Hiếm có nơi nào có mật độ di tích lịch sử, văn hóa, danh lam, thắng cảnh dày đặc như ở Tuy An. Đây là nguồn tài nguyên hết sức có giá trị nhưng chưa được đầu tư khai thác.
Chùa Từ Quang (chùa Đá Trắng) - một thắng cảnh nổi tiếng ở Tuy An - Ảnh: D.T.X
Trong phạm vi khoảng 30km2 thuộc địa bàn các xã: An Dân, An Thạch, An Cư, An Ninh Đông có 7 địa danh nổi tiếng, trong đó có 3 địa danh được xếp hạng danh thắng cấp quốc gia như: Chùa Từ Quang (chùa Đá Trắng), đầm Ô Loan, gành Đá Đĩa. Những danh thắng này nằm cạnh Quốc lộ IA, cách TP Tuy Hòa khoảng 35km. Nhiều du khách biết tin, họ rất háo hức được đến chiêm ngưỡng kỳ quan của thiên nhiên, họ lặn lội đường xa đến tận gành Đá Đĩa trầm trồ, xuýt xoa rồi… thất vọng ra về, vì ở đây còn quá hoang sơ, đường sá đi lại khó khăn và nguy hiểm.
Trong số các danh thắng, đáng chú ý 3 địa danh nằm trên khu vực tam giác 3 xã An Dân, An Thạch, An Ninh Đông, đó là chùa Từ Quang (xã An Dân) được Thiền sư Liễu Quán xây dựng từ năm 1625. Ngôi chùa từng là nơi dấy cờ tụ nghĩa Cần Vương của nghĩa quân Lê Thành Phương, Võ Trứ. Trong thời kỳ chống Mỹ, chùa Từ Quang cũng là nơi cơ sở cách mạng bị địch đánh phá hết sức ác liệt. Thầy trụ trì kể rằng, chiếc chuông trong chùa là chiếc chuông cổ. Một lần càn quét, lùng sục lên chùa, bọn lính Đại Hàn thấy chiếc chuông cổ có giá trị, chúng cướp chuông nhưng bị nhân dân đấu tranh ngăn cản, chúng không thể chuyển đi được. Viên sĩ quan chỉ huy cho cắt lấy con rồng quai chuông, cho đến ngày nay chiếc chuông vẫn còn mất chiếc quai.
Nhà thờ Mằng Lăng (xã An Thạch) cũng là nhà thờ cổ (1625), gắn liền với tên tuổi và sự kiện thầy giảng André Phú Yên được phong thánh. Thành An Thổ (xã An Dân) là nơi chôn nhau cắt rốn của một vĩ nhân thời đại – đồng chí Trần Phú, Tổng bí thư của Đảng. Những địa danh nói trên phần lớn đã xuống cấp, hư hại nhiều. Nếu chúng ta tôn tạo, phục chế thì những nơi đó sẽ trở thành nơi chiêm ngưỡng của khách thập phương.
Trong những năm qua, ngành du lịch có quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng nhưng chưa đúng mức, chưa đủ sức khơi dậy tiềm năng nói trên thành lợi thế thật sự. Vì vậy, đề xuất việc xây dựng dự án đầu tư hạ tầng cho cụm du lịch lịch sử, văn hóa, tôn giáo, sức khỏe, cảnh quan môi trường Tuy An là cấp thiết.
Mục tiêu của dự án nhằm giải quyết tốt các vấn đề sau đây:
- Giao thông vận chuyển. Đây là mục tiêu quan trọng nhất, hệ thống giao thông hiện có không đảm bảo yêu cầu vận chuyển hành khách tiện lợi, an toàn. Cần đầu tư 2 tuyến trục chính: Trục Chí Thạnh – gành Đá Đĩa. Trục này nên nắn tuyến mới từ Chí Thạnh – Chí Đức – An Thạch – gành Đá Đĩa, việc nắn tuyến sẽ cho phép mở đủ khổ đường và đền bù giải tỏa ít, dễ thi công hơn. Tuyến 2 trục An Hải – An Ninh Tây – An Dân (An Hải – Tiên Châu vượt sông Bình Bá nối Quốc lộ IA). Với 2 trục giao thông nói trên, chúng ta đã nối được các điểm du lịch một cách thuận lợi.
- Đầu tư tôn tạo, phục chế, nâng cấp các công trình di tích, danh thắng gồm: Nâng cấp trùng tu di tích chùa Từ Quang, chùa Bát Nhã; nâng cấp tôn tạo nhà thờ Mằng Lăng; Quy hoạch đầu tư khu danh thắng gành Đá Đĩa, đầm Ô Loan, trong đó ưu tiên trồng cây xanh cải tạo cảnh quan môi trường, quy hoạch các khu xây dựng khách sạn, resort, bãi tắm biển, khu cắm trại, sân golf…
- Điều tra, đầu tư phục hồi các làng nghề truyền thống, văn hóa dân gian, lễ hội, các món ngon, vật lạ, đặc sản của địa phương, của các vùng miền.
- Đầu tư cho việc đào tạo nguồn nhân lực (cho yêu cầu quản lý, kinh doanh, phục vụ). Đây là nhân tố quyết định cho sự thành công của dự án.
Nguồn lực để thực hiện dự án phải dựa trên quan điểm huy động tổng hợp nguồn lực, cần có chính sách thu hút đầu tư thật sự hấp dẫn để thu hút đầu tư.
Tầm vóc của dự án tác động làm biến đổi cơ cấu kinh tế, tập quán làm ăn, nâng cao mức sống cho trên 5 vạn người thì đây là dự án lớn và đầy tham vọng (số vốn đầu tư cho dự án có thể đến hàng trăm tỉ đồng), cần có sự quyết tâm. Nếu chúng ta xây dựng dự án tốt chắc chắn chúng ta sẽ thuyết phục được sự quan tâm của ngành du lịch Trung ương và Chính phủ đầu tư cho dự án này.
Có thể có người cho rằng Phú Yên làm sao cạnh tranh được với Khánh Hòa mà làm du lịch. Cần nhận thức rằng trong kinh doanh du lịch, yếu tố hội nhập là yếu tố căn bản nhất. Bước vào thị trường du lịch, ta phải biết ta có sản phẩm gì, nó có phải là đặc sản không. Dự án xây dựng hạ tầng khu du lịch Tuy An nhằm tạo ra thương hiệu đặc sản mà chỉ có ở Tuy An mới có. Cụm du lịch lịch sử, văn hóa, tâm linh, tôn giáo, cảnh quan môi trường, sức khỏe.
Với đề xuất trên hy vọng nó là điểm nhấn mở đầu trong sự nghiệp phát triển du lịch Phú Yên.
Tiến sĩ NGUYỄN THÀNH QUANG
