Từ 9 mô hình HTX điểm ban đầu, đến nay sau 5 năm, toàn tỉnh có 35 HTX sản xuất kinh doanh gắn với chuỗi giá trị. Thành quả này bắt nguồn từ Kế hoạch 107 của UBND tỉnh. Thời gian tới, để kinh tế tập thể (KTTT) được kiện toàn trên tất cả các lĩnh vực, UBND tỉnh tiếp tục ban hành Kế hoạch 98.
Thành công từ các kế hoạch
Năm 2017, các HTX lúng túng khi mở rộng dịch vụ kinh doanh và quản lý sản xuất theo Luật HTX năm 2012. Để giúp các HTX giải quyết khó khăn, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch 107 về xây dựng mô hình HTX kiểu mới giai đoạn 2017-2020. Trong đó, chọn 9 mô hình điểm gắn với phát triển theo chuỗi giá trị sản phẩm trong sản xuất nông nghiệp tại 9 huyện, thị xã, thành phố để nhân rộng. Theo UBND tỉnh, các đơn vị được chọn gồm HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Hòa Thành Tây (TX Đông Hòa), HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Phong (huyện Tây Hòa), HTX Dịch vụ nông nghiệp Bình Kiến 2 (TP Tuy Hòa), HTX Dịch vụ Nông nghiệp Hòa Định Tây (huyện Phú Hòa), HTX Nông nghiệp An Ninh Tây (huyện Tuy An), HTX Nông nghiệp Xuân Sơn Nam (huyện Đồng Xuân), HTX Nông nghiệp Xuân Thọ 2 (TX Sông Cầu), HTX Dịch vụ tổng hợp Ngân Điền (huyện Sơn Hòa), HTX Dịch vụ nông nghiệp Đức Bình Đông (huyện Sông Hinh). Các đơn vị này hoàn thiện quy trình khép kín từ sản xuất, dịch vụ đến tiêu thụ nhằm nâng cao thu nhập thành viên, tích lũy vốn cho HTX tái đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh, góp phần xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và tái cơ cấu ngành Nông nghiệp ở địa phương. Trên cơ sở kết quả đạt được thì nhân rộng mô hình trên toàn tỉnh.
Kế hoạch này thúc đẩy sự vào cuộc của các sở, ban ngành, địa phương để củng cố hoạt động các HTX. Ông Võ Đình Tiến, Giám đốc Sở KH-ĐT, cho biết: Sở phân bổ kinh phí cho các địa phương hỗ trợ HTX phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, xây dựng công trình thủy lợi, giao thông nội đồng, trụ sở làm việc của HTX nông nghiệp, sân phơi nhà kho, xưởng sơ chế, chế biến… Tổng vốn đã phân bổ trong 3 năm từ 2018-2020 hơn 61 tỉ đồng.
Sau 5 năm, từ 9 HTX, hiện toàn tỉnh có 35 HTX có hoạt động sản xuất kinh doanh gắn với chuỗi giá trị. Tiếp nối thành công này, UBND tỉnh tiếp tục ban hành Kế hoạch 98 về đề án lựa chọn, hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới hiệu quả trên địa bàn tỉnh Phú Yên giai đoạn 2021-2025, trong đó có sử dụng nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 với hơn 32 tỉ đồng. Ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Hoạt động sản xuất theo chuỗi giá trị đem lại nhiều lợi ích cho cả thành viên và HTX. Trong đó, thành viên hưởng lợi với chi phí đầu vào thấp hơn 8%, thu nhập tăng từ 25-30%. HTX có sản phẩm khẳng định được chỗ đứng trên thị trường. Hơn hết, HTX định hình hướng đi của mình. Mô hình HTX kiểu mới đã tác động mạnh mẽ khiến người dân dần thay đổi nhận thức về KTTT.
Nhân rộng
Tại huyện Tuy An, ngoài HTX Nông nghiệp An Ninh Tây còn có HTX Nông nghiệp An Nghiệp, HTX Nông nghiệp và du lịch cộng đồng An Mỹ với chuỗi sản xuất lúa giống, sản xuất gạo chất lượng cao và du lịch nông nghiệp trải nghiệm. Trong đó, sản phẩm gạo thơm Hoa vàng và sản phẩm du lịch trải nghiệm văn hóa bản địa kết nối cộng đồng Mộc Miên Rocky Garden đều đạt chứng nhận OCOP cấp tỉnh. Theo ông Lê Xuân Ngọ, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy An, sự định hướng đúng đắn gắn với đầu tư có kế hoạch đã tạo nên sự thay đổi cho các HTX ở địa phương.
Còn huyện Đồng Xuân, giai đoạn 2017-2020 thành công với chuỗi giá trị trên cây đậu phộng của HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ Xuân Phước. Vừa bước sang giai đoạn 2021-2025, chuỗi giá trị trên cây nghệ của HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ Xuân Sơn Nam cũng thành công khi sản phẩm tinh bột nghệ đạt OCOP cấp tỉnh năm 2021. Ông Phạm Trung Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, cho biết: Phải đến cuối năm 2020, sản phẩm dầu đậu phộng mới đạt OCOP 3 sao, thì ngay năm đầu tiên sản phẩm tinh bột nghệ đã đạt. Chính hiệu quả của quá trình kiện toàn HTX kiểu mới có tác động lan tỏa giúp các mô hình sau tự tin để đi nhanh hơn.
Theo ông Lê Thanh Lam, không chỉ các mô hình HTX kiểu mới được nhân lên mà lĩnh vực hoạt động cũng sẽ được mở rộng khi mà Kế hoạch 98 áp dụng cả với các HTX phi nông nghiệp thay vì chỉ dành cho các HTX nông nghiệp như Kế hoạch 107. Điều này có ý nghĩa rất lớn với KTTT, giúp hoạt động của các HTX toàn diện hơn.
MINH DUYÊN
