Ngày 1/10, tại xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đã tổ chức lễ khánh thành phục dựng mốc bia ghi dấu tích phát triển đường sắt Việt Nam. Bia được đặt tại Km1221 tuyến đường sắt Bắc - Nam, cạnh phế tích bia cũ - vị trí nối đoạn ray cuối cùng của tuyến đường sắt xuyên Đông Dương vào năm 1936.

Mốc bia ghi dấu tích phát triển đường sắt Việt Nam đã được phục dựng - Ảnh: QUANG THUẦN

Bia mới được làm bằng đá tự nhiên, cao 2m, ngang 1m. Mặt bia hướng ra Bắc được khắc bằng tiếng Việt, mặt hướng vào Nam khắc bằng tiếng Pháp, với nội dung: “Nơi đây, đường sắt xuyên Đông Dương do Paul Doumer khởi xướng để tạo ra tính thông suốt của Đông Dương đã hoàn thành vào ngày 2/9/1936 bằng việc nối đường ray từ biên giới Trung Quốc vào đường ray từ Sài Gòn ra, (Km1221, khu gian Hảo Sơn - Đại Lãnh”.

Tuyến đường sắt xuyên Đông Dương được thực dân Pháp xây dựng từ những năm đầu của thế kỷ XX. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố khác nhau, đặc biệt là Chiến tranh thế giới thứ nhất nên phải gần 40 năm sau tuyến đường mới được hoàn thành vào ngày 2/9/1936, khi hai đầu tuyến đường được nối với nhau tại Km1221, với tổng chiều dài 1.730km. Việc hoàn thành tuyến đường sắt xuyên Đông Dương có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhằm cung cấp khả năng di chuyển giữa Hà Nội và Sài Gòn trong khoảng thời gian chỉ hơn 40 giờ, trên những con tàu được trang bị các loại đầu kéo hiện đại so với thời bấy giờ.

Để chào mừng sự kiện này, ngày 1/10/1936 một tấm bia lưu niệm được dựng lên, với sự chứng kiến của Hoàng đế Bảo Đại và Toàn quyền Đông Dương René Robin lúc bấy giờ. Tuy nhiên, tấm bia này bị hư hỏng nặng trong chiến tranh.

Đây là hoạt động hướng đến kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (21/10/1946-21/10/2016).

QUANG THUẦN