Hiện nông dân đang vào vụ trồng sắn mới nhưng do cây giống khan hiếm nên nhiều người phải tận dụng cây sắn còn sót lại. Điều này dẫn đến nguy cơ bị bệnh chổi rồng, rệp sáp bột hồng. Trước đó, bão số 12 làm cho hàng ngàn hécta sắn bị lỏng gốc, đổ ngã, năng suất thấp.
Giảm năng suất, mất giá
Ông Nguyễn Trung, nông dân trồng sắn ở xã Sơn Long (huyện Sơn Hòa), cho hay: Tôi trồng 1ha, mấy năm trước thu được 17 tấn củ nhưng nay chỉ còn khoảng 13 tấn. Bão số 12 làm nhiều diện tích sắn bị ngã. Lúc đó, củ sắn bằng ngón chân cái, đến nay củ vẫn không lớn thêm chút nào.
Cũng vì vậy mà hàm lượng tinh bột sụt giảm nên từ chỗ giá mua 1.900 đồng/kg, nay tư thương giảm xuống còn 1.500 đồng/kg. Còn theo ông Nguyễn Văn Phúc ở xã Sơn Định (huyện Sơn Hòa), ông vừa nhổ sắn bán, cả đám sắn nhà ông thương lái chỉ mua với giá 1,2 triệu đồng, giảm 400.000 đồng so với vụ trước.
Theo Phòng NN-PTNT huyện Sơn Hòa, toàn huyện có hơn 5.000ha sắn, năng suất ước đạt 22,6 tấn/ha, sản lượng đạt 125.452 tấn. Những năm trước, giá sắn từ 1.700-1.800 đồng/kg thì mỗi hécta nông dân sẽ lãi gần 20 triệu đồng. Nhưng hiện nay, một phần sắn giảm năng suất do ảnh hưởng bão số 12 nên sắn củ tại địa bàn có hàm lượng 30% độ bột là rất hiếm; số diện tích sắn ngã đổ thông thường chỉ vào khoảng 20-22% độ bột và giá dưới 1.500 đồng/kg nên thu nhập của người dân thấp hơn so với mọi năm.
Theo bà Phan Thị Diệu ở thôn Long Nguyên, xã Xuân Long (huyện Đồng Xuân), không chỉ bị ảnh hưởng bão mà thêm 5 đợt lũ vừa qua đã làm sắn thối củ. Sắn trồng ở khu vực ven sông bị hư hại nhiều là chuyện thường gặp.
Ông Trần Quốc Huy, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân, cho biết: Huyện Đồng Xuân có 4.100ha sắn. Đợt mưa lũ kéo dài vừa qua làm hơn 553ha sắn bị thiệt hại từ 50-70%. Vụ sắn vừa qua phải hứng chịu trận bão và 5 đợt lụt nên người trồng sắn thiệt hại nặng.
Nguy cơ bị bệnh chổi rồng, rệp sáp bột hồng
Hiện nay, giá sắn giống tăng đến 30.000 đồng/bó (20 cây) nhưng không phải ai mua cũng có. Nhiều người phải mót hom giống ven bờ bụi về trồng. Ông Trần Minh ở xã Sơn Giang (huyện Sông Hinh), nói: Tôi vừa trồng 2 sào sắn, do không có tiền mua giống nên tôi đi mót cây sắn chất trong bờ bụi. Sắn chất đống, lá cây phủ kín nên có nhiều nấm, trồng 10 hom chỉ mọc 7 hom. Không những thế, cây sắn mọc lên yếu ớt. Còn theo ông Lê Văn Dũng, một nông dân ở xã Sơn Thành Tây (huyện Tây Hòa) thì ông mót cây sắn giống về trồng mấy ngày rồi mà chưa thấy mọc.
Những năm trước đây, nhiều vùng trồng sắn trong tỉnh bị bệnh chổi rồng, rệp sáp bột hồng lây lan trên diện rộng. Nguyên nhân là do nông dân có thói quen trao đổi hom giống để trồng, chủ yếu là giống sắn cao sản KM94, dẫn đến giống nhiễm bệnh từ vùng này lan sang vùng khác.
Vụ sắn này, nông dân mua cây giống, một số tự đi mót cây giống trồng thì nguy cơ sắn bệnh chổi rồng, rệp sáp bột hồng rất cao. Khi sắn bị rệp sáp bột hồng thì cây còi cọc chậm phát triển, không ra củ hoặc củ rất nhỏ nên năng suất thấp. Còn khi bị bệnh chổi rồng sớm, cây sắn thường không cho thu hoạch. Cây bị bệnh muộn thì làm giảm năng suất từ 10-30%, hàm lượng tinh bột giảm 20-30%.
Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Phú Yên, vụ sắn này, nông dân trong tỉnh trồng hơn 23.681ha. Hiện ngành Nông nghiệp đang theo dõi diễn biến bệnh chổi rồng hại sắn, tăng cường điều tra phát hiện các loại bệnh khác trên cây sắn do virus gây ra.
ThS Đặng Văn Mạnh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Phú Yên, cho biết: Giải pháp phòng trừ bệnh chổi rồng là nông dân tuyệt đối không sử dụng các hom sắn ở khu vực đã bị bệnh, tiêu hủy triệt để thân cây sắn và tàn dư còn tươi ở các vùng sắn đã bị bệnh, hom sắn được sử dụng khi trồng phải sạch bệnh.
Còn rệp sáp bột hồng là loại sâu hại nguy hiểm, khó phòng trừ, do chúng lây lan chủ yếu qua đường hom giống, các dụng cụ canh tác và gió. Khi sắn bị rệp sáp bột hồng, người trồng sắn sẽ thiệt hại nặng. Vì vậy, nhân dân không vận chuyển hom sắn giống từ khu vực đã bị nhiễm rệp sáp bột hồng đến các vùng khác. Khi sắn đã bị rệp sáp bột hồng thì phải tiêu hủy nhằm cắt đứt nguồn lây lan sang diện rộng, đặc biệt là không làm giống trong vụ trồng mới.
LÊ TRÂM
