Vụ hè thu năm 2017, Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp duyên hải Nam Trung Bộ phối hợp với Phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân triển khai mô hình sản xuất giống lúa tiến bộ kỹ thuật AN1 trên diện tích 139ha, với trên 1.310 hộ nông dân ở các xã Xuân Sơn Bắc, Xuân Sơn Nam, Xuân Phước, Xuân Quang 2, Xuân Quang 3 và thị trấn La Hai tham gia. Việc sử dụng giống có phẩm cấp cao sẽ giảm được sâu bệnh hại và nâng cao năng suất, tăng hiệu quả sản xuất cây lúa.

Tại xã Xuân Sơn Bắc, mô hình được triển khai trên diện tích 20ha, sạ 5kg/sào, giống lúa AN1, cấp nguyên chủng. Giống đối chứng là ML49, TH6, nông dân gieo sạ theo cách truyền thống. Ông Bùi Văn Minh, nông dân xã Xuân Sơn Bắc tham gia mô hình, cho hay: Khi lúa trổ đòng, tôi ra ruộng đếm số bông trên 1m² để so sánh, thì số bông của giống trong mô hình thấp hơn hai giống ngoài mô hình khoảng 100-230 bông, do mật độ gieo sạ của ruộng ngoài mô hình cao hơn giống AN1. Ngược lại, lúa trong mô hình có số hạt chắc/bông lớn nhiều hơn so với ruộng đối chứng ngoài mô hình từ 30-43 hạt. Do đó năng suất thực thu của giống AN1 đạt 71,2 tạ/ha, cao hơn lúa đối chứng 8,2 tạ/ha.

Ông Võ Phi Dũng, Giám đốc HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Xuân Sơn Bắc, cho biết: Tính trên 1ha, tổng chi phí trong mô hình 26,65 triệu đồng, thấp hơn chi phí đầu tư ngoài mô hình là 0,34 triệu đồng, do giảm được lượng giống gieo sạ và lượng phân bón. Về lợi nhuận, giống AN1 có năng suất cao nên thu nhập cao hơn các giống đối chứng từ 4,29-4,84 triệu đồng/ha.

Tại xã Xuân Phước, mô hình triển khai trên cánh đồng thôn Phú Xuân A, Phú Xuân B, diện tích 30ha. Cuối vụ, năng suất đạt 72 tạ/ha, còn ruộng sản xuất đại trà chỉ đạt 63 tạ/ha. Ông Nguyễn Dư, Giám đốc HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Xuân Phước, cho biết: Mô hình giúp 269 hộ tham gia kỹ thuật sản xuất lúa cấp xác nhận, qua đó tạo điều kiện cho nông dân trong xã tiếp cận, học hỏi kinh nghiệm về kỹ thuật sản xuất mới.

Vụ hè thu này, trên cánh đồng thôn Phước Nhuận, Phước Lộc, Thạnh Đức của xã Xuân Quang 3 đưa vào sản xuất 29ha giống lúa AN1 cấp nguyên chủng. Cuối vụ năng suất đạt 72,6 tạ/ha, ruộng đối chứng chỉ đạt 60,8 tạ/ha. Giám đốc HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Xuân Quang 3 Nguyễn Văn Dũng cho hay: Trong quá trình canh tác, giống thuần AN1 sinh trưởng và phát triển tốt, kháng bệnh khô vằn so với giống ML49 đối chứng. Qua đó lợi nhuận của ruộng mô hình trên 16,8 triệu đồng/ha, cao hơn ruộng đối chứng 6,4 triệu đồng.

Theo ông Phạm Trung Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, huyện miền núi Đồng Xuân có nền kinh tế nông nghiệp, trong đó cây lúa là cây trồng chính của người dân nơi đây. Tuy nhiên đa số người trồng lúa vẫn quen dùng các giống cũ như ML49, ĐV108, TH6…, chưa tiếp cận được giống lúa mới có chất lượng theo hướng sản xuất hàng hóa thị trường. Qua mô hình này, các hộ nông dân tham gia mô hình trở thành hạt nhân trong việc tuyên truyền và hướng dẫn kỹ thuật cho các hộ xung quanh nhân rộng kết quả của mô hình trong toàn huyện.

TRÂM TRÂN