Bê tông một hẻm phố ở TP Tuy Hòa - Ảnh: KIM LONG

 

PHONG TRÀO BÊ TÔNG HÓA

Phong trào này được triển khai rộng khắp sau khi có Quyết định số 599/QĐ- UB ngày 25/03/2003 của UBND tỉnh Phú Yên về việc sử dụng xi măng của Công ty cổ phần xi măng COSEVCO Phú Yên vào các công trình xây dựng cơ bản (XDCB) trên địa bàn tỉnh. Quyết định bắt buộc các công trình dân dụng cấp 3, 4 có vốn ngân sách hỗ trợ phải sử dụng 100% xi măng Phú Yên. Để triển khai quyết định này, Sở Tài chính – Vật giá (TC – VG) đã có hai văn bản hướng dẫn và hướng dẫn bổ sung cơ chế thanh toán xi măng Phú Yên theo phương thức cấp bằng hiện vật (văn bản số 1080, ngày 9/9/2003 và số 1215 ngày 24/9/2004, tức là chủ đầu tư lấy xi măng bằng vốn ngân sách hỗ trợ).

Trên cơ sở đó, hằng năm Sở Kế hoạch – Đầu tư (KH – ĐT) thông báo phân bổ vốn  chương trình giao thông nông thôn (GTNT) và kiên cố hóa kênh mương cũng như các công trình dân dụng khác về các huyện, thành phố. Chủ đầu tư cho các công trình này hầu hết là UBND xã, phường và thị trấn. Trên cơ sở này, COSEVCO tiến hành ký hợp đồng cung cấp xi măng cho đơn vị thi công, có sự xác nhận của chủ đầu tư. Sau khi đã cung cấp đủ số lượng xi măng có xác nhận của chủ đầu tư, công trình hoàn thành, đơn vị thi công và COSEVCO có biên bản đối chiếu công nợ và thanh lý hợp đồng, chủ đầu tư có trách nhiệm thanh toán giá trị xi măng đã dùng theo quy định tại các công văn hướng dẫn của Sở TC – VG Phú Yên. Nhờ vậy, trên địa bàn Phú Yên đã có hàng loạt công trình kiên cố hóa kênh mương, giao thông nông thôn, kiên cố hóa trường học, bê tông hóa hẻm phố, các công trình dân dụng nhỏ (vỉa hè, thoát nước, đường nội bộ) được thực hiện... làm thay đổi hẳn bộ mặt xã hội ở nông thôn, hè phố ở các đô thị được sạch sẽ tươm tất.

Tuy nhiên, qua chương trình bê tông hóa nói trên, một số chủ đầu tư lạm dụng nguồn xi măng, sử dụng vốn không đúng mục đích, nợ kéo dài…

NGUYÊN NHÂN TỒN ĐỌNG CÔNG NỢ

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh, chủ yếu là ở các huyện Sông Cầu, Đồng Xuân, Tuy An, Phú Hòa và TP Tuy Hòa vẫn còn hàng chục chủ đầu tư (UBND xã, phường và thị trấn) vòng vo trong việc thanh toán công nợ. Có thể đưa ra 4 nguyên nhân trong vấn đề này như sau:

Thứ nhất, đơn vị thi công và chủ đầu tư không đưa xi măng vào công trình

Tuyến đường nhà bà Lấn – ông Đỗ Thơ và tuyến nội thôn Long Hòa (thị trấn La Hai – Đồng Xuân), giá trị xi măng 305 triệu đồng (nhận xi măng từ tháng 2/2004). Đơn vị thi công là Công ty 3/2 và chủ đầu tư là UBND thị trấn La Hai không đưa xi măng vào công trình, mà sử dụng vào mục đích khác, nên đến nay công trình vẫn chưa được thi công. Tương tự như vậy, tuyến GTNT ở Tân Định (xã An Hòa, Tuy An) do Công ty TNHH Hồng Phát thi công và UBND xã An Hòa làm chủ đầu tư đã nhận xi măng từ tháng 6/2006 (trị giá trên 76 triệu đồng) song đến nay công trình vẫn chưa được thi công.

