Từ trên đỉnh dốc Găng nhìn về phía Nam, xã Xuân Thọ 1 (huyện Sông Cầu) như một thung lũng nằm lọt thỏm giữa ba bề dốc núi và một mặt sát biển. Cơ cấu kinh tế của địa phương là nông - ngư nghiệp, song diện tích đất sản xuất chủ yếu là ruộng 1 vụ và đất thổ, năng suất cây trồng thấp. Bên cạnh đó, trong tổng số 234 tàu thuyền thì có đến 84% phương tiện có công suất nhỏ dưới 33 CV, chỉ quẩn quanh đánh bắt ven bờ bằng nghề giã cào rất bấp bênh. Chính vì thế, thu nhập của người dân thấp, đời sống rất khó khăn.
Vùng nuôi tôm hùm Xuân Thọ 1 - Ảnh: KIM SA
Để thoát khỏi những bế tắc trong kinh tế, cải thiện bộ mặt nông thôn, đưa đời sống nhân dân đi lên và thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu, cấp uỷ, chính quyền xã xác định phải mở mang hệ thống đường giao thông để tạo thuận lợi cho nhân dân đi lại, khai thác tiềm năng về kinh tế biển và đất đai chưa sử dụng ở ven đồi núi phía tây. Chủ trương này được người dân trong xã đồng tình ủng hộ, từ năm 1995 đến 2002, nhân dân đóng góp 250 triệu đồng, hàng ngàn công lao động để cùng Nhà nước xây dựng 6 tuyến đường liên thôn, đường nội vùng thông thương trong toàn xã. Trong đó có những tuyến đường dài từ 3-7 km như Chánh Bắc - Mỹ Hải, Phương Lưu - Phú Vĩnh… Trong vòng 5 năm nay, nhân dân lại tiếp tục đóng góp 50% vốn để bêtông ximăng gần 4 km đường giao thông nông thôn… Từ những con đường này, nhân dân ngược lên núi khai khẩn đất hoang trồng mía, trồng điều… Nâng tổng diện tích mía toàn xã lên 300 ha, đứng thứ nhì trong huyện và tăng 32% so với cách đây 5 năm. Đây chính là nguồn nguyên liệu chủ lực cung cấp cho 13 cơ sở ly tâm đường trên địa bàn xã hoạt động thường xuyên, tạo việc làm và có thu nhập ổn định cho gần 100 lao động. Đồng thời, nhân dân còn trồng gần 52 ha điều cao sản. Không những thế, hàng chục hộ gia đình ở các thôn ven biển như Phước Hậu, Mỹ Thành còn đắp gần 13 ha đìa nuôi tôm sú, thả rong câu, nuôi cua xanh. Đáng chú ý là có 350 hộ đầu tư nuôi 1.500 lồng-bè tôm hùm thịt, 700 lồng tôm ương, hàng năm thu sản lượng từ 40-45 tấn tôm hùm thương phẩm trị giá gần 27 tỷ đồng. Để phục vụ cho nghề nuôi trồng thuỷ sản đang phát triển mạnh ở địa phương, ngư dân trong xã đầu tư cải hoán và đóng mới tàu cá có công suất lớn hơn 45 CV để khai thác trong lộng. Toàn xã hiện có 252 phương tiện nghề cá, với tổng công suất 5.073 CV, trong đó có 1 phương tiện trên 90CV, 12 phương tiện trên 45 CV, sản lượng hải sản khai thác được hàng năm từ 2.000-2.500 tấn, đảm bảo phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng, làm thức ăn cho tôm sú, tôm hùm và đưa vào chế biến nước mắm tại địa phương.
Từ những tuyến đường này, mạng lưới điện quốc gia đã nhanh chóng được đưa về 8/8 thôn trong xã với vốn đầu tư trên 1 tỉ đồng, trong đó nhân dân góp 600 triệu đồng. Trong 3 năm trở lại đây, nhân dân các thôn dọc tuyến đường Tam Giang- Chánh Bắc như Mỹ Thành, Phước Hậu, Chánh
Có định hướng phát triển kinh tế đúng đắn, xã Xuân Thọ 1 quan tâm đến công tác xoá đói giảm nghèo, tạo nhiều điều kiện về vốn, kỹ thuật sản xuất, trợ giúp các đối tượng chính sách, hộ nghèo đói làm kinh tế… Hàng năm, xã đều đứng ra lập từ 3-5 dự án cho hộ nghèo vay vốn từ quỹ xoá đói giảm nghèo, giải quyết việc làm, khuyến khích và tạo điều kiện cho nhân dân vay vốn từ Ngân hàng Nông nghiệp-Phát triển nông thôn, và các nguồn vốn qua kênh đoàn thể trên 1 tỉ đồng để đầu tư vào nuôi bò, trồng mía, nuôi tôm hùm, đóng mới hoặc cải hoán tàu thuyền có công suất lớn trên 45 CV phục vụ khai thác hải sản…Từ đó nhân dân địa phương, nhất là các hộ nghèo, đói đã có điều kiện sản xuất cải thiện đời sống gia đình.
Xã Xuân Thọ 1 ngày nay đã đổi thay tiến bộ trông thấy. Cơ sở hạ tầng các vùng nông thôn đang dần được hoàn thiện, nhân dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá, chăm lo phát triển kinh tế gia đình. Toàn xã không còn hộ đói, hộ nghèo giảm mạnh còn dưới 14%, và địa phương đang phấn đấu đến cuối năm 2007 chỉ còn 13% hộ nghèo (theo tiêu chí giai đoạn 2006-2010).
THANH HIỀN