Hiện nay, trên địa bàn TP Tuy Hòa có khoảng 318ha rừng phi lao ven biển có độ tuổi trên 20 năm và đã quá hạn khai thác. Tuy nhiên, do đặc điểm của cánh rừng này có tác dụng phòng hộ, chắn gió, chắn cát bay và tạo cảnh quan môi trường nên UBND TP Tuy Hòa đề xuất dùng ngân sách để mua và giữ rừng.

Rừng trồng quá hạn khai thác

Theo HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp 2 (HTX NN-KDTH2) phường 9 (TP Tuy Hòa), hiện HTX đang quản lý, bảo vệ hơn 212ha rừng phi lao ven biển có độ tuổi từ 20-25 năm trên địa bàn xã Bình Kiến và phường 9. Ông Trần Đình Quang, Giám đốc HTX NN-KDTH2 phường 9, cho biết: Trước năm 2000, hàng năm, UBND tỉnh cho phép khai thác khoảng 20-25ha rừng phi lao trồng ven biển do đơn vị quản lý. Nhờ đó tạo một nguồn thu để chi trả công quản lý, bảo vệ rừng và chia vốn góp cho xã viên. Từ năm 2001 đến nay, UBND tỉnh không cho khai thác nữa, chỉ được nhận tiền đền bù cây phi lao trên diện tích Nhà nước thu hồi đất để giao cho các dự án. Tuy nhiên, diện tích thu hồi năm có năm không, giá đền bù cây phi lao quá thấp so với thực tế, nguồn thu chỉ đủ trả công quản lý, bảo vệ rừng. Từ năm 2013 đến nay, không có diện tích thu hồi, đền bù nên hàng năm HTX phải chi hơn 200 triệu đồng để chăm sóc, bảo vệ diện tích rừng trồng này, trong khi mức hỗ trợ của Nhà nước 100.000 đồng/ ha/năm là quá thấp. HTX đã có tờ trình xin phép UBND TP Tuy Hòa cho khai thác mỗi năm khoảng 10ha để tạo nguồn thu cho HTX. Nếu cho phép HTX NN-KDTH2 phường 9 khai thác diện tích rừng sản xuất đến hạn, lợi nhuận thu được tạm tính khoảng 17-20 triệu đồng/ha.

Theo Sở NN-PTNT, kết quả rà soát quy hoạch 3 loại rừng tỉnh Phú Yên thì diện tích rừng phi lao nằm phía tây đường Độc Lập (TP Tuy Hòa) do HTX NN-KDTH2 phường 9 quản lý thuộc quy hoạch là rừng sản xuất. Theo quy chế quản lý rừng thì rừng sản xuất của HTX được tự quyết định khai thác. Tuy nhiên, trên thực tế khu rừng này có tác dụng phòng hộ, chắn gió, chắn cát bay, tạo cảnh quan môi trường cho TP Tuy Hòa nên UBND tỉnh không chấp thuận cho HTX NN-KDTH2 phường 9 khai thác. Ông Nguyễn Lý Nguyên, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, cho hay: Đối với khu rừng phía đông và đai rừng 100m phía tây đường Độc Lập về nguyên tắc chưa chấp thuận việc khai thác cây phi lao, trừ trường hợp cá biệt sẽ được xem xét trình UBND tỉnh quyết định. Phần diện tích rừng phi lao còn lại, nếu UBND TP Tuy Hòa có ý kiến chấp thuận, Sở NN-PTNT thống nhất trình UBND tỉnh xem xét phê duyệt mỗi năm khai thác khoảng 10ha. Hình thức khai thác theo băng chặt, băng chừa hoặc theo đám, đồng thời tổ chức trồng lại rừng ngay ở những vị trí vừa khai thác, kết hợp chăm sóc, bảo vệ cây tái sinh trên băng chặt để đảm bảo độ che phủ, duy trì chức năng phòng hộ…

Cần thiết giữ lại rừng

Theo UBND TP Tuy Hòa, qua số liệu kiểm kê rừng năm 2015, tổng diện tích rừng phi lao ven biển hiện có trên địa bàn thành phố là 318ha, trong đó có 65,4ha rừng phòng hộ, 240,2ha rừng sản xuất và 12,4ha diện tích rừng ngoài quy hoạch. Số diện tích rừng này do HTX NN-KDTH2 phường 9 trồng và thành phố giao cho các UBND phường 6, phường 7 và xã An Phú quản lý, hầu hết cây phi lao đã được trồng trên 20 năm. Hàng năm, HTX NN-KDTH2 phường 9 và UBND các xã, phường này phải chi hơn 250 triệu đồng để quản lý và bảo vệ rừng. Ông Nguyễn Lương Sinh, Phó Chủ tịch UBND TP Tuy Hòa, cho biết: “Rừng phi lao ven biển của thành phố ngoài đảm bảo an ninh, quốc phòng còn là dải rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát, đồng thời bảo vệ sản xuất nông nghiệp, các khu dân cư và các công trình ven biển. Ngoài ra, rừng phi lao ven biển còn tạo cảnh quan môi trường, phục vụ du lịch biển của thành phố. Để tạo điều kiện cho HTX NN-KDTH2 phường 9 thu hồi được vốn đầu tư và có kinh phí tiếp tục thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc rừng, UBND TP Tuy Hòa đề xuất các giải pháp: Đối với đề nghị cho phép khai thác rừng của HTX NN-KDTH2 phường 9 với diện tích khoảng 10ha trong năm 2016, đề nghị UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí để UBND TP Tuy Hòa mua lại diện tích rừng trồng này. Đối với diện tích rừng còn lại, đề nghị UBND tỉnh hàng năm cân đối ngân sách, cho phép và hỗ trợ UBND TP Tuy Hòa mua lại rừng với diện tích khoảng 50ha/năm. Đề nghị ngân sách tỉnh hỗ trợ 70%, còn lại 30% là ngân sách của thành phố. Sau khi mua lại rừng, tiếp tục giao cho HTX NN-KDTH2 phường 9 quản lý, chăm sóc, bảo vệ và được hưởng khoản hỗ trợ của Nhà nước về chăm sóc, bảo vệ rừng hàng năm…”.

Theo ông Nguyễn Đồng Tây, Phó Giám đốc Sở KH-ĐT, việc UBND TP Tuy Hòa đề nghị giữ lại rừng phi lao ven biển để chắn gió, chắn cát, đảm bảo cảnh quan môi trường của thành phố là phù hợp với quan điểm của Nhà nước về bảo vệ và phát triển rừng ven biển ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2015-2020. Tuy nhiên, UBND TP Tuy Hòa đề nghị ngân sách tỉnh hỗ trợ 70% để mua lại rừng là không phù hợp, hiện nay ngân sách tỉnh không có nguồn để hỗ trợ. Đề nghị UBND TP Tuy Hòa chủ động ngân sách, huy động các nguồn vốn khác của địa phương cho việc mua lại rừng… Còn theo ông Huỳnh Lữ Tân, Giám đốc Sở Xây dựng, việc đề xuất giữ lại rừng phi lao ven biển của UBND TP Tuy Hòa là cần thiết, đề nghị UBND tỉnh xem xét, cân đối ngân sách hỗ trợ cho TP Tuy Hòa mua và giữ lại cánh rừng phi lao này”.

ANH NGỌC