Từ khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quyết định điều hành chính sách tiền tệ theo lãi suất cơ bản, ngay lập tức các ngân hàng thương mại (NHTM) đã đơn phương tăng lãi suất đối với khoản vay trước đây khiến khách hàng hết sức bức xúc.
 |
|
Khách hàng giao dịch tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần (NHTMCP) Đông Á tại Phú Yên. - Ảnh: N.Q |
NGÂN HÀNG ĐƠN PHƯƠNG TĂNG LÃI SUẤT
Theo văn bản hướng dẫn mới nhất của Ngân hàng Nhà nước, các hợp đồng tín dụng ký trước ngày
Những ngày này, nhiều khách hàng đang vay vốn tại các NHTM trên địa bàn Phú Yên nháo nhào chạy vạy vay tiền của nhau để trả dứt điểm tiền vay cho ngân hàng. Nguyên nhân là do các NHTM yêu cầu các khách hàng phải trả lãi suất tiền vay tăng thêm vài % so với mức lãi mà họ đã trả lâu nay.
Cuối năm 2007 bà N.T.H ở phường Phú Lâm (TP Tuy Hòa) thế chấp ngôi nhà vay 350 triệu đồng đầu tư mua ôtô vận tải với mức lãi suất 1,1%/tháng, thời hạn vay 36 tháng. Thế nhưng nay ngân hàng gửi “tối hậu thư”, buộc bà phải lãi 1,7%/tháng, nếu không sẽ thu hồi lại vốn vay. Bà H bức xúc nói: “Việc ngân hàng bắt buộc nâng lãi suất cho vay là không tôn trọng khách hàng. Để có đội xe tải này, tôi phải đầu tư hơn 400 triệu đồng, trong đó vốn vay ngân hàng chiếm 70%. Thường thì mỗi tháng phải trả lãi gần 4 triệu đồng, nay lãi suất tăng lên 1,7%/tháng, số tiền lãi đội lên 5,9 triệu đồng/tháng, đây không phải là chuyện nhỏ với số vay lớn”. Bà H cho biết: Trước đây khi vay vốn tôi đã tìm hiểu, lựa chọn nơi cho vay với lãi suất, thời gian phù hợp. Nay tăng lãi suất thêm 0,5%/tháng, mỗi tháng tôi phải cõng thêm món nợ 1,5 triệu đồng, ngoài số tiền lãi, gốc phải trả theo thỏa thuận trước đó. Theo bà H, việc ngân hàng yêu cầu trả thêm lãi suất theo quy định mới là hết sức vô lý. Còn vợ chồng ông L.P.T, giáo viên ở xã Hòa Vinh (huyện Đông Hòa), vay 40 triệu đồng bằng hình thức tín chấp qua lương để mua xe máy làm phương tiện đi lại và sửa chữa nhà. Nay vợ chồng ông T cũng bị ngân hàng đơn phương tự điều chỉnh tăng lãi suất thêm 0,35%/tháng rồi mới thông báo sau, khiến cho ông bà rất bức xúc, lo lắng. Ông T bày tỏ: “Ít ra phải có sự thỏa thuận giữa hai bên, đằng này ngân hàng tự ý nâng lãi suất là rất bất hợp lý. Thu nhập của hai vợ chồng tôi chưa được 3 triệu đồng/tháng, bây giờ phải nâng lãi với số tiền trả góp hàng tháng lên xấp xỉ 2 triệu đồng/tháng”.
Nhiều khách hàng của các NHTM đều bị “hồi tố” tăng lãi suất và họ đều cho rằng ngan hàng đã vi phạm hợp đồng với khách hàng. Bà H nói: “Bây giờ lãi suất trên thị trường đã có xu hướng giảm, chúng tôi đang chờ phía ngân hàng cũng “hồi tố” giảm lãi suất lại cho chúng tôi. Có như vậy mới công bằng”.
NGÂN HÀNG: THỎA THUẬN CHỨ KHÔNG ÉP BUỘC (!?)
ÉP BUỘC KHÁCH HÀNG TĂNG LÃI SUẤT LÀ VI PHẠM PHÁP LUẬT Theo người phát ngôn của chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại Phú Yên, việc các ngân hàng thương mại (NHTM) điều chỉnh tăng lãi suất cho vay đối với các hợp đồng tín dụng ký trước ngày 19/5/2008 là có sự đồng ý của NHNN Việt Nam. Tuy nhiên, dù hợp đồng tín dụng có thỏa thuận lãi suất cố định trong suốt thời hạn vay hay điều chỉnh tùy theo từng thời điểm đều phải có sự thương lượng với khách hàng chứ không có chuyện ép buộc. Việc một số NHTM trên địa bàn Phú Yên ép buộc khách hàng vay điều chỉnh tăng lãi suất cho vay theo như phản ánh là vi phạm pháp luật. Nếu phát hiện NHTM nào vi phạm, khách hàng có thể liên hệ qua đường dây nóng đặt tại chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại Phú Yên theo số điện thoại (057).824258 để có biện pháp xử lý nghiêm minh.
Trong khi đó, các ngân hàng chỉ giải thích đơn giản là phải tăng lãi suất để bảo tồn nguồn vốn! Một số NHTM cho biết, tùy thuộc vào từng đối tượng khách hàng mà có mức tính toán điều chỉnh lãi suất cho vay. Đại diện chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp - phát triển nông thôn (Agribank) Phú Yên, ngân hàng có doanh số dư nợ lớn nhất trong các NHTM trên địa bàn Phú Yên, cho biết: Do tình hình lạm phát, để chia sẻ rủi ro với các NHTM nên NHNN có chủ trương cho phép điều chỉnh tăng lãi suất cho vay đối với các hợp đồng trước đây. Chủ trương là ngân hàng và khách hàng vay thỏa thuận chứ không có chuyện ép buộc. Đại diện chi nhánh Ngân hàng Đầu tư - Phát triển (BIDV) tại Phú Yên giải thích: Đối với các khách hàng vay trước đây với lãi suất thấp hơn lãi suất cho vay hiện tại, tùy theo điều khoản về lãi suất trong hợp đồng tín dụng mà BIDV tiến hành đàm phán với khách hàng về việc điều chỉnh lãi suất. Bên cạnh đó, căn cứ vào thời hạn còn lại của khoản vay dài hay ngắn để có quyết định nên điều chỉnh hay không.
Tuy nhiên, theo phản ánh của nhiều khách hàng họ đã bị ngân hàng ép buộc điều chỉnh tăng lãi suất chứ không có chuyện thương lượng. Theo quy định, ngân hàng muốn điều chỉnh lãi suất phải dựa trên cơ sở pháp lý để thực hiện, đó là căn cứ vào nội dung hợp đồng đã ký kết. Trong khế ước vay có ghi rõ mức lãi suất áp dụng cho món vay thì ngân hàng không có quyền “hồi tố” lãi suất với khách hàng mà cần phải thương lượng, đàm phán để được khách hàng chấp thuận. Với hợp đồng vay điều chỉnh theo lãi suất thị trường, theo từng thời điểm ngân hàng có thể điều chỉnh tăng lên theo sự thỏa thuận giữa hai bên.
Chủ trương của Chính phủ là thắt chặt tín dụng để kiềm chế lạm phát. Tuy nhiên, thị trường tín dụng tiền tệ vẫn chưa thể ổn định khi còn tồn tại những bất hợp lý như trên.
NGUYỄN QUANG
