Những thay đổi trong quản lý Nhà nước về kinh tế tập thể (KTTT) thời gian qua đã tạo ra sự thay đổi tích cực cho thành phần kinh tế này.

Sự thay đổi trong quản lý Nhà nước về KTTT đang giúp các HTX phát triển theo chiều sâu. Ảnh: MINH DUYÊN

Thay đổi cơ quan quản lý

Bắt đầu từ Trung ương với dấu mốc ngày 25/9/2020, Chính phủ ban hành Nghị quyết 134/NQ-CP về chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận 70-KL/TW ngày 9/3/2020 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT (Kết luận 70). Trong đó nhấn mạnh tới việc nâng cao vai trò quản lý Nhà nước với KTTT. Thực hiện Kết luận 70, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định 340 ngày 12/3/2021 về Chiến lược phát triển KTTT, HTX giai đoạn 2021-2022, đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước đối với HTX bằng cách củng cố vai trò của Ban chỉ đạo Đổi mới, phát triển KTTT, HTX (gọi tắt BCĐ) theo hướng kiện toàn thường trực BCĐ và bổ sung các thành viên BCĐ.

Ở cấp tỉnh, cơ quan thường trực BCĐ tỉnh là Sở KH-ĐT thay vì Liên minh HTX tỉnh như trước đây, cùng với đó Sở KH-ĐT cũng là đơn vị quản lý Nhà nước về KTTT, HTX. Sau đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có Kế hoạch 143 thực hiện Kết luận 70, trong đó thống nhất cơ quan quản lý Nhà nước về KTTT, HTX cấp tỉnh và cấp huyện. Cụ thể, UBND tỉnh kiện toàn BCĐ với trưởng ban là phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh, 3 phó ban là giám đốc Sở KH-ĐT, phó giám đốc Sở NN-PTNT, phó chủ tịch Liên minh HTX tỉnh. Nhiệm vụ quản lý Nhà nước cũng được phân công lại. Cấp tỉnh là Sở KH-ĐT quản lý Nhà nước chung; các sở, ngành theo từng lĩnh vực đều có cán bộ phụ trách kiêm nhiệm. Cấp huyện giao phòng Tài chính - Kế hoạch, phòng Kinh tế hoặc phòng Nông nghiệp tham mưu…

Hiệu quả bước đầu

Sau gần một năm thay đổi về quản lý, một số vấn đề còn tồn tại nhiều năm liền chưa thể giải quyết như giải thể HTX, nợ đọng... thì nay đã có phương án. Theo Sở KH-ĐT, căn cứ hướng dẫn tại Công văn 6563 của Bộ KH-ĐT, sở rà soát các HTX không hoạt động và đưa ra phương án xử lý ngay 19/57 HTX ngừng hoạt động gặp khó trong giải thể. Từ nay tới cuối năm, có thể giải thể dứt điểm 50% trong 19 HTX này. Mục tiêu đến cuối năm 2023, Phú Yên giải thể hết HTX có đăng ký nhưng không hoạt động. Cùng với đó, Sở KH-ĐT xúc tiến thực hiện Kế hoạch 98 của UBND tỉnh về đề án lựa chọn, hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới hiệu quả trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025. Kết quả đã lựa chọn được 5 HTX trong tổng số 10 HTX tại 7 địa phương trong tỉnh để trình UBND tỉnh phê duyệt làm mô hình điểm HTX kiểu mới.

Với các HTX nông nghiệp, sự đồng hành của Sở NN-PTNT trong quản lý Nhà nước đã giúp các đơn vị này có cơ hội tham gia vào các chương trình mục tiêu quốc gia, hoàn thiện chuỗi liên kết nông sản, xây dựng sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Ông Trần Tấn Khoa, Giám đốc HTX Nông nghiệp An Nghiệp (huyện Tuy An) cho biết: Trong quá trình xây dựng thương hiệu Gạo thơm Hoa Vàng, đơn vị nhận được sự đồng hành tích cực của cán bộ Chi cục Phát triển nông thôn (thuộc Sở NN-PTNT) từ đăng ký mã vạch, mẫu mã đến kết nối tiêu thụ. HTX vinh dự là đơn vị đầu tiên của tỉnh có sản phẩm gạo đạt chứng nhận OCOP một phần nhờ Chi cục Phát triển nông thôn.

Còn với Liên minh HTX tỉnh, tuy không còn giữ vai trò quản lý Nhà nước về KTTT nhưng với trách nhiệm là tổ chức đại diện của HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác cùng với nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi của thành viên và tham gia giúp việc cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh trong xây dựng đường lối, chính sách về KTTT, đơn vị sẽ tăng cường hợp tác quốc tế và sự ủng hộ của Liên minh HTX Việt Nam để giúp KTTT tỉnh nhà có thêm cơ hội phát triển. Ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Thời gian qua, thông qua kênh của Liên minh HTX Việt Nam, các HTX trên địa bàn tỉnh được kết nối tiêu thụ nông sản, được tiếp cận vốn vay từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX cũng như được hỗ trợ vốn mua sắm các trang thiết bị hoàn thiện chuỗi giá trị nông sản. Đồng thời, thông qua sự kết nối của Liên minh HTX Việt Nam, các HTX cũng nhận được sự hợp tác của các tổ chức quốc tế đến từ Nhật Bản, Phần Lan, Đức... 

MINH DUYÊN