Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa có chuyến công tác đến Phú Yên để nắm lại tình hình kiểm soát khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU). VASEP mong muốn Phú Yên tiếp tục hỗ trợ ngư dân, doanh nghiệp trong công tác chống khai thác IUU, tạo điều kiện thuận lợi để ngư dân vươn khơi, bám biển.

Ý thức, trách nhiệm được nâng cao

Theo Sở NN-PTNT, hiện toàn tỉnh có hơn 4.100 tàu cá với khoảng 20.520 ngư dân tham gia khai thác thủy sản, trong đó có khoảng 660 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên khai thác thủy sản vùng khơi. Từ đầu năm đến nay, tổng sản lượng thủy sản khai thác trên địa bàn tỉnh hơn 41.300 tấn, trong đó sản lượng cá ngừ đại dương khoảng 2.400 tấn. Thời gian qua, các lực lượng chức năng của tỉnh chú trọng thực hiện công tác chỉ đạo, hướng dẫn, triển khai thực hiện công tác chống khai thác IUU một cách toàn diện. Công tác theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá thông qua hệ thống giám sát VMS được các cơ quan chức năng thực hiện triệt để. Nhờ đó, ý thức chấp hành của ngư dân về chống khai thác IUU cũng được nâng lên đáng kể. Từ năm 2019 đến nay, không có tàu cá của Phú Yên vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Đây là những kết quả nổi bật trong nỗ lực chống khai thác IUU của tỉnh, góp phần cùng ngành Thủy sản cả nước, tiếp tục nỗ lực gỡ thẻ vàng của Ủy ban Châu Âu (EC)…

Ngư dân Huỳnh Nuồng ở phường Phú Đông (TP Tuy Hòa) cho biết: Cảnh báo thẻ vàng của EC đối với hải sản xuất khẩu Việt Nam là một tổn thất lớn không chỉ ngư dân, doanh nghiệp… mà cả ngành Thủy sản nước ta. Nhận thức rất rõ điều này nên thời gian qua, đa số ngư dân trên địa bàn tỉnh đã đồng thuận, cùng nỗ lực góp phần gỡ thẻ vàng của EC. Mặc dù ngư dân ra biển gặp nhiều rủi ro, nhất là tình hình an ninh trật tự trên biển Đông diễn biến rất phức tạp, thiên tai gió bão cũng ảnh hưởng nhiều, nhưng ngư dân đã đoàn kết, giúp đỡ, chia sẻ khó khăn, rủi ro trên biển và cùng khai thác hải sản đạt hiệu quả. Ngư dân chúng tôi đã tổ chức đi theo từng nhóm, đội với 5-7 tàu cá và khi vươn ra khơi xa vẫn thường xuyên nhắc nhở nhau không xâm phạm vùng biển nước ngoài…

Ông Lê Văn Hồng, Giám đốc Công ty CP Bá Hải cho biết: Không chỉ nỗ lực của ngư dân mà các doanh nghiệp thu mua, chế biến, xuất khẩu thủy sản trên địa bàn tỉnh cũng tích cực cùng ngư dân góp phần gỡ thẻ vàng của EC. Thời gian qua, ngư dân trên địa bàn tỉnh gặp không ít khó khăn như ảnh hưởng của dịch COVID-19, xăng dầu, nguyên vật liệu, ngư lưới cụ… tăng giá làm cho chi phí chuyến biển tăng cao nên nhiều ngư dân khai thác không hiệu quả. Sau khi dịch COVID-19 được kiểm soát, các doanh nghiệp chế biến thủy sản ở Phú Yên đã kết nối lại các thị trường truyền thống, tìm hiểu các thị trường mới để xuất khẩu, với mục tiêu đảm bảo ổn định giá thu mua thủy hải sản, góp phần nâng cao hiệu quả chuyến biển cho ngư dân. Doanh nghiệp cũng đã liên kết với các chủ tàu cá khai thác hải sản xa bờ để bao tiêu sản phẩm, tham gia hướng dẫn ngư dân sơ chế ban đầu để sản phẩm đạt chất lượng và hướng dẫn ngư dân ghi chép nhật ký khai thác đúng theo quy định. Doanh nghiệp còn cổ vũ, động viên ngư dân tham gia bám biển, đầu tư trang thiết bị, công nghệ nhằm khai thác đạt hiệu quả cao nhất.

Ngư dân TP Tuy Hòa chuyển cá ngừ đại dương lên cảng để đưa đi tiêu thụ. Ảnh: ANH NGỌC

Tạo điều kiện cho ngư dân bám biển

Theo Sở NN-PTNT, mặc dù nguồn nhân lực phục vụ nghề cá ở Phú Yên còn thiếu, cơ sở hạ tầng chưa đảm bảo, trang thiết bị chưa đáp ứng theo yêu cầu… nhưng ngành Nông nghiệp của tỉnh vẫn nỗ lực để sớm khắc phục cảnh báo thẻ vàng của EC. Ông Đào Quang Minh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (Sở NN-PTNT) cho biết: Đến nay, khoảng 96% tàu cá Phú Yên có chiều dài từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, 100% tàu cá được cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia Vnfishbase để thống nhất vận hành, phục vụ đối chiếu, kiểm tra, quản lý. Qua hệ thống giám sát này, Chi cục Thủy sản thường xuyên nhắc nhở các thuyền trưởng tàu cá bị mất kết nối giám sát hành trình trên biển, nhắc nhở kịp thời các tàu cá không xâm phạm vùng biển nước ngoài. Đối với việc thẩm định, cấp giấy xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy hải sản khai thác trong nước, chi cục đã phối hợp với bộ đội biên phòng, ban quản lý cảng cá cùng với ngư dân để xác nhận chính xác, thời gian nhanh nhất, tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân cũng như doanh nghiệp tham gia xuất khẩu thủy hải sản.

Bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Phó Chủ tịch VASEP cho biết: Qua chuyến công tác nắm lại tình hình chống khai thác IUU ở Phú Yên, VASEP đánh giá rất cao về sự nỗ lực của ngư dân, doanh nghiệp, địa phương và sở, ngành liên quan trong việc chống khai thác IUU, nỗ lực góp phần gỡ thẻ vàng của EC. Nếu còn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài thì việc gỡ thẻ vàng là rất khó khăn. Phú Yên cũng triển khai tốt các chính sách hỗ trợ ngư dân, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thủy sản, khuyến khích ngư dân bám biển. VASEP mong muốn Phú Yên tiếp tục hỗ trợ ngư dân, doanh nghiệp nhằm hoàn thiện các tài liệu, hồ sơ, rút ngắn các quy trình, thủ tục, thời gian để sản phẩm thủy sản khai thác của tỉnh đi đến các thị trường nước ngoài, đặc biệt là thị trường châu Âu. VASEP đang kiến nghị Chính phủ hỗ trợ ngành Thủy sản số hóa hệ thống dữ liệu minh bạch từ ngư dân đến doanh nghiệp vì đây là giải pháp quan trọng để EC gỡ thẻ vàng đối với thủy sản khai thác của Việt Nam. 

ANH NGỌC