Muốn hạn chế cây trồng bị chết rũ cần đưa nấm đối kháng vào đất trước khi trồng, đồng thời bổ sung định kỳ trong suốt quá trình sinh trưởng của cây, nhất là những thời điểm cây mẫn cảm với bệnh chết rũ…
Việc phòng chống bệnh chết rũ rau màu nói riêng và cây trồng cạn nói chung bằng chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma đã và đang có hiệu quả. Song đây là đối tượng sinh học và có cơ chế tác động khác hẳn với thuốc hóa học nên người sử dụng cần phải nắm rõ và biết cách sử dụng mới đạt hiệu quả cao. Nấm đối kháng Trichoderma có khả năng ức chế các vi sinh vật gây hại trong đất trồng, cạnh tranh dinh dưỡng với chúng và kích thích rễ cây phát triển nhanh hơn. Mặt khác, nấm còn giúp cố định đạm tốt hơn, làm đất tơi xốp, giữ ẩm lâu, phân giải các chất hữu cơ trong đất nhanh hơn… Vì vậy, muốn hạn chế cây trồng bị chết rũ cần đưa nấm đối kháng vào đất ngay trước khi trồng, đồng thời bổ sung định kỳ trong suốt quá trình sinh trưởng của cây, nhất là những thời điểm cây mẫn cảm với bệnh chết rũ.
Việc sử dụng nấm đối kháng sau gieo trồng để hạn chế bệnh chết rũ cho rau màu sẽ khác nhau ở mỗi cây trồng. Tùy theo thời gian sinh trưởng của mỗi loại rau màu khác nhau mà số lần sử dụng nấm đối kháng cũng nhiều, ít khác nhau. Thời điểm cần bổ sung nấm vào vùng rễ cây cũng khác nhau phụ thuộc vào thời kỳ mẫn cảm với bệnh chết rũ của mỗi cây trồng (cây hành mẫn cảm với bệnh ở giai đoạn còn non nhưng cà chua, dưa, bầu, bí lại chết rũ nhiều ở thời kỳ mang trái). Nên ưu tiên sử dụng nấm đối kháng bổ sung vào vùng rễ cây trồng khi thời tiết có mưa kéo dài hoặc cây trồng trong giai đoạn mẫn cảm với bệnh chết rũ.
Vì là chế phẩm sinh học nên khi sử dụng, nông dân không được trộn cùng phân bón hóa học để tưới hoặc bón hay phun cùng thuốc bảo vệ thực vật hóa học. Muốn nấm phát huy tác dụng cao cần thúc đẩy nấm nhân nhanh số lượng bằng cách hòa vào dung dịch nước đường trong 12-24 giờ hoặc hòa cùng nước phân chuồng để tưới. Nếu thời điểm dùng nấm đối kháng cũng cần phải bón phân hoặc thuốc trừ sâu hóa học thì nên dùng cách nhau 2-3 ngày. Chế phẩm nấm đối kháng cần được sử dụng ngay sau khi sản xuất là tốt nhất. Không nên để quá dài hoặc quá hạn sử dụng nấm sẽ bị hư hại, vô tác dụng. Bảo quản nấm cũng đòi hỏi phải cẩn thận, cần để nơi thoáng mát, khô ráo và không gần các sản phẩm hóa học.
Nhiều nông dân vùng chuyên canh rau màu đã sử dụng thành công nấm đối kháng nhằm khống chế bệnh chết rũ rau màu trên các cây trồng có giá trị kinh tế cao như cà chua, hành tỏi, dưa, bầu, bí… Đối với cây dưa, bầu, bí, sử dụng nấm đối kháng ngay từ khi làm bầu cây con (trộn cùng phân chuồng với một lượng nhất định rồi làm bầu đất). Tiếp đó bổ sung nấm đối kháng vào các luống đất nhằm xử lý mầm bệnh trước khi gieo trồng (phun chế phẩm hoặc bón cùng phân chuồng). Giai đoạn sau trồng, bổ sung định kỳ cho cây từ 2-3 lượt tập trung vào các thời điểm cây dưa bò được 1m, cây đang nuôi trái và thời kỳ trái sắp chín. Với các cây họ cà, bổ sung nấm đối kháng vào các thời điểm cây con trong bầu, trước hoặc ngay sau khi trồng, thời điểm cây bắt đầu ra hoa đậu trái, cây mang trái rộ và đang thu hoạch rộ. Riêng các cây thuộc họ hành tỏi, tập trung bổ sung nấm đối kháng vào đất trồng, vùng rễ cây ngay ở giai đoạn đầu vụ. Nấm đối kháng được trộn cùng phân chuồng rắc đều vào luống đất để bón lót. Khi hành bật khỏi mặt rạ 5-10cm tưới tiếp nấm lần 2. Lần cuối cùng bổ sung nấm vào vùng rễ cây hành tỏi sau lần 2 khoảng 10-15 ngày.
NGỌC NHƯ (tổng hợp)
