Cùng với việc giảm giá dầu xuống 450 đồng/lít hôm 16/9, Chính phủ cũng quyết định từ nay sẽ điều hành xăng dầu theo cơ chế thị trường.
 |
| Khách hàng đổ xăng tại cửa hàng Chi nhánh xăng dầu Phú Yên– Ảnh: MINH NGUYỆT |
ĐỂ CHỐNG ĐẦU CƠ, TRỤC LỢI
Giá xăng dầu thị trường thế giới trong 12 ngày gần đây (từ 1 đến 12/9) đã giảm từ 5,7% đến 9,8% so với giá bình quân tháng 8. Cụ thể, giá dầu thô Mỹ còn 105,11 USD/thùng, giảm 9,8% (hiện mặt hàng này đã dao động ở mức 95 USD/thùng). Còn giá xăng RON 92 chỉ còn 107,5 USD/thùng, giảm 5,7%; diesel loại 0,05S là 123,4 USD/thùng… Chính vì vậy, ngày 15/9, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng đã có kết luận về điều hành kinh doanh xăng dầu trong thời gian tới. Trong đó nhấn mạnh, việc giảm giá xăng dầu trong 12 ngày tháng 9 vừa qua là thời điểm thuận lợi để chuyển mặt hàng xăng dầu sang kinh doanh theo cơ chế thị trường. Đó là việc điều hành sẽ theo Nghị định 55 của Chính phủ với việc giao quyền tự chủ hơn cho doanh nghiệp trong việc định giá xăng, dầu (trước thời điểm này, việc thực hiện theo cơ chế thị trường chỉ tiến hành đối với mặt hàng xăng). Kết luận của Phó Thủ tướng cũng chỉ rõ, đối với mặt hàng xăng, dầu hỏa, ma dút tiếp tục thực hiện theo cơ chế thị trường đã được quy định.
Về những điểm mới trong cơ chế quản lý, điều hành giá bán xăng dầu, theo Bộ Tài chính, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối căn cứ vào giá nhập khẩu từng chủng loại xăng dầu, các loại thuế, phí theo quy định, chi phí kinh doanh thực tế và lợi nhuận hợp lý để tính mức giá cụ thể. Trước khi ban hành quyết định giá bán xăng dầu doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối có trách nhiệm đăng ký mức giá bán với Liên bộ Tài chính - Công Thương; sau đó tổ chức bán hàng theo giá đã đăng ký, niêm yết giá bán đã đăng ký công khai trong toàn hệ thống, bán hàng đủ khối lượng, đúng chất lượng cho khách hàng và không được bán cao hơn giá niêm yết. Đồng thời, doanh nghiệp phải chấp hành các biện pháp bình ổn giá theo quy định của pháp luật khi thị trường có những biến động bất thường. Nếu phát hiện giá bán do doanh nghiệp đăng ký không hợp lý, Liên bộ thực hiện việc kiểm soát các yếu tố hình thành giá theo quy định của Pháp lệnh Giá và yêu cầu doanh nghiệp phải bán theo mức giá hợp lý.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết, cơ chế điều hành mới này linh hoạt hơn, tạo mặt bằng giá phù hợp với thị trường, theo thông lệ quốc tế. Cơ chế này cũng góp phần hạn chế đầu cơ tích trữ để trục lợi và buôn lậu xăng dầu qua biên giới.
GIÁM SÁT CHẶT GIÁ XĂNG DẦU
Bộ Tài chính cũng đã ban hành Quyết định 2013/QĐ-BTC về việc thành lập Tổ giám sát Liên Bộ Tài chính - Công Thương về giá xăng dầu. Tổ sẽ tiếp nhận đăng ký giá bán xăng dầu của các doanh nghiệp đầu mối theo quy định trước thời điểm điều chỉnh 3 ngày (tính theo ngày làm việc); xem xét, phát hiện các yếu tố hợp lý hoặc bất hợp lý trong việc điều chỉnh giá để kiến nghị với lãnh đạo Liên bộ chấp thuận hay không chấp thuận việc điều chỉnh giá.
Trường hợp Tổ giám sát Liên bộ phát hiện mức giá do doanh nghiệp đăng ký bất hợp lý do điều kiện kinh tế, xã hội chưa cho phép điều chỉnh, trong thời gian quy định, Tổ giám sát sẽ thông báo lại cho các doanh nghiệp trước thời điểm điều chỉnh 1 ngày về ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Liên bộ và theo dõi việc thực hiện của các doanh nghiệp đầu mối.
Sau thời điểm doanh nghiệp xăng dầu đầu mối đăng ký giá bán lẻ xăng 3 ngày, nếu Tổ giám sát không có ý kiến phản hồi, doanh nghiệp được quyền tổ chức bán hàng theo giá và thời điểm triển khai bán hàng như đã đăng ký. Trường hợp Liên bộ không chấp thuận giá bán xăng, dầu do các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối đăng ký, Tổ giám sát sẽ thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp để thực hiện theo quy định.
Xử lý nghiêm hành vi gian lận trong kinh doanh xăng dầu, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật Đó là chỉ đạo định hướng của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải trong cuộc họp tìm các giải pháp, cơ chế xử lý tình trạng gian lận kinh doanh 3 mặt hàng xăng dầu, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đang gây nhiều bức xúc, diễn ra chiều 16/9. Phó Thủ tướng giao Bộ Công Thương rà soát lại các quy định, xây dựng các hình thức chế tài nghiêm khắc đối với hành vi gian lận trong kinh doanh xăng dầu. Cụ thể: Xử phạt tiền theo khung cao nhất theo quy định xử lý vi phạm hành chính; Nêu rõ hình thức phạt bổ sung kèm chế tài khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng, cho xã hội; Kiên quyết áp dụng các biện pháp xử lý đình chỉ kinh doanh, rút giấy phép kinh doanh có thời hạn dưới 12 tháng, rút giấy phép vô thời hạn, kể cả truy tố trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật đối với các trường hợp vi phạm bằng hình thức tinh vi, nghiêm trọng. Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công Thương rà soát Quy hoạch ngành sản xuất phân bón, quy định điều kiện, tiêu chí sản xuất đối với cơ sở sản xuất, tránh tình trạng sản xuất tràn lan như hiện nay. Nghiên cứu việc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đối với mặt hàng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thiết lập hệ thống phân phối đến cấp huyện, xã, mở rộng các kênh bán hàng trực tiếp để người dân có điều kiện tiếp cận với các sản phẩm đảm bảo chất lượng, giá cả hợp lý, giảm tối đa khâu trung gian. Đặc biệt, Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ hữu quan có quy định hướng dẫn mức độ giảm chất lượng để phân biệt các sản phẩm giả với sản phẩm kém chất lượng để áp dụng biện pháp xử lý thích hợp.
NGUYÊN HÒA (tổng hợp)
