5 năm qua, đồng hành cùng quá trình kiện toàn đổi mới để đăng ký lại hoạt động cho các HTX theo Luật HTX 2012, các sở, ngành và địa phương trong tỉnh đã triển khai có hiệu quả các chính sách hỗ trợ cho HTX. Từ đây giúp số lượng HTX hoạt động theo Luật HTX 2012 và chất lượng, hiệu quả ngày một tăng.
| Theo Sở KH-ĐT, hiện cái khó lớn nhất với các HTX hiện nay là việc thụ hưởng nguồn vốn nông thôn mới từ Quyết định 2261 của Thủ tướng Chính phủ khi chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể. Sở đã làm việc với các địa phương, yêu cầu UBND các huyện giữ lại một phần kinh phí dành cho HTX, để khi có thông tư hướng dẫn sẽ có vốn để triển khai ngay. Đơn vị cũng đã đề xuất UBND tỉnh cho phép các địa phương lập đề án củng cố xây dựng mô hình HTX điểm, trong đó vốn trước mắt từ nguồn ngân sách hàng năm của tỉnh và huyện. |
Hiệu quả từ hỗ trợ
Ông Lương Tấn Thái, Giám đốc HTX Tân Hòa Bình (huyện Tây Hòa), cho biết: Là một HTX phi nông nghiệp với sản phẩm xuất khẩu nên khi đăng ký lại hoạt động theo Luật HTX 2012, HTX gặp khó với tỉ lệ cung ứng dịch vụ. Được sự hỗ trợ của các cấp, ngành, HTX đã mở rộng quy mô hoạt động, thu hút thêm lao động để chuyển sang mô hình HTX giải quyết việc làm. Trong đó, chính sách hỗ trợ vốn từ nguồn vốn của Quỹ quốc gia về giải quyết việc làm thông qua ủy thác Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh Phú Yên đã mang lại hiệu quả thiết thực cho HTX.
Cụ thể, trước đây HTX chủ yếu làm hàng mây tre lá, thì từ năm 2013, nhờ được vay 420 triệu đồng từ nguồn vốn này, HTX sản xuất thêm hàng gỗ mỹ nghệ. Năm 2016, HTX tiếp tục được vay 450 triệu đồng. Đơn vị đã đầu tư máy móc mở rộng nhà xưởng chính lên hơn 3.000m2 và phát triển thêm từ 4 lên 6 cụm sản xuất vệ tinh ở các huyện trong tỉnh. HTX đạt doanh thu từ 6-10 tỉ đồng/năm và giải quyết việc làm cho 50-100 lao động. Với mô hình phù hợp này, HTX chính thức hoạt động theo Luật HTX 2012 vào tháng 6/2016.
Tại các địa phương, việc triển khai các chính sách hỗ trợ cho HTX đã giúp những đơn vị này đủ điều kiện đăng ký lại hoạt động theo Luật HTX 2012. Theo ông Phạm Trung Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, suốt một thời gian dài, các HTX ở huyện hoạt động không hiệu quả, người dân không mặn mà tham gia HTX. Khi thực hiện việc đăng ký lại hoạt động cho HTX, địa phương đã tiến hành rà soát vốn quỹ, củng cố năng lực cán bộ và nâng cao hiệu quả hoạt động thông qua các chính sách hỗ trợ, như: miễn thủy lợi phí hơn 3 tỉ đồng, hỗ trợ phí bảo vệ diện tích trồng lúa hơn 800 triệu đồng và hỗ trợ kinh phí chống hạn từ 300-516 triệu đồng/vụ…. Nhờ đó, các HTX củng cố được dịch vụ phục vụ, làm nền tảng để mở rộng hoạt động kinh doanh. Hiện các HTX trên địa bàn huyện thu hút được 16.938 người góp vốn trở thành thành viên HTX, đạt doanh thu gần 12,4 tỉ đồng/năm. Toàn huyện có 11/12 HTX hoàn thành đăng ký hoạt động theo Luật HTX 2012.
Đối với các HTX nông nghiệp, được hỗ trợ nhiều từ các chính sách cho nông nghiệp, nông thôn và các dịch vụ phục vụ sản xuất đã giúp nâng cao hiệu quả hoạt động và trở thành ngành có tỉ lệ HTX đăng ký lại hoạt động theo Luật HTX 2012 cao nhất. Ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh, cho biết: Giai đoạn 2013-2016, 5 HTX tham gia dự án Sản xuất lúa giống cấp siêu nguyên chủng và nguyên chủng trên địa bàn tỉnh được hỗ trợ hơn 21 tỉ đồng làm mô hình trên tổng diện tích 50ha. Đồng thời, 21 HTX được hỗ trợ 900 triệu đồng xây dựng cánh đồng mẫu lớn với tổng diện tích 335,5ha theo Quyết định 62 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách khuyến khích liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, xây dựng cánh đồng lớn. Đây chính là tiền đề đưa khoa học kỹ thuật canh tác mới tới từng hộ dân; tạo sự gắn kết giữa HTX và người dân trong phát triển kinh tế hộ. Qua đó, người dân hiểu được vai trò của các HTX và đồng thuận góp vốn trở thành thành viên HTX. Hiện toàn tỉnh có 81/84 HTX nông nghiệp hoạt động theo Luật HTX 2012.
Cần tiếp tục được đồng hành
Theo Liên minh HTX tỉnh, hàng năm, các HTX nòng cốt của thành phần kinh tế tập thể được hỗ trợ từ 10-12 chính sách, gồm đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường; ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ mới; tiếp cận vốn và quỹ hỗ trợ phát triển; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng; giao đất và cho thuê đất, ưu đãi tín dụng; hỗ trợ vốn, giống khi gặp thiên tai, dịch bệnh và hỗ trợ chế biến sản phẩm; chính sách ưu đãi về thuế, phí và lệ phí… Từ những chính sách này, các HTX có điều kiện duy trì hoạt động và mở rộng các dịch vụ kinh doanh. Hiện toàn tỉnh có 104/111 HTX còn hoạt động đã đăng ký lại theo Luật HTX 2012 và 4 HTX thành lập mới theo Luật HTX 2012.
Việc đăng ký lại hoạt động cho các HTX chỉ là bước đầu của quá trình củng cố. Để đến được cái đích là việc HTX trở thành “mái nhà chung” của các hộ kinh tế đơn lẻ, làm cầu nối cho sản phẩm hòa nhập thị trường còn cả một quãng đường dài và các HTX cần chính sách để “tiếp sức”. Ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Thực tế hoạt động của các HTX hiện nay cho thấy, HTX vẫn chưa đủ sức tạo ra sản phẩm đặc trưng có chỗ đứng trên thị trường, tổ chức sản xuất vẫn chưa đủ lớn để bao tiêu nông sản cho bà con… nên còn hạn chế trong thụ hưởng chính sách. Đồng hành cùng các HTX, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp với các địa phương xây dựng điểm mô hình các HTX kiểu mới. Những HTX này sẽ là nơi thu hút trí thức trẻ về công tác, thu hút người dân tham gia góp vốn; cũng là nơi tổ chức sản xuất, đẩy mạnh chế biến và chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho bà con. Các HTX này cũng là đối tác tiềm năng để ngân hàng tìm tới cho vay vốn, để các doanh nghiệp sẵn sàng hợp tác giao thương…
MINH DUYÊN
