thu hồi nợ đến hạn. Ông Lê Ngọc Cửu, Chủ nhiệm HTX nông nghiệp – kinh doanh dịch vụ xã Hòa Phong, cho biết hiện số vốn huy động của xã viên chỉ 1,5 tỉ đồng, còn lại là vốn điều lệ, tích lũy của HTX. Nhiều hộ xã viên cố tình chây ỳ không trả nợ nên HTX gặp khó khăn trong việc luân chuyển nguồn vốn.
Ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Phú Yên, nói: “Số HTX huy động được vốn nhàn rỗi trong xã viên chỉ chiếm 35%, còn lại là dùng vốn điều lệ, tích lũy để kinh doanh. Trong khi đó, tổng số nợ khó đòi của các HTX lên đến 43 tỉ đồng. Chính điều này mà nhiều năm qua loại hình dịch vụ tín dụng nội bộ tại các HTX không phát triển”. Trước thực trạng trên, Ban chỉ đạo đổi mới phát triển kinh tế tập thể tỉnh Phú Yên đang khảo sát tình hình hoạt động HTX trên địa bàn Phú Yên để tham mưu UBND tỉnh có biện pháp tăng cường thu hồi nợ trong các HTX.
 |
|
Hợp tác xã Hòa Quang |
QUÁ TẦM BỞI NHỮNG QUY ĐỊNH NGHIÊM NGẶT
Theo nhận định của Ngân hàng Nhà nước, dịch vụ tín dụng nội bộ HTX là lĩnh vực dịch vụ nhạy cảm, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao nên nhiều HTX muốn triển khai dịch vụ này. Để dịch vụ tín dụng nội bộ HTX phát triển đúng hướng, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành những quy định rất nghiêm ngặt. Đứng trước những yêu cầu đó, tín dụng nội bộ trở nên quá tầm với nhiều HTX hiện nay. Ngay cả với nhiều HTX đã hoạt động cũng khó đáp ứng đầy đủ các điều kiện đưa ra. Ông Huỳnh Minh Lý nói: “Nguồn vốn đưa vào hoạt động lấy từ nguồn vốn điều lệ bằng tiền mặt của HTX nhưng tối đa chỉ được 50% số vốn này và vốn huy động của xã viên với mức tối đa cũng chỉ bằng 30% số vốn điều lệ bằng tiền mặt mà HTX đang có nên không thể mở rộng nguồn vốn được”.
Hiện Phú Yên hiện có 140 HTX đang hoạt động trên nhiều lĩnh vực, song chỉ có các HTX nông nghiệp mới chú trọng dịch vụ tín dụng nội bộ. Tuy nhiên, nhiều HTX đang triển khai dịch vụ này đã thể hiện những bất cập, chủ yếu là không thỏa mãn các điều kiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Trong đó, có những yêu cầu rất nghiêm ngặt như phải hoạt động ổn định có lãi ít nhất 3 năm liền trở lên, có vốn điều lệ tối thiểu là 100 triệu đồng, có cơ sở vật chất bảo đảm… Ông Lê Luân nhận định: “Chỉ có những HTX hoạt động ổn định, có tiềm lực tài chính mới đủ điều kiện để triển khai hoạt động tín dụng nội bộ”.
NGUYỄN QUANG
