Thời gian qua, các HTX gặp nhiều vướng mắc về đất đai, thuế, tài chính tín dụng… Mặc dù các HTX đã có văn bản gửi đến các cơ quan có thẩm quyền nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng. Tại hội nghị tổng kết năm 2015 về hoạt động của kinh tế tập thể, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lê Văn Trúc đã yêu cầu các sở, ban, ngành liên quan tổ chức đối thoại để giải quyết dứt điểm những vướng mắc cho các HTX.
NHIỀU VƯỚNG MẮC
Theo Liên minh HTX tỉnh, những vướng mắc của các HTX hiện nay tập trung về đất đai, thuế, tài chính và tín dụng. Tại buổi đối thoại giữa các cơ quan của tỉnh với các HTX mới đây, đại diện HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp phường Phú Lâm (TP Tuy Hòa) có ý kiến khi Nhà nước thu hồi đất phải đền bù lại cho HTX nhưng thực tế hiện nay khi bị thu hồi đất, HTX không được đền bù. Còn đại diện HTX Hòa Hiệp Bắc (huyện Đông Hòa) và HTX Kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Xuân Phương (TX Sông Cầu) phản ánh: Diện tích đất HTX đang sử dụng tiến hành làm các thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng không được Sở TN-MT giải quyết. Đại diện HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp 1, phường 9 (TP Tuy Hòa), HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Xuân Đông (huyện Đông Hòa) nói muốn cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ không thu tiền sang có thu tiền thuê đất để tạo điều kiện cho các HTX được vay vốn thế chấp ngân hàng. Trong khi đó, một số HTX, khi được chuyển đổi sang thu tiền cho thuê đất thì mức thu quá cao, trái với quy định của Luật Đất đai năm 2013, vượt quá khả năng thanh toán của HTX.
Ông Trần Đình Quang, Giám đốc HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp 2, phường 9 (TP Tuy Hòa), cho biết: Năm 2005, HTX có diện tích trên 4.750m2 đất không thu tiền sử dụng đất. Đến năm 2015, HTX chuyển đổi diện tích đất sang có thu tiền thuê đất với diện tích gần 4.200m2. Trong đó, 500m2 HTX xây dựng cửa hàng bán lẻ xăng dầu, diện tích đất còn lại dùng để làm trụ sở, nhà kho, sân phơi. Đối với diện tích kinh doanh xăng dầu, HTX trả mức thuê đất hơn 37.000 đồng/m2/năm, tương đương mỗi năm HTX phải đóng 18,5 triệu đồng tiền thuê đất kinh doanh. Diện tích đất còn lại, HTX phải đóng mức thuế 46.200 đồng/m2/năm, nên mỗi năm HTX đóng tới hơn 169 triệu đồng. Trong khi đó, theo Luật Đất đai năm 2013, tại khoản 1, điểm e, Điều 10, nêu rõ: Các HTX nông nghiệp được miễn tiền thuê đất đối với diện tích dùng làm nhà kho, sân phơi hay các hoạt động phục vụ sản xuất nông nghiệp. Như vậy, HTX không những không được miễn tiền thuê đất mà còn bị đóng cao hơn so với diện tích đất kinh doanh.
Ngoài những vướng mắc trên, các HTX còn phản ánh về việc UBND phường, xã thu tiền đồng chăn thả vịt, trong khi HTX quản lý đồng ruộng, khiến cho công tác khuyến nông gặp nhiều khó khăn. HTX cũng phải chịu thuế VAT 10% đối với dịch vụ phục vụ nông nghiệp… Một số HTX đến nay vẫn chưa được Công ty Điện lực Phú Yên hoàn trả vốn lưới điện hạ áp nông thôn. Ông Đỗ Thế Hoan, Giám đốc HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Vinh (huyện Đông Hòa), cho biết: Tháng 6/2006, khi thực hiện bàn giao lưới điện hạ áp nông thôn cho Công ty Điện lực Phú Yên, hai bên xác nhận giá trị còn lại của vật kiến trúc hạ tầng lưới điện gần 540 triệu đồng. Đồng thời, hai bên cũng khẳng định nguồn gốc hình thành tài sản là 100% vốn nhân dân đóng góp, cụ thể là của 3.671 thành viên HTX. Đến nay, HTX không được nhận một đồng vốn hoàn trả nào từ phía Công ty Điện lực Phú Yên.
ĐỐI THOẠI ĐỂ THÁO GỠ
Về chính sách đất đai, ông Ngô Quang Phú, Phó Giám đốc Sở TN-MT Phú Yên, cho biết: Đơn vị đã có văn bản gửi Liên minh HTX tỉnh trả lời một số vướng mắc của các HTX. Cụ thể, việc xin cấp quyền sử dụng đất của HTX Hòa Hiệp Bắc, đến nay, theo hồ sơ lưu trữ, Sở TN-MT chưa nhận được hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận của HTX dù HTX đã được hướng dẫn mọi thủ tục, nên không có căn cứ cấp. Đối với HTX phường Phú Lâm, do nội dung trình bày không rõ ràng về việc thu hồi đất, giao đất thuộc dự án nào; đối với phần tài sản trên đất đã thể hiện theo phương án bồi thường của cơ quan có thẩm quyền. Với phản ánh về thu tiền thuê đất, đơn vị thực hiện thu theo quy định của Nhà nước. Các HTX muốn xin miễn giảm 50% thuế đất thì phải làm tờ trình để đơn vị gửi lên Bộ Tài chính. Riêng trường hợp của HTX 2, phường 9, đơn vị sẽ kiểm tra lại và có ý kiến trả lời cụ thể…
Liên quan tới vấn đề lưới điện hạ áp nông thôn, ông Nguyễn Khoa Trình, Phó Giám đốc Công ty Điện lực Phú Yên, trả lời: Các HTX này có lưới điện bàn giao đều thống nhất với công ty về phương thức thanh toán là tăng giảm vốn, không hoàn trả vốn đầu tư. Vì vậy, từ thời điểm giao nhận đến nay, công ty chưa nhận được văn bản của Nhà nước hướng dẫn về việc hoàn trả vốn cho lưới điện đã tiếp nhận, nên không làm thủ tục đề nghị hoàn trả vốn cho HTX.
Tại buổi đối thoại, hầu hết các HTX cho rằng trả lời của các đơn vị liên quan chưa thực sự thấu đáo. Để giải quyết tất cả những vướng mắc của các HTX, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lê Văn Trúc yêu cầu: Các sở, ngành, chính quyền các cấp tùy theo thẩm quyền nhanh chóng giải quyết để hỗ trợ cho HTX phát triển. Trước mắt cần tổ chức đối thoại trực tiếp với các HTX để xem xét từng trường hợp cụ thể. Sở TN-MT tổ chức một buổi đối thoại công khai để giải quyết tất cả các vấn đề về đất đai cho các HTX trước tháng 2/2016. Sở Công thương phối hợp với Công ty Điện lực Phú Yên đối thoại về vấn đề lưới điện hạ áp nông thôn mà các HTX quản lý trước đây. Trong đó, Công ty Điện lực Phú Yên cần chỉ rõ, HTX nào và vì sao thuộc trường hợp tăng giảm vốn không được hoàn trả vốn…
MINH DUYÊN