Thứ hai, chủ đầu tư chiếm dụng tiền xi măng trả cho đơn vị thi công

Một số công trình đã được hoàn thành và giải ngân, nhưng chủ đầu tư lại chiếm dụng vốn để trả cho đơn vị thi công. Đó là trường hợp tuyến kênh N1 – N2 trạm bơm điện Long Hà (thị trấn La Hai – Đồng Xuân) với giá trị xi măng gần 25 triệu đồng. Tương tự như vậy là các công trình: xã lộ 21 – Trường mẫu giáo Vĩnh Phú (xã An Hòa), tuyến chợ Thạnh Lâm – Cẩm Sơn (xã Hòa Quang Bắc), tuyến thôn Phú Liên (xã An Phú)…

Thứ ba, thi công dở dang hồ sơ thanh quyết toán không hoàn chỉnh

Có thể thống kê ra đây hàng loạt công trình như: Tuyến quốc lộ IA - chợ phiên Phú Thứ (xã An Hiệp – Tuy An), quốc lộ IA – đường Bầu Neo (xã Xuân Lộc – Sông Cầu); tuyến giao thông nông thôn từ cầu Tuyết Diêm – cuối thôn Tuyết Diêm (xã Xuân Bình, Sông Cầu); tuyến GTNT cầu Sắt – Tân Long (xã Xuân Sơn Nam  - Đồng Xuân)… Những công trình này vẫn còn dang dở hoặc chưa có hồ sơ thanh quyết toán; nhiều công trình có đầy đủ hồ sơ thanh quyết toán nhưng phòng TC – KH huyện vẫn chưa giải ngân cho chủ đầu tư để thanh toán.

Theo các công văn số 1080 và 1215 của Sở TC-VG, thì COSEVCO sẽ nhận được tiền khi hoàn tất việc cung ứng xi măng. COSEVCO chỉ có trách nhiệm về chất lượng sản phẩm và số lượng xi măng giao đủ cho công trình theo kế hoạch của tỉnh thông qua sở KH – ĐT, không có trách nhiệm về vấn đề thi công và thanh quyết toán công trình.

Thứ tư, các ngành chức năng vào cuộc nhưng không hiệu quả

Trong thời gian qua, Sở KH – ĐT và Sở TC – VG đã nhiều lần tổ chức cuộc họp chỉ đạo giải quyết công nợ. Sau đó, COSEVCO đã làm việc với Phòng TC – KH huyện, các chủ đầu tư để xúc tiến việc thanh quyết toán công nợ. Các chủ đầu tư đều có văn bản cam kết thanh toán nợ cho COSEVCO, nhưng đến nay vẫn không thấy động tĩnh.

Ông Huỳnh Đình Thụ, Tổng giám đốc COSEVCO Phú Yên bức xúc: Đến nay, UBND, Phòng TC – KH các huyện hầu như không quan tâm đến việc giải quyết công nợ này nữa, nên công ty  chúng tôi không có được sự phối hợp giải quyết ở các huyện; các chủ đầu tư  (UBND xã, phường, thị trấn) luôn cam kết, hứa hẹn thanh toán nhưng lại vòng vo do các nguyên nhân nói trên. Ông Thụ còn nói thêm: Với biện pháp giải quyết như lâu nay, không biết khi nào COSEVCO mới thu hồi được khoản nợ trên một tỉ đồng này. Các tồn đọng đã kéo dài nhiều năm nay làm công ty Cổ phần xi măng COSEVCO Phú Yên không những khó khăn về nguồn vốn hoạt động mà còn phải trả lãi ngân hàng trong thời gian dài, nên hiệu quả kinh doanh không có.

Cơ quan chức năng cần có biện pháp tháo gỡ những vướng mắc trên, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi sai phạm.

PHI CÔNG