Nhiều chất phụ gia thực phẩm độc hại đang được bán tràn lan tại các chợ. Trong khi giới kinh doanh ăn uống xem những phụ gia này là “bí quyết” thì lực lượng chức năng gần như không kiểm soát được.
BÁN TRÀN LAN
Ghé vào một sạp bán gia vị, nước chấm ở khu bán đồ khô, tạp hóa bên trong chợ Tuy Hòa, tôi hỏi: “Ở đây có hàn the không?”. Người bán cảnh giác: “Thứ đó cấm bán mà, cô hỏi làm gì?”. Sau khi nghe tôi giãi bày mục đích mua hàn the, người bán vào bên trong sạp lấy ra một chiếc hộp nhựa không dán nhãn đựng thứ bột trắng mịn. Vừa lấy muỗng múc ra túi ni lông, chị ta vừa giải thích: “Thứ hàng này chỉ có người quen mua mới dám bán. Quản lý thị trường mà biết là phạt “trắng máu”. 2.500 đồng một lạng, cho vào, chả cá, chả lụa, dưa chua... mới giữ được lâu và dai, nên khách mới thích”.
Phụ gia thực phẩm được bán tại chợ TP Tuy Hòa - Ảnh: A.T
Đến chợ phường Phú Lâm, chúng tôi dễ dàng mua được thuốc chống mốc, muối diêm và đường hóa học. Giá đường hóa học đắt nhất: 10.000đồng/100gram, trong khi muối diêm và thuốc chống mốc chỉ 2.500đồng/100gram. Tất cả đều không nhãn mác, không xuất xứ và được người bán cất giấu một cách kỹ lưỡng nhằm trách sự kiểm soát của các ngành chức năng. Khi tôi tò mò hỏi nguồn hàng từ đâu ra, người bán nhăn mặt: “Ở Sài Gòn chớ đâu, hỏi làm chi?”. Những mặt hàng khác như: chất tạo mùi, thuốc tẩy trắng, lưu huỳnh..., tôi cũng được giới thiệu. Ngoài việc bán phụ gia thực phẩm độc hại, nhiều tiểu thương còn cung cấp những loại gia vị và nước chấm cực rẻ như: Gia vị lẩu, bò kho, sa tế... không nhãn mác, không hạn sử dụng, giá chỉ 1.000 đồng/bịch, nước mắm giá 4.000đồng/lít, tương ớt và tương đen giá 6.000đồng/kg và đặc biệt, nước tương chế biến thủ công giá 2.000đồng/lít...
KHÔNG THỂ KIỂM SOÁT
Theo Nghị định 59 của Chính phủ về danh mục hàng hóa cấm kinh doanh trên thị trường, thì phụ gia thực phẩm đứng thứ 17 trong danh sách các mặt hàng cấm kinh doanh. Bộ Y tế cũng có một danh mục riêng về những chất phụ gia được phép và không được phép sử dụng trong quá trình chế biến thực phẩm theo những quy chuẩn và tỉ lệ khắt khe. Nhưng trên thực tế, các chất phụ gia độc hại như: Hàn the, thuốc chống mốc, màu tổng hợp... vẫn được các tiểu thương bán với giá rất rẻ. Trao đổi với một số tiểu thương ở chợ, từ TP Tuy Hòa đến huyện Đông Hòa, tôi được biết, nước tương giá rẻ, muối diêm, thuốc chống mốc... là những mặt hàng được những người kinh doanh thức ăn đường phố mua nhiều nhất. Ngoài ra, hàng loạt màu tổng hợp không được phép dùng trong chế biến thực phẩm và hàn the cũng là những mặt hàng bán khá chạy cho nhiều người bán chả cá, các loại giò chả, bánh ngọt và rất nhiều loại thức ăn uống khác.
Theo Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Phú Yên tình trạng sử dụng phụ gia thực phẩm bừa bãi như hiện nay rất khó kiểm soát. Mỗi năm đoàn kiểm tra liên ngành chỉ có từ 3 – 4 đợt cao điểm kiểm tra, thanh tra an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) vào dịp tết Nguyên đán, tháng ATVSTP..., vì vậy khó có thể xử lý hết hành vi buôn bán và sử dụng phụ gia thực phẩm độc hại trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra, việc phân cấp trong vấn đề thanh - kiểm tra cũng còn nhiều bất cập. Chẳng hạn, thanh tra y tế tỉnh chỉ quản lý những nhà hàng, khách sạn lớn; phòng y tế các huyện, thành phố có nhiệm vụ kiểm tra các quán ăn, còn các điểm bán thức ăn đường phố - tràn lan, nhiều vi phạm nhất và khó kiểm soát nhất - lại được giao về cho các trạm y tế xã, phường, nơi mà năng lực cán bộ kiểm tra còn yếu kém. Chính vì thế, tình trạng bán và sử dụng các phụ gia thực phẩm độc hại tràn lan hiện vẫn chưa có cách nào quản lý tốt hơn, chủ yếu chỉ trông chờ vào ý thức của người tiêu dùng.
ANH THƯ
