Năm 2014, Quyết định 2261/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chương trình hỗ trợ phát triển HTX giai đoạn 2015-2020 có hiệu lực; nhưng sau 4 năm, các HTX trên địa bàn tỉnh mỏi mòn chờ đợi mà vẫn chưa được thụ hưởng.
Càng chờ càng... không thấy
Với hầu hết các HTX trên địa bàn tỉnh, hoạt động trong điều kiện hạ tầng cơ sở xuống cấp, thiếu vốn đầu tư sản xuất… thì Quyết định 2261 ra đời là sự động viên kịp thời, giúp HTX có vốn nâng cao chất lượng dịch vụ. Tuy nhiên, thực tế các HTX càng chờ càng... không thấy.
Ông Nguyễn Hữu Hồng, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Hòa Trị 2 (huyện Phú Hòa), cho biết: Đơn vị cung ứng lúa giống hàng chục năm nay. Để nâng cao chất lượng dịch vụ này, HTX đề xuất xin vốn nâng cấp nhà kho, sân phơi theo Quyết định 2261, nhưng 3 năm nay vẫn không thấy. Vì HTX không nâng cấp được hạ tầng cơ sở nên nhà máy xay xát ở tỉnh Bình Định, đơn vị liên kết tiêu thụ lúa giống với HTX đã hủy hợp đồng thu mua. Thiết nghĩ, nếu Nhà nước có vốn thì rót sớm, còn không thì báo là không có, chứ không nên để HTX và thành viên năm nào cũng ngóng.
Không chỉ HTX, mà các địa phương cũng trông vào Quyết định 2261 để có kinh phí kiện toàn hoạt động cho các đơn vị kinh tế tập thể. Ông Phạm Trung Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, cho hay: Ngay khi quyết định có hiệu lực, huyện đã triển khai tới các HTX để rà soát hoạt động, xem HTX nào có nhu cầu và đủ điều kiện được nhận hỗ trợ. Địa phương lập cả một danh sách gửi đi nhưng đến nay gần hết 2/3 thời gian của giai đoạn triển khai mà vẫn chưa thấy hồi âm. Kinh phí địa phương thì không đủ để giúp các HTX.
Năm 2018, nguồn vốn thực hiện Quyết định 2261 gộp vào vốn Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nhưng vẫn không đến được các HTX. Theo ông Nguyễn Văn Chín, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Hòa Thắng 2, năm qua HTX xây dựng gần 2km đường nội đồng hết 900 triệu đồng, làm 1 cầu bắc qua mương 70 triệu đồng và 1 nhà kho chứa vật tư nông nghiệp 187 triệu đồng. Đây đều là những hạng mục xây dựng hạ tầng nông thôn mới, nhưng HTX phải tự bỏ vốn và huy động bà con đóng góp chứ không nhận được hỗ trợ.
Vẫn đang tham mưu
Theo bà Nguyễn Đan Thảo, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Kinh doanh, kinh tế tập thể và tư nhân (Sở KH-ĐT), sở dĩ các HTX chưa được nhận hỗ trợ trực tiếp vì nguồn vốn nông thôn mới chưa có hướng dẫn cụ thể danh mục đầu tư riêng cho các HTX nên các địa phương chưa thể triển khai. Còn Thông báo 585 về kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ tại cuộc họp trực tuyến toàn quốc sơ kết 5 năm thi hành Luật HTX 2012 có giao nhiệm vụ cho Bộ KH-ĐT chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép sử dụng nguồn vốn dự phòng ngân sách Trung ương chưa phân bổ trong kế hoạch đầu tư trung hạn 2016-2020, bố trí hỗ trợ phát triển các HTX. Đơn vị cũng đã liên hệ với bộ và được trả lời rằng vốn dự phòng là vốn đầu tư công nên Quốc hội không thông qua. Vì vậy, tỉnh ta mặc dù còn 21 tỉ đồng vốn dự phòng cũng không thể hỗ trợ HTX.
Ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Cuối năm 2018, Bộ KH-ĐT có Công văn 9271 gửi các tỉnh, trong đó có đề nghị các địa phương ưu tiên bố trí nguồn ngân sách thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, gồm cả ngân sách địa phương và ngân sách Trung ương, đồng thời chủ động huy động thêm các nguồn lực hợp pháp khác để hỗ trợ các HTX thực hiện tiêu chí 13 giai đoạn 2016-2020. Từ đây, đầu năm 2019, UBND tỉnh giao Sở KH-ĐT phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện. Đây chính là cơ sở để Liên minh HTX tỉnh tham mưu đề xuất bố trí vốn cho HTX, trong đó ưu tiên hạng mục hạ tầng cơ sở và đầu tư công nghệ sản xuất.
MINH DUYÊN
